Revolucion industriala : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
m robot Ajoute: new:औद्योगिक क्रान्ति |
m robot Ajoute: sw:Mapinduzi ya Viwandani; changement de type cosmétique |
||
Linha 7 :
== Causas e factors de la revolucion industriala ==
La revolucion foguèt un procèssus gradual iniciat en [[Anglatèrra]] a partir del [[sègle XVIII]] e que podèm considerar qu'encara contunha dins mantun país d'industrializacion recenta. Aqueste procèssus foguèt inicialament degut a mantun factors que permetèron lo passatge d'una societat estatica a una societat dinamica (economicament). Los dos factors mai importants foguèron lo cambiament demografic e lo renovèlament dins l'[[agricultura]] e los [[transpòrt]]s. En [[Anglatèrra]] los comerçants comencèron a investir los beneficis del [[comèrci]] amb las colonias en bastir d'arsenals, de fabricas texilas e metallurgicas. Atanben i ajudèt l'enfortiment del [[comèrci]] interior, amb lo melhorament del malhum de carrièras e canals. Las innovacions tecnicas dins l'industria textila aguèron un ròtle decisiu:
* En 1733 John Kay bastís un talhièr que teissiá pus rapidament (amb la lançadora volanta).
* En 1767 s'inventa las fialosas per tal de produsir mai de fial (Spinning Jenny, Mule Jenny...).
* En 1789 se bastís un talhièr de fèrre mogut per una [[maquina de vapor]].
* La [[maquina de vapor]] estimula la produccion de [[carbòni]] e de [[metal]].
== La revolucion demografica ==
Linha 20 :
== L'expansion de la revolucion industriala ==
La revolucion industriala s'estendèt per l'oèst d'[[Euròpa]] e pels [[Estats Units]], en passant per quatre fasas similaras a las arribadas en Anglatèrra, mas a de ritmes desparièrs:
* Fasa primièra: se genèran las condicions pel desvolopament de l'economia (aumentacion de la productivitat agricòla e demografica, acumulacion de capital, innovacions tecnologicas...).
* Fasa segonda: desvolopament de l'industrializacion e creissença economica regulara.
* Fasa tresena: maturitat economica, mercé a la creissença economica e a la diversificacion de l'industria dins los desparièrs sectors.
* Fasa quatrena: arribada de la consomacion de massa.
La fasa segonda se caracteriza per l'aumentacion de la productivitat agrària e de la populacion, l'utilizacion de la maquina de vapor e lo desvolopament de l'industria textila e metallurgica. L'aumentacion de la produccion crea de mercats nacionals, en refortissent lo sentiment identitari, subretot a partir del desvolopament del camin de fèrre, que permet la distribucion rapida a las regions aluenhadas.
Linha 39 :
== La segonda revolucion industriala (1870-1914) ==
La primièra revolucion industriala s'estend del sègle XVIII fins al sègle XIX. L'epòca entre la fin del sègle XIX fins a la Primièra Guèrra Mondiala se coneis coma Segonda Revolucion Industriala, e se caracteriza pel grand progrès scientific e tecnic e per l'aparicion dels sectors electric e quimic. Pendent aqueste periòde aguèt luòc la concentracion patronala e la consolidacion del sistèma capitalista. De sectors industrials novèls apareisson:
* Lo sector energetic: lo [[petròli]] comencèt de s'extraire en 1859 als [[Estats Units]], e se n'obten gasolina e gasòli, utilizats dins los [[Motor de combustion|motors de combustion]] intèrna per l'automobila.
* L'electricitat comença d'èsser utilizada al sègle XIX, tant dins las industrias coma dins l'esclairatge public e dins las comunicacions...
* Lo fèrre e los aliatges novèls: la descubèrta d'aliatges novèls, e de tecnicas que permeton de fargar de metals purs desvolopèron l'industria siderometallurgica. S'apren a produire d'acièr mens car e pus pur, e se descurbís coma produire d'acièr inoxidable. S'apren tanben l'usatge de l'[[alumini]].
Sectors novèls:
* L'industria quimica comencèt de se desvolopar a partir del sègle XIX, e permetèt la produccion de materials novèls (explosius, fertilizants, tints...).
* Los transpòrts: lo camin de fèrre progressèt fòrça, e la ret de vias s'estendèt, çò que permetèt una distribucion rapida de la matèria primièra e dels bens produsits e çò que dobriguèt de mercats novèls, mai e mai aluenhats. Los clipers (vaissels de vela rapids e modèrnes pel transpòrt de bens colonials) foguèron remplaçats per las naus de vapor, e la dobertura dels canals de [[Canal de Suèz|Suèz]] e de [[Canal de Panamà|Panamà]] ajudèron a aver un comèrçi maritim fòrça mai rapid. Autras invencions: la camerà fotografica, la maquina d'escriure, lo telegraf ... que contribuiguèron al cambiament e a la percepcion de viure un cambiament d'epòca. Caldriá tanben remembrar d'avanças importantas dins la [[medecina]] e de la publicacion de la Teoria de l'evolucion de [[Charles Darwin]], las teorias de psicoanalisi de [[Sigmund Freud]], o la Teoria de la [[relativitat]] d'[[Albert Einstein]]. Dins lo mitan artistic aquesta epòca representa tanben la fin de tot classicisme, ja que sorgisson de tendéncias novèlas (qu'encara semblan modèrnas). Los [[Estats Units]] foguèron lo país cabecièr dins aquesta fasa novèla d'industrializacion.
== Consequéncias ==
# Lo desvolopament del maquinisme remplaça las fòrças umana e animala per la mecanica, en fasent aumentar la produccion e en permetent l'aparicion de las fabricas.
# La concentracion de la populacion dins las vilas, per causa de l'aumentacion fòrta de la demanda de man d'òbra per las fabricas e la mecanizacion de l'[[agricultura]].
# La vila venguèt lo centre de tota l'activitat economica e la populacion urbana aumentèt.
# L'aparicion d'un novèl modèl economic e de societat, lo [[capitalisme]], e la societat de classas.
# La naissença d'una classa sociala novèla, la [[borgesiá]].
[[Categoria:Revolucion industriala|*]]
Linha 126 :
[[sr:Индустријска револуција]]
[[sv:Industriella revolutionen]]
[[sw:Mapinduzi ya Viwandani]]
[[ta:தொழிற்புரட்சி]]
[[th:การปฏิวัติอุตสาหกรรม]]
| |||