Gueisèr : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
m Bot: Adjuntet: vls:Geiser
Xqbot (discussion | contribucions)
m robot Ajoute: hr:Gejzir; changement de type cosmétique
Linha 1 :
[[ImageFichièr:GeysirEruptionNear.jpg|300px|thumb|right|Gueisèr de [[Strokkur]] en [[Islàndia]]]]
Un '''gueisèr''' es un tipe de [[font cauda]] que dintra en erupcion periodicament, en ejectar una colomna d'aiga cauda e [[vapor]] dins l'aire. Lo nom de ''gueisèr'' ven de ''[[Geysir]]'', nom d'una font gisclaira situada a [[Haukadalur]] en [[Islàndia]]; aquel nom ven del vèrb [[islandés]] ''gjósa'', que significa "gisclar".
 
Per la formacion de gueisèr cal una [[idrogeologia]] favorabla qu'existís sonque dins unes endreches sus tèrra, e qu'es doncas un fenomèn pro rare. A pauc près 1000 existisson dins lo mond, que la mitat se trapan dins lo [[Pargue Nacional de Yellowstone ]] , als [[USA|EUA]].<ref>[[Glennon, J.A.]] 2005</ref> L'activitat eruptiva dels gueisèrs pòt cambiar o s'arrestar amb los depaus minerals, l'escambi de foncions amb las fonts caudas mai pròchas, l'influéncia d'un tèrratremol, o una intervencion umana.<ref>Bryan, T.S. 1995</ref>
 
De fonts eruptivas d'[[azòt]] liquefiat foguèron observadas sus [[Triton]], una luna de [[Neptun (planeta)|Neptun]]. Aquestes fenomèns son tanben sovent atestats coma ''gueisèrs''. Sus Triton, los gueisèrs semblan provocats mailèu per la calor del solelh que non pas per l'energia geotermica. L'[[azòt]], liquefiat per una mena d'[[efièch de sèrra|efièch de vitratge]], pòt gisclar a una nautor de 8 km.
 
=== Erupcions ===
 
L'activitat d'un gueisèr, coma la de totas las [[font caudas]], es provocada per l'infiltracion d'aiga de superficia dins lo sòl fins qu'encontra de ròcas calfadas pel [[magma]]. L'aiga calfada geotermicament torna montar a la superficia per [[conveccion]] a travèrs de la ròca porosa e fracturada. Los gueisèrs diferisson de las fonts caudas non eruptivas dins lor estructura sosterranha; fòrça son formats d'un tudèl de superficia religat a un o mantun tudèls estreches que menan a un restanc sosterranh.
[[imageFichièr:geyser_exploding_1_large.jpg|thumb|left|200px|De vapor monta de l'aiga calfada]]
[[imageFichièr:geyser_exploding_2_large.jpg|thumb|center|200px|Pulsacion de l'aiga que se confla]]
[[imageFichièr:geyser_exploding_3_large.jpg|thumb|left|200px|La tension de superficia es copada]]
[[imageFichièr:geyser_exploding_4_large.jpg|thumb|center|200px|L'aiga giscla en naut e torna tombar]]
 
=== Bibliografia ===
* 2-Bryan, T. Scott (1995). ''The geysers of Yellowstone''. Niwot, Colorado: University Press of Colorado. ISBN 0-87081-365-X
* 1-[[Glennon, J.A.]], Pfaff, R.M. (2003). ''The extraordinary thermal activity of El Tatio Geyser Field, Antofagasta Region, Chile'', Geyser Observation and Study Association (GOSA) Transactions, vol 8. pp. 31-78.
[[categoriaCategoria:Geologia]]
[[Categoria:Idrologia]]
[[Categoria:Vulcanologia]]
Linha 42 :
[[he:גייזר]]
[[hi:उष्णोत्स]]
[[hr:Gejzir]]
[[hu:Gejzír]]
[[id:Geyser]]