Passejada dels Canèls : Diferéncia entre lei versions

Los canèls aqüeductes èran una òbra d'[[engenhariá]], de conductes que servissián per transvasar d'[[aiga]], que se podian far en divèrs materials: [[fusta]], [[pèira]]... Quand fa pus de 700 ans se levèron las muralhas qu'enrodèron la vila, Bilbao arrestèt d'èsser un vilatge autosufisent. Lo conselh municipal deguèt garantir lo porgiment del [[pan]] e de l'aiga. Los dos venián del [[molin d'aiga]] del Ponton, que s'i fassiá lo pan e s'i captava l'aiga del [[riu]] de [[Nervion]]-[[Ibaizabal]]. Lo besonh del provesiment d'aigas a Bilbao calguèt bastir, fa pus de 400 ans, de canèls aqüeductes dempuèi las fònts o gotilhs. Los primièrs canèls de la passejada datan de [[1523]]-[[1526|26]], èran de [[tèrra cuècha]] o de [[fusta]], e l'aiga i rajava en plen aire. En [[1558]] los canèls foguèron cobèrts amb lausas de [[gres]] per que las aiguas arribèsson pus netas a la vila. Sota las lausas i rajava tanben d'aiga captada de la [[ria]], que s'emplegava principalament per lo netejatge de las carrièras.

La [[pollucion]] de la ria comença de ser evidenta, un problèma fòrça grèu pr'amor que i proveniá una partida importanta del provesiment de l'aiga de la vila; apareguèron las fèbres tifoïdas que causèron de nombrosas mòrts<ref>En [[1895]], l'[[alcalde]] ([[cònsol]]) de Bilbao, Emiliano de Olano y Loizaga, recomandèt als vesins de non pas utilizar l'aiga del [[riu]] per la bevenda oni per la preparacion de noiriduras, ni pel netejatge personal.</ref>. Dins la tòca de resòlver aquel problèma de santat publica, la comuna procediguèt en [[1913]] a l'adjudicacion publica d'un projècte de filtracion e d'esterilizacion de las aigas del riu. La qualitat de l'aiga melhorèt mas l'aumentacion de la populacion n'entranhèt mens disponibilitat. En [[1927]] s'acordèt de far lo barratge d'Ordunte dins la [[Burgos (província)|província de Burgos]], que dempuèi [[1933]] Bilbao n'obten l'aiga. Mai tard lo provesiment s'es completat amb l'aiga d'autres barratges e paissièras d'[[Alaba]].