Crosaire : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació |
Cap resum de modificació |
||
Linha 1 :
[[Fichièr:USS Port Royal CG-73.jpg|thumb|Crosaire estatsunidenc ''USS Port Royal''.]]
Un '''crosaire''' es un [[naviri]] de [[naviri de guèrra|guèrra]] de talha granda
== Istòria ==
=== De l'aparicion dau concèpte au desvolopament dau croisaire de batalha ===
==== Generalitats ====
Lo tèrme « crosaire » es una invencion dau sègle XIX que designava de [[fregata (naviri)|fregatas]] leugieras pauc armadas capablas de realizar de missions lòngas. Aqueleis unitats devián evitar lo combat còntra lei [[naviri de linha|naviris de linha]] e s'escapar gràcias a una [[velocitat]] superiora. A partir deis [[ans 1850]], aquelei fregatas venguèron cuirassadas e foguèron dichas « fregatas de crosiera », apelacion lèu abreujada en « crosaire ». Foguèron encargadas dei missions devoludas ai fregatas e ai corvetas de la marina de vela :
* l'ataca e la proteccion dei rotas comercialas.
* la reconoissença e lei liames au sen d'una flòta de combat.
* lo mantenement d'una preséncia navala fòrta dins lei [[colonialisme|colonias]] alunchadas.
Aquela diversitat necessitava d'aver un armament complèt e poderós e lo croisaire venguèt un vaissèu intermediari entre lo [[cuirassat]] e lo [[destroièr]] (o lo [[còntra-torpilhaire]]). Pasmens, aquò entraïnèt l'aparicion de tres tipes diferents de croisaire : lo [[crosaire protegit]], lo [[croisaire cuirassat]] e lo [[crosaire auxiliar]].
==== Lo crosaire protegit ====
Lo [[crosaire protegit]] es un tipe de naviri brèvament aparegut vèrs 1870. Èra equipat d'un armament intermediari (100 a 150 mm) e d'un blindatge mejan que protegissiá lei partidas vitalas dau vaissèu. Rapidament obsolèt, foguèt remplaçat per lei crosaires cuirassats. Pasmens, lei crosaires protegits construchs foguèron utilizats fins ais ans 1910. Certaneis unitats menèron de missions segondàrias durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]].
==== Lo crosaire cuirassat ====
Lo [[crosaire cuirassat]] es un tipe de naviri utilizat entre 1875 e 1910. De còps considerat coma un [[cuirassat]] de segond reng, èra dotat d'un armament principau poderós (200 a 250 mm), d'un armament segondari mejan (150 mm) e d'un blindatge capable d'arrestar d'[[obús]] tirats per una [[artilhariá]] similara a la sieuna. De mai, aviá una [[velocitat]] sufisenta per escapar a la perseguida d'un [[cuirassat]]. Lei crosaires cuirassats venguèron obsolèts amb l'aparicion dau [[crosaire de batalha]] e dei cuirassats de tipe Dreadnought. Subiguèron de pèrdas importantas durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]] e l'idèa foguèt abandonada après lo conflicte.
==== Lo crosaire auxiliar ====
Lo [[crosaire auxiliar]] designa de naviris marchands rapids transformats en crosaire dins lo quadre d'una guèrra. Mens armat e mens protegit qu'un crosaire convencionau, èra destinat a de missions d'escòrta o de proteccion dei rotas maritimas. Per aquò, recebián un armament mejan capable de dissuadir un crosaire enemic d'atacar<ref>L'idèa èra pas de destrurre un crosaire enemic mai de li infligir de degalhs importants e malaisats de reparar lòng d'una rota maritima alunchada d'una [[basa navala]] amiga.</ref>. Aqueu tipe de crosaire foguèt fòrça utilizat durant lei doas guèrras mondialas.
=== Lei croisaires leugiers e pesucs ===
Lei limits mostrats per lei croisaires cuirassats durant la [[Premiera Guèrra Mondiala]] entraïnèron una transformacion dei crosaires durant l'entre doas guèrras. Aquò menèt a l'aparicion de dos tipes de crosaires dichs « crosaires leugiers » e « crosaires pesucs ». Pasmens, lo destriament èra pauc clar e lei dos tipes de crosaire èran encargats de missions similaras. La diferéncia principalament èra lo calibre de l'artilhariá principala (130 a 155 mm per lei crosaires leugiers e 150 a 200 mm per lei crosaires pesucs<ref>La [[classa Alaska|classa estatsunidenca Alaska]] èra dotada de canons de 305 mm. Pasmens, aquelei crosaires pesucs èran fòrça similars a de [[cuirassat]]s.</ref>). Per lo rèsta, lei crosaires dau periòde avián una cadéncia de tirs rapida, un blindatge mejan e una velocitat auta. Durant la [[Segonda Guèrra Mondiala]], aguèron un ròtle polivalent liat a la [[lucha antiaeriana]], a la [[lucha antisosmarina]] e au [[combat navau]]. Per aquò, mai d'un crosaire recebèt de mejans de deteccion coma de [[radar]]s o de [[sonar]]s.
=== Lo crosaire modèrne ===
Après la [[Segonda Mondiala]], l'aumentacion de la menaça aeriana e la generalizacion progressiva dau [[missil]] entraïnèron una mutacion prefonda dau crosaire. L'[[artilhariá navala]] perdiguèt son importància e foguèt remplaçada per de mejans de deteccion e per de batariás de [[missil]]s. L'artilhariá antiaeriana foguèt tanben renfòrçada avans d'èsser egalament remplaçada per de sistèmas de [[missil]]s. D'autra part, la disparicion dei [[cuirassat]]s laissèt lo crosaire coma naviri de combat pus important dei flòtas modèrnas. Ansin, lei croisaires modèrnes dèvon aver la capacitat de menar una partida dei missions devoludas ai [[cuirassat]]s, especialament après l'aparicion de missils antinaviris de portada lònga.
Aquelei constrenchas menèron a la mesa en plaça dau crosaire modèrne qu'es un naviri ofensiu de {{formatnum:7000}} a {{formatnum:30000}} t dotat d'un armament poderós fondat sus de [[missil]]s de portada lònga. En particular, foguèt lo cas de l'[[URSS]] qu'especializèt sei crosaires dins la lucha antisosmarina o dins l'ataca de grops aeronavaus. La classa emblematica d'aqueu periòde es aquela dei crosaires gigants [[Classa Kirov|Kirov]] qu'èran equipats de 20 missils antinaviris (susceptibles de portar una [[arma nucleara|ogiva nucleara]]), de 10 tubes lançaires de [[torpilha]]s, d'una artilhariá antiaeriana (compres 136 missils antiaerians), de sistèmas antisosmarins e de tres [[elicoptèr]]s. En fàcia, leis [[USA|Estats Units]] desvolopèron una classa de crosaires lançaires de missils ([[classa Ticonderoga]]) amb de capacitats d'intercepcion aeriana importantas. Leis autrei nacions abandonèron pauc a pauc lei crosaires que foguèron remplaçats per de [[destroièr]]s pesucs tenent un armament polivalent.
== Liames intèrnes ==
* [[Naviri de guèrra]].
* [[Naviri de guèrra]].
| |||