Sègle V abC : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 59 :
'''434-431''' : revòuta de plusors ciutats de la [[Liga de Delos]] e tensions vivas entre [[Atenas]] e [[Corint]] que se combateguèron a prepaus dau contraròtle de [[Còrcira]] (una colonia de [[Corint]] en revòuta còntra sa [[metropòli]]) e de [[Potidèa]]. Menaçada, Corint demandèt l'ajuda d'[[Esparta]] entraïnant l'intrada en guèrra de la [[Liga de Peloponès]] còntra la [[Liga de Delos]] ([[guèrra de Peloponès]]).
<br/>
'''431-421''' : premiera partida de la [[Guèrra de Peloponès]]. [[Atenas]], decimada per una epidemia de « pèsta » (probablament lo [[tifús]]) que tuèt [[Pericles]], se retirèt en [[Atica]] ont èra protegida per sei [[fortificacion]]s. [[Esparta]] foguèt donc obligada d'atacar lei linhas d'avitalhament de la vila en [[Mar Egèa]]. Pasmens, avián ges d'aliat e deguèron donc trobar de [[naviri]]s. Lei combats aguèron donc luòc principalament sus de frònts periferics. Leis Atenencs ganhèron la [[batalha d'Esfacteria]] ([[-425|425 avC]]) e leis Espartencs aquela d'[[Batalha d'Amfipólis|Amfipólis]] en [[-423|423 avC]]. En [[-421|421 avC]], signèron donc una patz de compromés mau segura (→ [[-418|418 avC]]).
<br/>
'''418''' : [[batalha de Mantinèa|victòria]] [[esparta|espartenca]] de Mantinèa còntra [[Argos]]. D'efiech, sostenguda per [[Atenas]], la ciutat aviá assaiat d'estendre son influéncia en [[Peloponès]] au detriment deis aliats d'[[Esparta]].
<br/>
'''415-413''' : [[expedicion de Sicília]]. Per sostenir seis aliats dins l'illa e vencre [[Siracusa]], sostèn supausat d'[[Esparta]], [[Atenas]] mandèt un important còrs expedicionari dins l'illa. Pasmens, l'operacion s'acabèt per un desastre.
<br/>
'''412-404''' : darriera partida de la [[Guèrra de Peloponès]]. Desenant sostenguda per [[Pèrsia]], [[Esparta]] poguèt construrre de flòtas. Maugrat plusors desfachas, leis Espartencs capitèron finalament de destrurre la flòta atenenca a la [[batalha d'Aegospotami]] ([[-405|405 avC]]). Aquò li permetèt de realizar lo sètge dirècte d'[[Atenas]] que capitulèt en [[-404|404 avC]]. La vila vencuda foguèt obligada de prononciar la dissolucion de la [[Liga de Delos]], de liurar lo rèsta de sa flòta e de destrurre sei [[fortificacion]]s.
<br/>
'''409-405''' : aprofichant la situacion critica de [[Siracusa]] après sa victòria còntra [[Atenas]] (→ [[-413|413 avC]]), lei Cartaginés mandèron una armada per atacar la colonia d'[[Agrigenta]]. Pasmens, foguèron decimats per una epidemia e lei doas ciutats signèron una trèva.
<br/>
'''404''' : insureccion novèla d'[[Egipte]] que capitèt de restaurar son [[independéncia]].
<br/>
'''403''' : restabliment de la [[democracia]] [[Atenas|atenenca]].
== Decès ==
| |||