Virus : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 103 :
=== Estructura ===
 
Totei leis agents infecciós dau rèine dei virüs son compausats au minimom d'un [[acid nucleïc]] ([[ARN]] ò [[ADN]]). Sa talha es generalament compresa entre 10 e 400 nm. Son dichas virüs se còdan au mens una [[proteïna]]. Dins lo cas contrari, son dichs [[viroïd]]s. Lei formas pus simplas son unicament constituïts d'aquel [[acid]]. Dins aquò, existís de virüs pus complèxs tenent una estructura pus desvolopada amb una [[capsida]] ò una [[envolopa]].
 
==== L'acid nucleïc ====
 
{{veire|Acid nucleïc}}
 
L'[[acid nucleïc]] d'un virüs es fach d'[[ARN]] ò d'[[ADN]]. Representant lo [[genòma]] virua, pòu èsser linear, circular, monocatenari ò bicaternari. Pasmens, d'un biais generau, lei virüs d'[[ADN]] son sovent bicaternaris e lei virüs d'[[ARN]] monocatenaris. Dins aqueu darrier cas, la polaritat dau tròç pòu èsser positiva (s'es dins lo meteis sens d'un ARN messatgier) ò negativa (dins lo cas contrari).
 
==== La capsida ====
 
{{veire|Capsida}}
 
La [[capsida]] es una còca que protegís l'[[acid nucleïc]] virau còntra divèrsei formas de destruccion (radiacions, [[pH]], [[temperatura]], enzims...) e que permet sa liberacion dins lo [[citòplasma]]. Dins lo cas dei virüs non envolopats, participa tanben a l'interaccion permetent au virüs d'intrar dins sa [[cellula (biologia)|cellula]] atacada. Per aquò, la [[capsida]] es facha d'un assemblatge proteïc d'ensems dichs capsomèrs. La màger part dei capsidas conegudas son siá de [[simetria]] [[cube|cubica]] siá de simetria elicoïdala. Pasmens, se pòdon observar de formas mixtas (generalament en lei virüs [[bacteriofag]]s) e d'autrei formas.
 
{{veire|Envolopa virala}}
 
L'[[envolopa]] es una membrana [[lipid]]ica complèxa formada de partidas de la membrana de la [[cellula (biologia)|cellula]] infectada e de [[proteïna]]s viralas. Lei virüs dotats d'una tala estructura son dichs « virüs envolopats ». Lei « virüs nus » fòrman lo rèsta dei virüs. La preséncia d'una envolopa presenta d'avantatges importants per lo virüs. D'efiech, es un mejan de proteccion eficaç còntra leis atacas exteriors, especialament aquelei en provenença dau [[sistèma immunitari]] de l'òste. D'autra part, permet la liberacion permanenta de particulas viralas novèlas a partir de la cellula atacada. Au contrari, lei virüs nus son obligats d'esperar la [[lisi]] d'aquela cellula, çò que limita sa liberacion<ref>L'interès evolutiu de tenir una envolopa s'observar aisament dins lo cas dei virüs umans susceptibles d'entraïnar d'epidemias grèvas ([[VIU]], [[SARS-CoV-2]], [[virüs Ebola]]...) que son totei de virüs envolopats.</ref>.
 
<gallery>
Linha 122 :
Fichièr:PhageExterior.svg|Modelizacion d'un [[bacteriofag]] amb sa capsida mixta.
</gallery>
 
==== L'envolopa ====
 
=== Replicacion ===