Geografia fisica : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Climat est le terme écrit dans tous les dialectes selon Lo Congrès. Superficie ne comporte pas d'accents sur le -i. Dans tous les cas, la langue d'Oc n'en n'a presque pas besoin comme l'italien. Les provençaux centraux utilisent un -e de soutien à la 3ème personne du singulier, ainsi les rhodaniens écrivent "permet, finis" et les maritimes (centraux) "permete, finisse", etc. |
|||
Linha 3 :
== Disciplinas ==
{{...}}
La geografia fisica engloba plusors disciplinas :
*la '''[[biogeografia]]''' es l'estudi scientifica de la distribucion deis animaus e dei vegetaus dins la biosfèra, lors gropaments e lors rapòrts embé l'environa, aus epòcas geologicas coma aus temps modèrnes. Aquesta disciplina es devesudas en cinc sotadisciplinas come: la [[biogeografia]], la [[paleobiogeografia]], la [[filogeografia]], la [[zoogeografia]], la [[fitogeografia]] ;
*la '''[[climatologia]]''' es la sciéncia qu'estudi lei caracteristicas e leis evolucions dei [[clima|climats]] sus una periòde temporala en tèrme long. La [[climatologia]] essamina tanben ben la natura dei microclimats (locaus) que dei macroclimats (globaus), que deis influéncias climaticas naturalas e antropicas. Aquesta disciplina scientifica es subdevesuda en d'autres sotadisciplinas tau que la [[paleoclimatologia]].
*l''''[[ecologia dau païsatge|ecologia dau païsatgi]]''' es l'estudi de la variacion espaciala dins lei païsatgis a diferentas escalas, includent lei causas biofisicas e socialas e lei consequéncias de l'eterogeneïtat écopaïsagiera ;
*la '''[[geomorfologia]]''' es l'estudi que s'interessa a la descripcion dau relèu terrèstre actuau esplicat principalament per leis incidéncias dau climat e de l'estructura geologica. Aquesta disciplina cerca a comprene la formacion dei relèus, ensin que l'istori e la prediccion dei futurs relèus gràcia a deis esperiéncias de terren e a dei modelisacions numericas ([[geomorfometria]]) ;
*la '''[[glaciologia]]''' es l'estudi dei glaciers, de lor reparticion, de lor influéncia e de lor evolucion. Aquesta disciplina pou egalament participar a l'analisi de l'évolucion climatica e a comprene leis efèts dau rescaufament climatic e dei climats deis èras precedentas ;
*l''''[[idrologia]]''' es la sciéncia que a per objèct l'estudi deis aigas, de lor natura e de lors divèrsa proprietats (mecanicas, fisicas, chimicas). Aquesta disciplina engloba l'[[aiga]] dei [[ribiera|ribieras]], dei [[lau|laus]], leis [[aquifèr|aquifèras]] e lei [[glacier|glaciers]]. Comprene diferenta sotadomeni que essaminan lei massas d'aiga especificas o de lors interaccions embé d'autres ambient, per essemple [[limnologia]] e l'[[ecoídrologia]] ;
*la '''[[meteorologia]]''' es la sciéncia que a per objèct l'estudi dei fenomèns atmosferics e de la prevision dau temps sus una periòde temporala a tèrme cort, que la destria de la [[climatologia]] ;
*l''''[[oceanografia]]''' es l'estudi scientific dau environa marin (fons oceanics, massa d'aigas e lei zònas limitas dei mars (superficia e litorau). La discipline cuerbe un caractèr generalista e tracta égalament leis organismes marins e leis [[ecosistema|ecosistemas]] (oceanografia biologica) ; lei corrents marins, leis ondas e lei dinamicas dei fluides geofisicas (oceanografia fisica) ; la tectonica dei placas e la geologia dau fons de mar (oceanografia geologica) ; e lei flus de divèrsas substàncias chimicas e fisicas dins l'ocean e a travèrs sei frontieras (oceanografia chimica) ;
*la '''[[paleogeografia]]''' es la sciéncia qu'estudi lei epòcas geologicas ancianas e en particular aquelei de la formacion deis oceans e dei continents afin de reconstituir la geografia de la Tèrra a travèrs leis èras geologicas remontent a plusors miliards d'annadas. Es donc una sciéncia a la crosada dei sciéncias geograficas, de la paleontologia e de la geologia puei qu'ela se sère de pròvas geologicas (fossiles) e dau paleomagnetisme, ensin que de l'evolucion de la deriva dei continents e de la tectonica dei placas ;
*la '''[[pedologia]]''' es l'estudi scientifica dei sòls dins lor environament naturau. Es l'una dei doei principalas brancas de la sciéncia dei sòls embé l'[[edafologia]]. La pedologia tracta essencialament la [[pedogenesi]], la [[morfologia]] dau sol e la [[classificacion]] dei sòls. En geografia fisica, la pedologia es largament estudiada per rason dei nombrosas interaccions entre lo climat (aiga, aire, temperatura), la vida dins lo sòl (micròorganismes, plantas, animaus), lei matèrias minéralas presents dins lei sòls (cicles biogeochimics), ensin que sa posicion e seis efèts sus lo païsatgi.
Aquestei domenis integran lei conoissenças d'environa liats a l'interior d'un quadre espaciotemporau come leis autres domenis de la geografia. Es ensi que la geologie, l'idrologia, la fisica, la chimia e la biologia, entre autres, son utilisadas dins aquesteis disciplinas e tractadas en interaccions leis unas embé leis autres.
== Istori ==
| |||