[[Imatge:Yad Vashem Square.JPG|thumb|Plaça de Yad va-Shem a la juntada enter lo memoriau e lo quartièr d'Ein Karem]][[Imatge:YadVashem_Valley_of_the_Communities_002.jpg|thumb|La Vath de las Comunautats, monument a las comunautats judivas arroeinadas peus nazis]]'''Yad va-Shem''' (יד ושם), çò qui vòu díser en ebrèu {{cita|un monument e un nom}}, qu'ei un memoriau [[Israèl|israelian]] situat a [[Jerusalèm]], construsit en omatge a las victimas de la [[Olocaust|Shoah]], aus [[judiu]]s qui an pelejat contra lo [[nazi]]sme e aus non judius qui an emparat las loas victimas. Que jòga tanben ròtle d'arquius.
En [[Occitània]], la vila [[Auvèrnha|auvernhata]] deu [[Lo Chambon (Naut Léger)|Chambon]] qu'arrecebè tot sancèr lo títol de ''Just enterau miei de las nacions'' per aver sauvat milèrs de judius.