Naviri : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 26 :
[[File:Spanish Galleon.jpg|thumb|right|[[Galion]] [[Espanha|espanhòu]] (probablament dau sègle XVII).]]
 
A la fin de l'[[Edat Mejana]] e au començament de la [[Renaissença]], leis [[Euròpa|Europèus]] capitèron de desvolopar lei sieus veliers capables de navegar sensa dificultat sus l'[[ocean]]. Lo premier foguèt la [[carraca]] qu'èra un grand velier de dos, tres ò quatre masts ambé una còca redonda que son estructura èra inspirada dau [[drakkar]]. Aquò li donava una bòna resisténcia e sei velas carradas èran pron eficaças per suprimir definitivament lei rems. Aquò liberèt ansin d'espacis suplementaris per lo transpòrt. Permetèt tanben l'invencion dau [[sabòrd]] e de l'[[artilhariá]] navala. A partir de la [[carraca]], foguèt inventada la [[caravela]] qu'èra destinada ai viatges d'exploracion. Per aquò, aviá una còca auta per se protegir deis ondas, un fons plan per explorar lei rius e de velas triangularas (sovent latinas) per assegurar la manobrabilitat. Enfin, au sègle XVI, apareguèt lo [[galion]] qu'èra un grand naviri ambé de velas carradas e una vela latina. Èra destinat ai cambis ambé lei [[colonialisme|colonias]] e foguèt donc dotat d'una importanta capacitat de transpòrt e d'un armament consequent. Foguèt ansin rapidament adoptat per lei poissanças navalas europèas dau periòde coma [[Espanha]], [[Anglatèrra]] e lei [[Províncias Unidas]].
 
Au sègle XVI, apareguèt lo [[galion]] qu'èra un grand naviri ambé de velas carradas e una vela latina. Aviá tanben plusors pònts, çò que permetiá d'amainatjar de compartiments fòrça diferents. Per exemple, un nivèu podiá èsser utilizat per transportar de marchandisas e un autre per installar de batariás de [[canon]]s. Fòrça polivalent, dotat de calas importantas e, sovent, d'un armament consequent, lo galion èra a l'origina destinat ai cambis ambé lei [[colonialisme|colonias]] e foguèt donc dotat d'una importanta capacitat de transpòrt e d'un armament consequent. Pasmens, s'impausèt tanben rapidament au sen dei fòrças navalas d'[[Espanha]], d'[[Anglatèrra]] e dei [[Províncias Unidas]].
Dins aqueu contèxte, lei galèras dispareguèron rapidament dei regions oceanicas car èran mens rapidas. De mai, la plaça necessària per lei rengs de remaires limitava desenant la capacitat de transpòrt ò empachava l'installacion de [[canon]]s. Ansin, tant lei capacitats comercialas que militaras d'aquelei naviris demeniguèron. Son usatge demorèt important unicament en [[Mar Mediterranèa|Mediterranèa]] onte lei condicions de vent irregularas podián encara immobilizar lei veliers. Pasmens, au sègle XVIII, lo declin de la galèra i èra tanben ben avançat e aqueu tipe de naviri dispareguèt definitivament au començament dau sègle XVIII.
 
Dins aqueu contèxte, lei galèras dispareguèron rapidament dei regions oceanicas car èran mens rapidas. De mai, la plaça necessària per lei rengs de remaires limitava desenant la capacitat de transpòrt ò empachava l'installacion de [[canon]]s. Ansin, tant lei capacitats comercialas que militaras d'aquelei naviris demeniguèron. Son usatge demorèt important unicament en [[Mar Mediterranèa|Mediterranèa]] onte lei condicions de vent irregularas podián encara immobilizar lei veliers. Pasmens, au sègle XVIII, lo declin de la galèra i èra tanben ben avançat e aqueu tipe de naviri dispareguèt definitivament au començament dau sègle XVIIIXIX.
 
=== L'apogèu de la marina de vela e lo començament de l'especializacion ===