Chartrosa de Granada : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cap resum de modificació
formas gasconas
Linha 6 :
[[Fichièr:Monasterio de la Cartuja Granada.jpg|left|250px|thumb|Vista de la Chartrosa de Granada]]
[[Fichièr:Картуха 1.JPG|left|250px|thumb|Vista de la Chartrosa de Granada]]
LaLo {{Cita|'''[[ChartrosaMonastèri]] de [[Granada]]''',Maria en(maire [[Andalosiade Jèsus)|Nosta Dauna]],}} quede pòrtal'Assompcion'''}} lomei títolconeishut decom '''{{Cita|[[MonastèriChartrosa]] de l'Assompcion de [[Maria (maire de Jèsus)|Nosta DaunaGranada]]}}'''., en [[Andalosia]], Ququ'ei un edifici [[barròc]] bastit au sègle XVI{{au}} qui pòrta lo títol de qui arcuelhó monges dinc a [[1835]].
 
que pòrta lo títol de {{Cita|'''[[Monastèri]] de [[Maria (maire de Jèsus)|Nosta Dauna]] de l'Assompcion'''}}.
 
L'[[Òrdi deus Chartrós]] qu'estó fondat en [[1084]] dens lo [[Massís]] de la Chartrosa (lo nom deu quau e prengó) au ras de [[Grenòble]], en [[Daufinat de Vianés]], per Sant Brunon e 6 companhons (4 clergues e 2 laïcs). Qu'ei hèra austèr, observant lo june e lo silenci dab hèra de rigor. Los monges que viven dens cèlas individuaus e que consacran lo lor [[temps]] a la pregària, l'estudi e lo tribalh [[man]]uau. Aqueth òrdi qu'avó 24 [[monastèri]]s en [[Espanha]], la grana majoritat deus quaus estón avalits en [[1836]] peu desamortiment de Mendizábal e per la secularizacion generau. Uei demòran 4 chartrosas en activitat en Espanha: Miraflores a [[Burgos]], Montealegre a [[Tiana]], Aula Dei a [[Saragossa]] e Porta Cœli a [[Serra (Camp de Túria)|Serra]].
Linha 13 ⟶ 15:
 
[[Fichièr:EntradaCartuja.JPG|left|250px|thumb|Entrada]]
En traucant un portau d'estil plateresc òm qu'arriba au portic. Lo bèth peiron qui'ns mia a la pòrta de la [[glèisa (edifici)|glèisa]], òbra deu maçon Cristóbal de Vílchez, qu'ei precedit d'un camin empeirat d'estil granadin, de [[pèira]]s [[negre|negras]] e [[blanc]]as, hèit en [[1679]]. Lo devant de la glèisa qu'a en haut un [[blason]] d'Espanha, dilhèu per'mor aqueste [[monastèri]] que dependèva de la Chartrosa de Nosta Dauna deu Paular, a [[Rascafría]], fondacion reiau. Lo portau deu Neoclassicisme en [[marme]] [[gris]] qu'estó dessenhat per Joaquín Hermoso en [[1794]]. L'imatge de Sant Brunon en [[marme]] [[blanc]] qu'ei degutdevut a Pedro Hermoso, hrair deu precedent.
 
Un vestibul austèr que'ns mia a un polit [[claustre]] d'òrdi doric, comunament aperat lo {{Cita|claustron}} tà destrià'u deu gran claustre ara desaparegutdesapareishut. Qu'ei uei loau dia d'uei lo center deu [[monastèri]] e las pòrtas de totas las pèças que dan sus las soas galerias. D'un deus sons [[angle]]s que's pòt observar la [[tor]] de la glèisa.
 
Lo refectòri qu'ei ua pèça grana dab vòuta de [[sonsaina]]s ogivaus e arcs. Que s'i tròba ua catedra tà la lectura durant lo repèisharrepèish. Lo [[Cauhapançacauhapança|contracòr]] qu'a ua crotz pintrada peu hrair laïc Juan Sánchez Cotán, qui ei tanben l'autor de la {{Cita|Santa Cena}} e deus tablèus qui ondran las parets representantarrepresentant diferents episòdis de la fondacion de l'Òrdi e scènas de la persecucion sofrida peus chartrós en [[Anglatèrra]] pendent lo [[règne]] d'[[Enric VIII d'Anglatèrra|Enric VIII]], e de tres telas de la Passion de [[Jèsus]].
 
[[Fichièr:Cotan-cartuja-santos pedro y pablo.jpg|left|250px|thumb|Los {{Cita|Apòstols [[Sant Pèir|Pèir]] e [[Pau de Tars|Pau]]}} per Sánchez Cotán]]
A costat de la sala de minjar deus [[monastèri]]s que's tròba ua petita pèça dab ua hont on los monges e's lavan las [[man]]s abans de minjar en tant qui recitan lo psalm 130, los purmèrs mots deu quau son ''De profundis clamavi ad Te, Domine'' ({{Cita|De las pregondors que clamèi de cap a Tu, ò Sénher!}}). La sala d'aqueste [[monastèri]] (ara shens hont) qu'ei ondrada d'un retaulearretaule suus {{Cita|Apòstols [[Sant Pèir|Pèir]] e [[Pau de Tars|Pau]]}} pintrat au [[clarescur]] per Sánchez Cotán (atau, aquestala pèça que s'apèra la sala deus sants Pèir e Pau), e d'autes tablèus deu medish autor sus sequéncias de la construccion de la purmèra chartrosa, la {{Cita|Santa Fàcia}}, {{Cita|Dus avesques de l'Òrdi}} e la {{Cita|Verge dab l'[[Enfant]]}}. Aquesta pèça [[gotic]]a qu'estó la capèra deu [[monastèri]] dinc a la construccion de la glèisa; apuish, qu'estore emplegada com capítol de hrairs laïcs. Los arcs en heishèus de colomnas petitascolomnetas que s'i redusenarredusen a ua sola acabant a bona hautor deu sòu. Dens l'autar que's tròba un tablèu d'autor desconegutdesconeishut. Aus costats, la {{Cita|Verge balhant la popa au son nenè}} e la {{Cita|Verge e lo Crist Mort}}. Los autes que son de Vincenzo Carducci representantarrepresentant sequéncias restacadasestacadas a la vida e a la mort deus sants Brunon e Uc.
 
La [[sala capitulara]] qu'ei la pèça on los monges e s'amassavan tà deliberar suus ahars de la comunautat. La pòrta d'entrada, remarcablaqui e's distingueish peus sons ornaments e peus sons claus de [[bronze]], qu'ei l'òbra deu hrair laïc Juan Martín, comatau las deu [[claustre]]. La vòuta qu'a influéncias [[gotic]]as. Los tablèus qui ara ondran las parets que son de Carducho: l'{{Cita|Aparicion de la Verge a Sant Brunon dens lo lièit de mort}}, l'{{Cita|Aparicion de la Verge a hrair [[Joan Fort]]}} e mantun martiri de monges a las mans de turcs e d'uganauds.
 
Au costat seguent deu claustre que i a tres petitas capèras: l'ua qu'embarra ua [[escultura]] de {{Cita|Nosta Dauna deu Rosari}}; l'auta, ua [[taula]] e duas [[cadièra]]s de marqueteria en mei d'un ancian pabalhon petit pabalhon tà l'exposicion de l'Eucaristia a l'adoracion deus fidèus; e la tresau, un {{Cita|''Ecce Homo''}}, òbra deus hrairs García.
 
[[Fichièr:Cartuja de Granada Cupula del Sagrario.jpg|left|250px|thumb|Vòuta deu tabernacle dens la Chartrosa de Granada. [[Fresca]]s d'Antonio Palomino]]
Lo plan deu temple qu'ei d'ua sola nau, divisada en tres partidas: la purmèra, entau pòble; la dusau, entaus hrais laïcs; e la tresau, mei estenuda, entaus monges. Enter la deus hrairs laïcs e la deus monges que's tròba l'arrèrcòr dab dus retaulesarretaules d'estil [[barròc]] churrigueresc portant dus tablèus de Sánchez Cotán, sensibles per la loa delicadesa e peu lor misticisme: lo {{Cita|Repaus pendent la huèita en [[Egipte]]}} e lo {{Cita|[[Baptisme]] deu [[Jèsus|Crist]]}}. La pòrta de [[veire]] qu'a incrustacions de coscolhas, d'evòri, d'[[Argentargent (metal)|argent]], d'ebèn, e de [[husta]] de ''[[Guaiacum sanctum]]''. Las parets qu'an un sarròt d'ornaments de plastre. Enter los bujaus dab [[escultura]]s, tanben de plastre, que i a grans quadres portant sheis6 telas representantarrepresentant scènas de la vida de [[Maria (maire de Jèsus)|Nosta Dauna]]. Que son degudasdevudas a Bocanegra, autor tanben de l'{{Cita|Immaculada Concepcion}} situada suber la pòrta d'entrada e de la bèra tela de {{Cita|Nosta Dauna deu Rosari}} qui's tròba suber un petit retaulearretaule a esquèrra.
 
Lo presbitèri, valent a díser lo lòc reservat au clergat, qu'ei coronat d'ua [[copola]] elliptica. Que's distingueish per la riquessa de la policromia e de l'ornamentacion. Que i a quate4 [[escultura]]s de plastre ({{Cita|Avesque chartrós}}, {{Cita|Sant [[Joan Batista]]}}, {{Cita|Sant Brunon}}, {{Cita|Sant Uc}}), quate4 tablèus de Sánchez Cotán sus scènas de la Passion e, au center, l'{{Cita|Assompcion de Maria}}, de Bocanegra.
 
L'autar màger qu'ei ondrat d'un baldaquin de [[husta]] dab [[miralh]]s, a l'interior deu quau e's tròba l'{{Cita|Assompcion de Maria}}, de José de Mora.
 
[[Fichièr:Sagrario de la cartuja de Granada.jpg|left|250px|thumb|Lo tabernacle]]
Arron de l'autar màger, separat de la glèisa per ua pòrta de [[veire]] de [[Venècia]], que's tròba la capèra deu tabernacle, on [[pintrura]], [[escultura]] e [[arquitectura]] e's honen tà crear ua de las òbras mei bèras e sensiblas deu [[Barròc]] espanhòu. L'ensemble qu'estó bastit per Francisco Hurtado Izquierdo enter [[1704]] e [[1720]]. L'austeritat cartusiana que vad acíaquí grandor en aunor deu sacrament de l'Eucaristia. A cada [[angle]], suber hauts pedestaus, duas2 colomnas d'òrdi corintian que sostienen arcs suus quaus e's quilha la [[copola]]. Dens las travadas, ondradas d'estendards sostienguts per nenès, que i a consòlas dab estatuas de {{Cita|Sant Josèp}} (José de Mora), {{Cita|Sant Joan Batista}} (Risueño), {{Cita|Sant Brunon}} (José de Mora) e {{Cita|Santa Maria Magdalena}} (Duque Cornejo), qui ei tanben l'autor de las estatuas de las Vertuts apujadas suus ''oculus'', dus2 deus quaus e dan sus capèras aus costats, çò qui ei caracteristic de las glèisas cartusianas. Las parets, hèra decoradas, qu'enquadran telas d'Antonio Palomino sus tèmas de l'Ancian Testament. Suus quate4 triangles curvilinèus qui forman l'anèth de la [[copola]] dab los arcs suus quaus aqueth e s'apueja, que son representadasarrepresentadas las figuras deus quate4 evangelistas canonics e, dens la [[copola]], pintrada a la [[fresca]] per Palomino, que figura Sant Brunon com un [[Ercules]] sostienent l'ostensòri suu [[Tèrra|món]], la Trinitat dab Nosta Dauna e Sant Joan Batista e, autorn, diferents còrs d'anjos e de sants. Au center que's quilha lo tabernacle de [[marme]]. Un pedestau que sostien 4 estatuetas [[aur|dauradas]] dab simbèus eucaristics e 8 colomnas negras salomonicas suber las quaus òm e ved ua rica arquitectura a la cima de la quau e's situa l'imatge de la fe. A l'interior que i a ua estructura dab la forma de temple on e's tròba lo tabernacle (lo cròfe on e's guarda l'Eucaristia) qui èra adorada peus monges deus ''oculus'' deus costats.
 
La sacristia, dessenhada per Hurtado Izquierdo, qu'estó realizada per diferents mèstes enter [[1727]] e [[1764]]. Que pareish, per la soa talha e per la soa estructura, ua petita glèisagleiseta. Forma, [[lutz]], [[color]] e nombrósun sarròt d'ornaments [[barròc]]s que s'i honen tà dar ua sensacion de grandor, de mobilitat e d'inconsisténcia. Lo sòcle qu'ei de [[marme]] de [[Lanjarón]]. Qu'ei tanbenegaument de marme un retaulearretaule de {{Cita|Sant Brunon}}, de Ferrer, e de l'{{Cita|Immaculada Concepcion}}, d'Alonso Cano. La [[copola]] escura que destona: qu'ei ua [[fresca]] de Tomás Ferrer. Dens un bujau a esquèrra, au ras deude retaulel'arretaule, que's tròba un imatge de {{Cita|Sant Brunon}}, òbra de José de Mora, de beror unica. La decoracion qu'ei completada per òbras deu hrair laïc Francisco Morales representantarrepresentant scènas de [[Jèsus Crist]] (lo {{Cita|Crist de l'Expiracion}}, l'{{Cita|Immaculada Concepcion arrecebuda peu Crist de l'Expiracion}} e l'{{Cita|Immaculada Concepcion arrecebuda peu Pair Eternau}}) e de santas chartrosas. Las pòrtas e comòdas, cobèrtasarrecobèrtas d'acajó, de ''[[Guaiacum sanctum]]'', d'ebèn, de coscolhas, d'evòri e d'[[argent (metal)|argent]], que son l'òbra deu hrair laïc Manuel Vázquez, qui metó 34 ans.
 
== Ligams extèrnes ==