Renaissença : Diferéncia entre lei versions

 

La fin dau sègle XV foguèt caracterizat per lo redreiçament d'un continent europèu afeblit per lei crisis de la fin de l'Edat Mejana. Foguèt caracterizat per la restauracion de la patz e deis afaires economics, lo renfòrçament de l'autoritat e dau ròtle deis estats e un començament de renovelament intellectuau liat au contèxte de l'exploracion dau monde per leis Europèus, a divèrsei progrès tecnologics e la descubèrta d'autrei civilizacions. Divèrsei datas foguèron prepausadas per marcar aquela rompedura coma la presa de Constantinòple per leis Otomans en [[1453]], la descubèrta d'America per [[Cristòl Colomb]] en [[1492]] o l'intrada dei tropas francesa en Itàlia en [[1494]]. Pasmens, la rompedura vertadiera foguèt fòrça progressiva e una partida deis institucions feodalas va subreviure fins au sègle XIX<ref>Per exemple, dins l'Empèri Rus, lo servatge foguèt abolit solament en [[1861]].</ref>. En revènge, tre la fin dau sègle XV, la situacion e leis elements, especialament l'autoritat novèla dei sobeirans, que van permetre l'essor de la Renaissença èran en plaça.

 

== Lo contèxte economic dau sègle XVI ==

 

Lo contèxte economic dau sègle XVI conoguèt de mutacions limitadas e un melhorament generau qu'empachèt divèrsei crisis coma l'aumentacion regulara dei prètz. Aquela economia veguèt l'emergéncia progressiva de sectors economics novèus basats sus lo progrès tecnologic e de pensadas novèlas coma la legitimacion dau profiech. Pasmens, l'estructura de basa de l'economia de la Renaissença èra totjorn de tipe feodau e la contuniacion d'aqueu modèl explica que lo quadre generau de la societat evolucionèt pauc : l'aristocràcia e lo clergat demorèron lei classas dominantas e lei produccions agricòlas lo centre de l'economia.

 

== Lo contèxte intellectuau de l'Umanisme ==

 

L'Umanisme foguèt un movement intellectuau dei sègles XV e XVI qu'apareguèt en Itàlia e va se difusar en Euròpa. Basat sus l'eiretatge filosofic medievau e la redescubèrta de la filosofia antica, va encoratjar lo desvolopament d'una estetica novèla basada sus l'observacion de l'òbra divina, d'una etica novèla centrada sus l'èstre uman e de recèrcas teologicas novèlas. Aqueu movement va generalament precedir la revolucion artistica de la Renaissença e pausar una partida dei basas que van permetre son debanament.

 

== Lo debanament de la Renaissença ==

 

Lo debanament de la Renaissença pòu se devesir en tres etapas principalas. La premiera foguèt lo periòde iniciau d'aparicion en Itàlia fins en [[1490]]. Lo segond foguèt lo desvolopament dau classicisme italian fins a [[1560]]. Enfin, la tresena etapa foguèt la difusion dau movement dins lo rèsta d'Euròpa onte va conóisser d'evolucions e de mutacions importantas e donar naissança a d'estils novèus e diferents d'Itàlia segon lei regions.

 

== Ligams ==