Loís XIV de França : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
Linha 118 :
La concentracion dei poders dins lei mans dau rèi agantèt un ponch sensa precedent sota lo rèine de Loís XIV donant un aspèct novèu dich absolutisme reiau a la monarquia francesa. Va demorar fins a la fin dau Regime Ancian en [[1789]] e se caracterizar per de mecanismes de presa de decision limitats au rèi e a un grop restrenh de ministres e de conselhiers. L'influéncia dei contrapoders principaus demorèt relativament limitada car la noblesa aviá perdut son poder militar a l'eissida de la Fronda e lei decisions dei parlaments podián èstre contornejadas per lo rèi.
=== Lo renfòrçament de la centralizacion de l'
Lo renfòrçament de la centralizacion de l'Estat foguèt una consequéncia de l'instauracion de l'absolutisme reiau. D'efèct, l'òbra administrativa dau govèrn de Loís XIV permetèt d'unificar una partida dei lèis francesas e l'utilizacion dei mejans de l'Estat per favorizar certanei domenis economics permetèron de'n aumentar l'influéncia. La situacion foguèt similara dins leis afaires militars e religiós. Dins lo premier cas, la demenicion importanta dei tropas dei senhors vassaus e la reorganizacion de l'armada permetèt de crear una estructura mai somesa au rèi. Per exemple, d'escòlas militaras foguèron creadas e certanei pòste d'oficiers èran d'ara endavant atribuit dirèctament per lo rèi e non per la crompa d'una carga. Dins lo domeni religiós, maugrat de divisions e d'oposicions entraïnadas per la querèla lònga entre Loís XIV e la papautat permetèt de formar una Glèisa mai nacionala.
=== Lo desvolopament economic ===
Maugrat lo còst creissent dei despensas militaras, lei destruccions e la pauretat causadas per lei combats e lei taxacions, lo periòde de Loís XIV veguèt un desvolopament economic important ambé la creacion de divèrsei sites de produccion e l'aquisicion de tecnologias estrangieras. La prioritat foguèt donada a l'indústria per Colbert que permetèt a França de s'equipar d'una indústria modèrna e productiva. Per exemple, dins lo domeni dau textil que produguèt de lançòu famós dins lei regions de Rouen, Roubaix o Tourcoing. La produccion e la transformacion de canebe per la construccion navala venguèt tanben un sector important. La metallurgia conoguèt egalament un desvolopament important per sostenir lo devolopament economic e l'esfòrç militar. Per exemple, en [[1643]], l'artilhariá francesa desplegada pendent la [[batalha de Rocroi]] teniá 14 canons. En [[1709]], durant la [[batalha de Malplaquet]], ne'n alinhava un centenau e de desenaus d'unitats de la flòta tenián entre 30 e 120 canons. Enfin, darrier exemple, lo domeni de la veirariá ambé la creacion de la manufactura dei Gobelins. La segonda realizacion, que va permetre d'assegurar la prosperitat dau país e son redreiçament rapide pendent lei periòdes de patz, foguèt lo desvolopament d'una flòta de comèrci importanta favorizant un flux de cambis importants ambé China e America. Lei pòrts de Nantes e de Marselha i conoguèron una creissença importanta.
=== L'agrandiment dau territòri francés ===
[[Fichier:France 1643 to 1715.svg|thumb|right|Conquistas dau rèine de Loís XIV.]]
La politica de guèrra de conquista de Loís XIV permetèt d'agrandir lo reiaume d'unei províncias :
* lo sud d'Alsàcia per lo tractat de Vestfàlia en [[1648]].
* lo nòrd de Catalonha e una partida d'Artois per lo tractat dei Pirenèus en [[1659]].
* lei vilas de Lille e Dunkerque en [[1668]].
* Franca Comtat e quauquei territòris de Flandra en [[1679]].
* lo centre e lo nòrd d'Alsàcia en [[1697]].
* la vila de [[Barcilona de Provença]] en [[1713]].
=== La construccion d'un patrimòni culturau major ===
| |||