Bacin Mediterranèu : Diferéncia entre lei versions

Los concèptes de '''Bacin Mediterranèu''' e de '''mond mediterranèu''' (var. '''monde mediterranèu''') designan las regions se trobant a l'entorn de [[Mediterranèa]]. Aquelas regions mediterranèas s'espandisson del sud d'[[Euròpa]], a l'[[Orient Mejan]] e l'[[Africa del Nòrd]]. LaLo limitalimit del bacin o del monde mediterranèu se referís subretot al [[clima mediterranèu]] e maipus particularament lo limit de la cultura de l'[[olivièr]]. D'autres critèris culturals o istorics permeton tanben de delimitar la region mediterranèa. La cultura o la civilizacion mediterranèa es alara definida per un eretatge antic o medieval fòrt, ligat a las [[civilizacion]]s [[civilizacion grècoromana|grècoromana]], [[Civilizacion islamica|islamica]] e de la [[cristianitat]]. Aquela cultura se materializa dins l'alimentacion per la predominància dels [[legum]]s, dels [[fruch]]es, del [[peis]], del [[pan]], de l'[[òli d'oliva]] e del [[vin]].

La partiapartida mediterranèa d'[[Asia]] compren l'oèst e le sud de la peninsula d'[[Anatolia]], lo [[Levant (Orient Mejan)|Levant]], amb per tèrme los monts de l'[[Anatolia]] coma lo [[Taurus]] e lo desert de [[Neguèv]].

La [[mar Mediterranèa]] es, ela, devesida en dos bacins, oriental e occidental, dempuèi l'[[Estrech de Gibartar]] fins al [[bassinBacin del Levant]] e aculhaaculhís cada an prèp de 200 milions de toristas e 30 % de las naus mercandas del monde, o prèp de {{formatnum:120000}} naus, amb las consequéncias economicas e ecologicas qu'aquò provòca<ref>"Linde" {{fr}}Pablo Linde, « Méditerranée. La mer la plus polluée du monde », in ''[[Courrier international]]'' del 27 de julh de 2007, [http://www.courrierinternational.com/article.asp?obj_id=76286 en linha]</ref>.

L'agricultura mediterranèa es tradicionalament definida a l'entorn de tres culturas (dichadichas ''trilogia mediterranèa''): del [[blat]], de l'[[olivièr]] e de la [[vinha]]. La [[viticultura]] dins la region remonta a l'antiquitat, coma [[Grècia antica]] en [[Egipte antica]] e en [[Fenicia]].

Mas la region fan tanben d'importantas produccions de [[fruch]]es e de [[legum]]s dins los òrts lo long de las valadas dels flums. L'agricultura mediterranèa es atal caracterizada mejan fòrça [[asagatge]] per soportar asuportar la secada estivala. La [[arboricultura|produccion arboricòla]] es dominada per la produccion de [[persec]], d'[[albricòt]]s, de [[melon]]s, de [[cerièra]]s e de [[pruna]]s e mai al sud, pels [[agrum]]s e de [[dàtil]]s. Los legums son subretot de [[tomata]]s, d'[[aubergina]]s, de [[carchòfa]]s, desde [[pebrina]]s e de [[caul]]s. D'autras cerealas an tanben una granda preséncia coma lo [[ris]] (plana de [[Pò]], o encoraencara lo [[milh]] o lo [[milh menut]] ([[Africa del Nòrd]]).

Lo sector de la [[silvicultura]] perdèt de son importància. Mas de produccions de qualitat son encara presentas dins la region coma en [[Espanha]] e [[Portugal]], queonte s'ise concentra gaireben tota la produccion mondiala de [[siure]] e de [[surrièr]]. La region mediterranèa es tanben coneguda per la cultura de [[rabassa]].