Pòl Nòrd : Diferéncia entre lei versions

L'axe de rotacion de la Tèrra es enclinat de {{Nobr|23° 27′}} a respièch del plan de l'[[orbita]] terrèstra, l'[[ecliptica]]. Lo pòl Nòrd definís las [[geodesica]]s de latitud {{nobr|90° Nòrd}} {{nobr|1=(Φ = + π / 2)}}, e mai la direccion del [[Nòrd Vertadièr]], e sa longitud se pòt definir coma una valor λ {{nobr|(-π ≤ λ ≤ + π)}} quina que siá<ref>{{fr}} [http://www.univ-lemans.fr/enseignements/physique/02/divers/terre2.html La Terre] - L’Université du Maine, Le Mans</ref>. L'axe de rotacion — e doncas la posicion del pòl Nòrd — foguèt longtemps considerat coma fixe a respièch de la superfícia de la Tèrra, mas al sègle XVIII, lo matematician [[Leonhard Euler]] prediguèt que l'axe poiriá oscillar<ref>{{fr}} [http://www-scd-ulp.u-strasbg.fr/wiki/doku.php/auteur:Euler,%20Leonhard Euler, Leonhard (1707-1783)] - Service Commun de la Documentation de l'Université de Strasbourg</ref>. Al començament del sègle XX, los astronòmesastronòms remarquèron una pichona variacion de la [[latitud]]. D'una portada de qualques mètres per de pus fòrtas oscillacions, l'errança del pòl a la superfícia de la Tèrra, semblabla al movement d'una [[baudufa]], amb de periòdes e irregularitats. Lo compausant periodic de 433 jorns es nomenat [[oscillacion de Chandler]]<ref>{{fr}} [http://www.esa.int/esaCP/SEMIPQVT0PE_Belgium_fr_0.html Frissons de la Terre sur son axe] - [[European Space Agency]]</ref>. Lo punt exacte de l'axe de la Tèrra, en un moment donat, es nomenat ''pòl instantanèu'', mas en rason de l'oscillacion dels pòls, se pòt pas utilizar coma definicion d'un pòl fixe quand s'exigís una mesura precisa a l'escala del mètre<ref>{{en}} [http://www.iop.org/EJ/article/1538-3881/122/1/482/201026.text.html {{lang|en|''Global rotation of the nonrotating origin''}}] - {{lang|en|The astronomical journal}}, Guinot, B. 1979, in IAU Symp. 82, {{lang|en|Time and the Earth's Rotation}}</ref>.