|
'''''De architectura''''' (sus l'arquitectura) es lo tractat en [[latin]] de [[Vitruvi]], escrit vèrs [[-25]]<ref name="anno">{{en}}/{{de}} [http://www.vitruvius-pollio.com/ Art Directory GmbH]</ref>, e dedicat a l’emperaire [[August]].
== Descripcion ==
S’agís d’une mai importantas fonts de la coneissançaconeissença modèrna dels metodesmetòdes e de las tecnicas de construccion dels [[EmpèireEmpèri Roman|Romans]], de lor concepcion de las òbras d’una part, [[aqüeducte]]s, palais, [[banhs]], [[pòrt (marina)|pòrt]]s, eca., coma de las machinasmaquinas, espleches e mai instruments de mesura. Es tanben la principala font principala de la fomosafamosa istòria d’Arquimèdes e sa banhadoira.
Lo tractat seriá estat accompanhatacompanhat d’illustrations, a l’origina. Se presenta coma uneuna enciclopediaenciclopèdia de las tecnicas de l’Antiquitat romana, e fa l’elògi a son dedicatari de la foncion d’''architectus'', intermediairiintermediari entre aquela de l’arquitècte grèc e de l’engenhaire militar roman — elògi plan necessari, puerqueperque sembla qu’a [[Roma]], lo trabalh èra pas ben mai considerat qu'aquel de simple [[artisan]]. Mas, segon Vitruvi, l’arquitectura es {{cita|sciéncia que se capita per la practica e la teoria}}. L’arquitècte deu aver fòrça coneissenças en geometria, en dessenh, en istòria, en matematicas, en optica.
Unic tèxte sus l’[[arquitectura]] que nos siá arribadaarribat de l’[[Antiquitat]], ten una plaça preeminenta dins lo fondament teoric de l’arquitectura occidentala, dempuèi la [[Renaissença]] e fins a la fin del [[sègle XIX]]. Atal los arquitèctes de la [[Renaissença]] coma los italians [[Sebastiano Serlio]] e [[Andrea Palladio|Palladio]] se n'inspirèron fòrça. Contunha d’aver una influéncia majora fins a l’arribada de l’arquitectura [[Clacissisme|classica]] e [[barròc]]a, que [[Claude Perrault]] (1613-1688) comencèt ade discutir l’interpretacion d'aqueles principis.
L'[[Edat Mejana]] coneguèt Vitruvi mas sovent d'un biais indirècte, malgrat l’existéncia de qualques manuscrits: atal l'épisòdiepisòdi d’[[Arquimèdes]] e la corona del rei [[Ieron II]] nos son transmeses per Vitruvi<ref>[[Vitruvi]], ''De architectura'', libre IX, cap. 3.</ref>. Es a l'erudit [[Leone Battista Alberti]] que se deu lo reviscòl del ''De architectura'', dins los ans 1420. Per establir lo tèxte de la primièra edicion imprimadaimprimida <ref>Roma, 1486, impr. G. Herolt, 2 volums in-folio)</ref>, Sulpizio da Veroli deguèt reünir mai d'uns manuscrits perque pas cap de tèxte èranèra complèt, mas utilizèt subretot sur lo manuscrit de l’Escurial (datat del [[sègle XI]]).
Vitruvi es conegut per son estudi de las proporcions anatomicaanatomicas de l’òme, qu'utulizètutilizèt [[Leonardo da Vinci]] dins l’« [[Òme de Vitruvi]] » representant un òme de 4 brasesbraces e 4 cambas inscrich dins un cercle e un carrat.
== Lo tractat a travèrs los sègles ==
|
