Wikipèdia

Empèri Pèrsa : Diferéncia entre lei versions

Navigar dins l'istoric
← Cambiament precedentDiferéncia seguenta →
Contengut suprimit Contengut apondut
VisualWikitext
Vivarés (discussion | contribucions)
57 567 modifications
Vivarés (discussion | contribucions)
57 567 modifications
Linha 6 :
 
== Cronologia ==
* Sègle X AbC: poblament del plan iranian pels [[Arians]] al nòrd e dins lo [[Fars]], pels [[MedasMèdes]] dins l'oèst.
* vèrs [[-750]] : [[Deiocès]] fondèt lo primièr reialme medemède, que sa capitala èra [[Ecbatane]].
* [[-612]] : los [[MedasMèdes]] s'emparèron de [[Niniva]], provocant la casuda d'[[Assiria]].
* [[-552]] : Pèrsia venguèt un reialme independent jol rei [[Cirus II]].
[[Imatge:Empire_Perse.jpg|thumb|right|200px|L'Empèri Pèrsa dins lo temps]]
* [[-550]] : [[Cirus II]] destituiguèt l'[[Empèri Meda|MedasMède]] e fondèt l'Empèri Pèrsa, que s'espandirà dins tot l'[[Orient Mejan]], de la [[mar Egèa]] fins a [[Índia]], d'[[Egipte]] fins a [[Afganistan]]. Naissença de [[Darius Ièr|Darius I{{èr}}]], rei de Pèrsia. † 486 abC.
* [[-522]] : Aprèp la mòrt de [[Cambís II|Cambís]], lo mague [[Smerdis]] usurpèt lo poder ne se fasent passar per Bardiya, fraire d'un mòrt; foguèt assassinat per de generals capitanejats per Darius. Començament del reialme de [[Darius Ier]], rei de Pèrsia. (fin en 486 abC.)
* [[-518]] : La [[Via reiala]] de 2 683 km foguèt bastida per tot l'Empèri Pèrsa.
Linha 19 :
* [[-482]] : Per mestrejar una revòlta [[Babilònia (reialme)|Babilònia]] contra la dominacion pèrsa, Xerxes faguèt destruire los temples de la vila, coma l'[[Esagil]].
* [[-480]] : Pendent la [[Segonda Guèrra Medica]] los [[Grècia Anciana|Grècs]] enfonzèron la marina pèrsa a [[Batalha de Salamina|Salamina]] (Salamis).
* [[-479]] : Atenas refusèt l'ofèrta avantajosaavantatjosa de passar del costat pèrsa.
* [[-472]] : Dins sa pèça ''Los Pèrsas'', [[Esquil]] presentèt al public atenian la batalha de Salamina vista del costat pèrsa.
* [[-465]] : Xerxes I{{èr}} foguèt assassinat. Son filh [[Artaxerxes Ier|Artaxerxes I{{èr}}]] alara vengut rei de Pèrsia.
Linha 25 :
* [[-404]] : Egipte ven independanta de Pèrsia.
* [[-401]] : Lo rei pèrsa [[Artaxerxes II]] vencèt e tuèt son fraire [[Cirus lo Jòve]] a Cunaxa.
* [[-396]] : Lo rei d'[[Esparta]] [[Agesilas II]] vencèt lo [[satrapsatrapa (Pèrsia)|satrapsatrapa]] pèrsa [[Tissafèrn]].
* [[-386]] : Esparta e Grècia signèron un tractat, la [[patz d'Antalcidas]] o patz del Rei, reconeissent los dreches de la Pèrsia d'Antaxerxes sus [[Asia]] e [[Chipre]] e los dreches d'Atenas sus las illas de [[Skiròs]], d'[[Imbròs]] e de [[Lemnòs]].
* [[-370]] : Los satrapssatrapas de l'Empèri Pèrsa dintrèron en revòlta contra lo poder central, en seguida de l'independéncia d'Egipte en -404.
* [[-338]] : Decès d'AntaxerxesAntaxèrxes, rei de Pèrsia assassinat per son eunuc favorit.
* [[-333]] : [[Alexandre lo Grand]] vencèt lo rei pèrsa [[Darius III]] Codoman a la [[batalha d'Issos]].
* [[-331]] : [[Alexandre lo Grand]] vencèt lo rei pèrsa [[Darius III]] a la [[batalha de Gaugamèlas]].
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/wiki/Empèri_Pèrsa »