Wikipèdia

Sègle de las Luses : Diferéncia entre lei versions

Navigar dins l'istoric
← Cambiament precedentDiferéncia seguenta →
Contengut suprimit Contengut apondut
VisualWikitext
Linha 28 :
==== Lei cambiaments economics ====
 
Lo periòde dau sègle XVIII conoguèt un ensems de progrès economics quasi continus que van entraïnar una rompedura deis equilibris economics existent dins la societat feodala. La consequéncia principala foguèt l'afebliment dau poder de l'aristocràcia e l'importancia novèla dei marchands e dei financiers.
Lei cambiaments economics dau periòde son caracterizats per una tièra de transformacions dins l'agricultura, l'industria e lo [[comèrci]]. La populacion aumentèt fòrtament durant lo sègle XVIII de 114 milions d'abitants en [[1700]] a 187 milions en [[1800]]. Aquò permetèt l'aparicion de desbocats economics novèus.
 
Lo premier cambiament major dau sègle foguèt una aumentacion de la populacion europeana que va passar de 114 milions d'abitants en [[1700]] a 187 milions en [[1800]]. Aquò es causat principalament per una reculada de la mortalitat e donc per una aumentacion de la durada de vida. Per exemple, per un païsan francés, evolucionèt de 21 ans vèrs la fin dau sègle XVII a 32 ans vèrs la fin dau rèine de Loís XVI. Enterin, l'agricultura conoguèt un ensems d'evolucions que van permetre d'aumentar lei rendements e lei quantitas produchas. En Anglatèrra, certanei rendements, egaus a 30 quintaus per ectara en [[1700]], agantèron 50 en [[1800]]. Sei melhoraments permetèron una aumentacion dei revenguts dei païsans.
Ansin, durant tot lo sègle XVIII, l'agricultura veguèt pauc a pauc l'aparicion de mòdes d'organizacion e de progrès tecnics que van melhorar lei rendements, cambiar lei produccions e modificar leis equilibris dei societats ruralas. Lo cas pus vesedor es Anglatèrra onte l'adopcion de l''''Enclosure Act''' en [[1727]] entraïnèt lo desvolopament dau norrigatge de motons per l'industria textila e una reflexion sus lei practicas de cultura per aumentar lo rendement de 30 quintaus per ectara vèrs 1700 a 50 quintaus en [[1800]]. Enterin, lo pes mejan d'un buou evolucionèt de 370 liuras a 800.
 
Enterin, l'industria se desvolopèt fòrtament. Ja existenta durant lei sègles precedents, èra una activitat limitada, generalament realizada per lei païsans durant l'ivèrn. Gràcias ai progrès tecnologics (maquinas de vapor...) e ais evolucions dei lèis sus lei manufacturas, una etapa decisiva foguèt franquida ambé la concentracion dei mejans de produccion. Leis industrias tradicionalas (teissedura, fustariá, terralha...) aprofichèron aquela situacion e d'autreis apareguèron o prenguèron una dimension novèla coma la produccion de carbon. Per exemple, la produccion d'Escòcia foguèt multiplicada per 5 durant lo sègle XVIII. Puei, après la produccion miniera, la metallurgia poguèt egalament acomençar son desvolopament que va venir caracteristic dau sègle seguent.
L'industria dau sègle XVIII conoguèt egalament un periòde de progrès importants, especialament dins lei domenis minier e textil gràcias a l'aparicion de maquinas novèlas. Per exemple, tre lo començament dau sègle XVIII, lei premierei maquinas de vapor aparaguèron dins lo domeni minier per favorisar lo pompatge de l'aiga. L'industria textila veguèt tanben lo debanament d'una revolucion majora ambé l'invencion de maquinas novèlas de teissedura durant tot lo sègle. A son torn, l'aumentacion de la produccion de carbon entraïnèt aquela de la produccion metallurgica. Ansin, la produccion dei minas d'Escòcia foguèt multiplicada per 5 entre [[1700]] e [[1800]].
 
==== Lo progrès de l'educacion ====
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/wiki/Sègle_de_las_Luses »