Esmartfòn

Un esmartfòn o telefòn intelligent (en anglés smartphone) es un telefòn mobil amb de capacitats d'ordenador de pòcha qu'a un sistèma operatiu capable d'installar d'aplicacions mobilas. Çò que li permet d'aver de multiplas foncions: accès a Internet, agenda electronic, gestion del corrièrs electronics, videojòcs, rets socials, eca.

Samsung Galaxy telefòn intelligent

Samsung Galaxy telefòn intelligent

Las vendas mondialas de telefòns intelligents passèron aquelas dels telefòns mobils convencionals a partir de 2013.

Caracteristicas

Un esmartfòn Samsung Galaxy Nexus.

I a fòrça diferéncias entre los telefòns mobils e intelligentùs, mas i a pas una division clara nimai de caracteristicas oficialas. Una de las diferéncias mai significativas es que los telefòns intelligents contenon de sistèmas operatius amb accès a d'aplicacions tèrças (que son pas aquelas dels fabricants ni dels operators); aquò se realiza mercés a la distribucion d'APIs avançadas que permeton crear d'aplicacions mobilas. Mentre que los mobils convencionals foncionan mai sovent amb de firmware proprietari qu'ofrís un supòrt limitat dels programas tèrces mejançant Java ME o BREW. Pasmens dins lo mercat actual de telefòns mobils "convencionals" an de capacitats equivalentas a la de qualques telefòns intelligentes.

Donc la diferéncia màger consistís dins lo sistèma operatiu utilizat. Los elements visuals e tecnologics destrant los telefòns intelligents an un ecran de dimensions notablas e tactil e son connectats (internet mobil, Bluetooth, GPS, NFC, eca.).

Istòria

Telefòn mobil avançant IBM Simon, sus sa basa de recarga, an 1994.

Origina del nom

Dempuèi los començaments de la telefonia mobila se desvolopèron de concepcions e de prototips que combinavan de foncions pròprias als ordenadors. En 1994 IBM comercializèt lo modèl Simon amb ecran tactil e unas foncions dels ordenadors. Mas lo tèrme «telefòn intelligent» o «esmartfòn» (en anglés smartphone) apareguèt a la fins de 1997 quand la companhiá Ericsson descriguèt atal son prototip GS 88 "Penelope".

Un dels primièrs telefòns intelligentes de Nokia, la seria Communicator 9000.

Apogèu d'iPhone e Android

A fin de 2007 Apple introduguèt son primièr esmartfòn: l'iPhone. Foguèt un dels primièrs a utilizar coma basa l'ecran tàctil per l'ensemble de sos usatges e se destrièt per èsser lo primièr telefòn mobil a far l'usatge d'una interfàcia multitactila. Un autre avantatge decisiu foguèt la qualitat de son navigator web en comparason amb las alternativas existentas. En Julhet de 2008 Apple lancèt un nòu modèl amb un prètz mendre e de supòrt 3G. Se creèt tanben l'App Store amb d'aplicacions gratuitas o de pagar, que permet d'installar d'aplicacions desvolopadas tèrças. Aquela botiga d'aplicacions aguèt un grand vam, per exemple en abril de 2010 ofrissián ja mai de 185.000 aplicacions. La capitada de l'iPhone afortiguèt de tendéncias dins lo mond dels telefòns intelligentes coma l'usatge de las interfàcias tactilas, l'abandon dels clavièrs o l'importància de las botigas d'aplicacions.

Lo sistèma operatiu Android, desvolopat per Google, apareguèt dins los telefòns intelligents en 2008. S'agís d'un sistèma operatiu de còdi dobèrt basat sus Linux e utilizat per Open Handset Alliance. Lo primièr esmartfòn a l'utilizar foguèt l'HTC Dream, nomenat G1 per l'operator american T-Mobile que lo distribuissiá. Lo logicial compren dins lo sistèma operatiu intègra los quite servicis de Google coma corrièr, calendièr, navegacion, eca. Las aplicacions tèrças son disponiblas sus Android Market.

Sistèmas operatius

Los sistèmas operatius mai frequents utilizats pels telefòns intelligents son Symbian, RIM (BlackBerry), Android, iOS (Apple) e Windows Mobile/Windows Phone. D'autres sistèmas operatius per telefòns intelligents son Bada -de Samsung- o MeeGo (fusion de Moblin e Maemo).

Tendéncias

La tendéncia sembla indicar que los telefòns intelligents comprenon l'accès a internet, calendièr, camèra de fòtos, agenda de contactes, connexion per infraroigs e Bluetooth, navigacion GPS, e diferentas possibilitats de legir de documents de formats variats, coma PDF e Microsoft Office. Mai sovent amb camèra de vidèo e receptor de television.

Exemples de telefòns intelligentes

• 
  Nokia N8
• 
  Nokia N9
• 
  Samsung Galaxy S III
• 
  iPhone 4S
• 
  Nexus 5