Endorfina

α-Endorfina, β-endorfina, γ-endorfina, α-neoendorfina e β-neoendorfina, las cinc endorfinas màger.

Una endorfina (de l'abreviacion endogenous morphine — morfina endogèna) es un neuropeptid opioíd endogèn, es a dire un peptid agissent coma un neurotransmetor, produch pel còrs, agissent suls receptors opiacèus, sens pasmens èsser quimicament parent als compausats de l'òpi. Las endorfinas son secretadas pel complèxe ipotalamoipofisari pels vertebrats quand d'activitat fisica intensa, excitacion, dolor e orgasme. S'encontran entre autres dins lo cervèl e la mesolha espinala tanben coma dins lo sistèma digestiu. Coma los opiacèus, e subretot la morfina (d'ont lor nom), an una capacitat analgesica e dona una sensation de ben èsser veire d'euforia. I a dins aquesta familha cinc compausats màger : α-endorfina, β-endorfina, γ-endorfina, α-neoendorfina e β-neoendorfina

Istòria

Las primièras endorfinas foguèron descobèrtas per John Hughes e Hans Kosterlitz dins lo cervèl d'un cobai. Nomenavan enquefalinas (del grèc enkephalos: dins lo cap).

Segon un estudi d'Olds e Milner en 1952, foguèt mostrat qu'aqueste receptirs opiacèus provocavan pels mamifèrs de sensacions de plaser. Una experiéncia consistiá a presentar a un garri una pedaleta que la movent transmetiá d'endorfina (alara nomenada enquefalina) a son cervèl. Lo garri nòu primièr la pedala per astre, puèi lèu l'animal compren e pièja sempre mai, fina a se noirir pas mai e acaba per morir. Las recercas actualas mostran de rets sempre mai complèxes qu'aquestes descobèrts dins las annadas 1970, la neuroimatgeria benlèu va tornar la question del modèl causalista lineari que s'utiliza depuèi alara per explicar totas menas de dependéncias. Las recercas sus la complexitat e l'especificitat dels mecanismes del plaser, de la dependéncia o d'addiccions son pas qu'al començar.

Dependéncia

Fasent d'exercici fisic, la fabricacion d'endorfinas se pòt aumentar fins a detz còps la quantitat normala. Es que se recomanda sovent a las personas un pauc deprimidas, als ancians fumaires, ancians bebeires e a fortiori a las personas opioidodependantas al moment del desmamatge de tornar pauc a pauc a una activitat fisica de contunh pendent al mens trenta minutas cada jorn a un ritme plen qu'aquò aumenta naturalament la produccion d'endorfinas (que l'activitat fisica agís coma un estrès sus l'organisme, lo quita i respond per la liberacion de β-endorfina).

Las endorfinas son tanben largadas naturalament après un orgasme. Çò que provòca lo repaus, la relaxacion e tanben la venguda del sòm après un acte sexual. Las endorfinas son enseguida leu damatjadas, lor efièch es cort.

Bibliografia

• (en) H. M. Emrich (editor), The Role of endorphins in neuropsychiatry, Basel New York, Karger, coll. « Modern problems of pharmacopsychiatry » (n^o 17), 1981, 290 p. (ISBN 978-3-805-52918-1, OCLC 7812305)
• (en) Jeffrey B. Malick et Robert M.S. Bell, Endorphins : chemistry, physiology, pharmacology, and clinical relevance, New York, M. Dekker, coll. « Modern pharmacology-toxicology » (n^o 20), 1982, 296 p. (ISBN 978-0-824-71687-5, OCLC 8169519)
• (en) R. J. Rodgers et S.J. Cooper, Endorphins, opiates, and behavioural processes, Chichester West Sussex New York, Wiley, 1988, 361 p. (ISBN 978-0-471-91675-8, OCLC 16225593)
• Deva Beck, James Beck, Myriam Zeghouani (traducteur) et Ludovic Lanier (traducteur), Les endorphines : l'autogestion du bien-être, Barret-le-Bas, France, Le Souffle d'or, coll. « Chrysalide », 1993, 114 p. (ISBN 978-2-904-67027-5, OCLC 300150702, notice BnF n^o FRBNF35580386)
• Augustin de Bretagne et Catherine Lemay (dir.), Impact de l'activité sportive sur la sécretion des endomorphines, Amiens, [s.n.], 2006, Thèse d'exercice : Pharmacie (OCLC 492908891)
• André Orsetti, Sports et endorphines : endorphines et enképhalines, nos stimulants internes naturels, Paris, Chiron, coll. « A.P.S. », 1991, 109 p. (ISBN 978-2-702-70435-6, OCLC 25144097, notice BnF n^o FRBNF35510406)

Article connexe

• James Olds