Elasmosaurus (ludèrt damb plaques primes) ei un genre de plesiosaure elasmosaurid que demorèc en eth cretacèu superior en es Estats Units e adara ei escantit. Auia un còth plan long e demorèc pendent era epòca campiana, hè 80,5 milions d'annades (1).

Elasmosaurus siguec descurbert per Edward Drinker Cope e formèc part dera guerra des uassi pes dites de Charles Marsh.

Descripcion modificar

Elasmosaurus hèia prèp de 14 m de longada e pesaua uns 2.400 kg. Açò que hè que seja un des mès grani plesiosaures. Ei disparièr d'autes plesiosaures pr'amor qu'auia sieis dents en eth premaxillar ( es uassi deth final deth morre) e 71 vertèbres cervicals (2). Eth cran ère relatiuaments prim e plan, pas gaire mès gran qu'eth pròpi còth. Eth morre ère ponchut e açò hèia qu'aués ua forma plan aerodinamica e podie mòir-se damb mès velocitat en er aigua. Es sues dents agudes podien pas trincar es closques des moluscs mès òc que podie'ls gahar damb era boca tà dempús engolir-los. Es dues peçes dera maishèra superior s'amassauen ath fin en un pont plaçat demest era quataua e cinquaua dent (2). Es vertèbres deth còth que van dempús deth cran èren longues e baishes e auien crestes laterals (3)(4). Coma plan d'elasmosaurids, Elasmosaurus auia tres vertèbres pectorals. Era coda qu'includie 18 vertèbres (3)(4).

Era cinta escapolar auia un long barròt d'uassi qu'auien pas es especimèns mès joens. Era escapola auia estrems d'ua longada semblanta ena articulacion damb eth coracoides e era superficie articular der umer (2). Eth costat anterior dera pelvis ère hèt de tres costats quasi rectes qu'anauen entà deuant e entàra es costats der animal. Er isquion, dus uassi que hèn era part posterior dera pelvis, èren amassadi ath long des sues superficies meies (2). Es membres d'Elasmosaurus, coma d'autes plesiosaures èren quate aletes damb forma de rama e semblants ena mesura.

Quauques traches dera anatomia d'Elasmosaurus venien des elasmosaurids e es plesiosaures (2). Es plesiosaures primitivi e plan d'elasmosaurids auien sonque cinc cents en eth premaxillar. Bèri uns elasmosaurids que n'auien mès: Terminonatator n'auia nau (6) e Aristonectes demest 10 a 13 (7). De mès, quauques plesiosaures auien mens de 60 vertèbres cervicals (2). D'autes plesiosaures e pas Elasmosaurus qu'auien mès de 60 vertèbres cervicals èren Styxosaurus, Hidralmosaurus e Thalassomedon. Un reptil tipic a demest cinc e dètz vertèbres cervicals e un Plesiosaurus 25 mès. Elasmosaurus ei eth solet plesiosaure conegut damb mès de 70 cervicals. Son gran còth ère possible mercès ara existència de plan d'autes uassi.. Aguesti permetien qu'eth còth estosse plan hòrt e flexible. totun, auia ua longada tanta grana coma eth còth de Thalassomedon pr'amor qu'aguest auia mens vertèbres mès mès longues (5).

 
Elasmosaurus ère eth solet plesiosaure qu'auia mès de 70 vertèbres cervicals.

Elasmosaurus auia plan mès vertèbres que nat aute animal conegut. Eth barròt pectoral tanben ei un trache avançat (2). Er èish deth centre dera vertèbra ei tanben disparièra dera d'autes plesiosaures qu'an eth centre mès cuert en longada que no pas en nautada o son semblants (2). Styxosaurus e Hydralmosaurus tanben èren en açò coma Elasmosaurus (9) (10). Ua auta caracteristica disparièra d'Elasmosaurus son es costats semblants dera escapola. Plan de plesiosaures auien es costats mès longui tà amassar-se damb eth coracoides e mès que no pas tà amassar-se damb er umer (11).

Classament e espècies modificar

En 1999 un classament hèt per Ken Carpenter demostrèc que sonque era espècie Elasmosaurus platyurus ère vertadièra. D'autes espècies classades laguens aguest genre adara an sigut classades en d'autes genres coma Elasmosaurus serpentinus qu'aué ei aperat Hydralmosaurus o Elasmosaurus morgani, conegut adara coma Libonectes. Eth madeish passèc damb Elasmosaurus snowii qu'adara ei Styxosaurus (4).

Pendent eth cretacèu ancian es plesiosaures auien evolucionat entàra sonque dus grops disparièrs (5). Eth nom Elasmosaurus ei teh genre tà aperar un d'aguesti grops pr'amor qu'an eth còth plan long e caps petiti. Es policotilides, totun, ans es còths cuerts e es caps grani. Es elasmosaurus dera fin deth cretacèu an uns traches disparièrs e son mès primitivi (4). Tanben s'a dit qu'Elasmosaurus ère relacionat damb Hydralmosaurus e Styxosaurus pr'aguesti traches (2).

Descurbiment modificar

Elasmosaurus platyurus siguec descrit en 1868 per Edward Drinker Cope (12). Eth fossil auia sigut descurbert peth doctor Theophilus Turner en er oèst de Kansas, en es Estats Units. D'autes especimèns d'Elasmosaurus an sigut trapats en America del Nòrd per Carpenter en 1999 que determinèc qu'Elasmosaurus platyurus ère era soleta espècie d'aguest genre.

Quan Edward Drinker Cope arrecebéc un especimèn en 1868 plaçèc eth cap ath final dera coda. Ère un expert en ludèrts e animals de còth cuert e jamès auia vist un plesiosaure. Díden qu'Othniel Charles Marsh diguèc qu'açò podie pas éster mès se sap s'açò ei vertat o non pera sua guerra des uassi. De hèt, Marsh auia trapat un plesiosaure en Kansas e tot e que n'auia diuersi mès en eth Museu Peabody de Yale jamès publiquèc arren sus eri (5).

Tot e que Cope siguec eth prumèr qu'aperèc Elasmosaurus platyurus en 1868, jamès publiquèc era sua rebastida erronèa d'aguest fossil enquia 1869. Alavetz ja èren ben coneguts es plesiosaures de còth long deth jurassic anglés e Elasmosaurus enqüera es coneishia pas pr'amor qu'auia demorat pendent eth cretacèu. Era rebastida auia ua longa coda coma era d'un mosasaure. Othniel Charles Marsh diguèc qu'açò ère erronèu 20 annades dempús mès ja Joseph Leidy marquèc eth problema ena Academia de Sciencias Naturalas de Filadelfia en 1870.

Paleobiologia modificar

 
Es aletes d'Elasmosaurus èren plan rigides i pr'açò permetien pas qu'aguest pleiosaure dintrés en tèrra tà deishar es ueus.

Es fossils d'Elasmosaurus an sigut trapats en es estrats deth campanian deth cretacèu superior ena formacion Pierre Shale, en er oèst de Kansas. Aguesta formacion a ua deposicion marina dera Mar de Niobrara, una mar pauc prohonda qu'es trapaua en eth cèntre d'America del Nòrd pendent eth cretacèu (5).

Coma plan de plesiosaures, Elasmosaurus podie pas lhevar eth sòn cap per desus dera aigua coma ei diboishat en es media. De prumèr, qu'es pensaua que nedava ena superficie dera aigua lhevant eth cap per dejós der aigua e que dempús s'enhonsarie desús coma ua sèrp. Totun, açò ei improbable pr'amor deth plaçament de sòns uelhs, que poderien pas vèder entà dejós aisidament. Mès òc que podien vèder entà ensus e vèder era sua victima des de baish. Eth pes de sòn long còth hèia qu'eth cèntre de gravetat estosse darrèra des ramas anteriors. Pr'açò Elasmosaurus sonque podie lhevar eth sòn cap e còth dejós der aigua en aigues tranquilhes on poderia demorar damb sòn cos sus eth hons.

Eth pes deth còth, era sua musculatura e pauqui movements demest es vertèbres cervicals aurien evitat qu'Elasmosaurus lhevés eth cap e còth entà naut (5). Atau, un estudi trapèc qu'es còths des Elasmosaures podien hèr demest 75º e 177º grads de movement ventral, 87º e 155º grads de movement dorsal e demest 94º e 176º grads de movement lateral depenent deth teishit demest es vertèbres (13). Eth sòn còth en forma de S li permetie pas hèr mès de 360º de movement vertical e açò qu'ère pas possible. Eth cap e espatlas hèien de timon. S'èth animal movie era part anterior deth cos entàra ua direccion açò hèia que tot eth cos se movesse en aquera direccion. Pr'açò Elasmosaurus podie pas auer nedat en ua direccion mentres movie eth cap e còth entàra ua auta ja fosse de manèra vertical o orizontal (9).

Elasmosaurus qu'ère un nedaire lent e podie auer guaitat tropèths de peishi. Eth sòn long còth permetie s'amagar desus des tropèths. Alavetz movie eth sòn cap pauc a pauc e s'apressaua as sues victimes des de baish. Es uelhs der animal podien auer auut ua vision stereoscopica e açò que l'aurie ajudat a trapar victimes petites. Se caçaua des de baish podie auer vist aisidament es sues victimes pera a lutz deth sorelh mentres ère amagat enes prohonditats deth hons marin.

Elasmosaurus minjaua probaubaments peishi petit (semblants as calmars) e ammonites. Tanben petites pèires tà l'ajudar a hèr era digestion (5). se pensa qu'es Elasmosaurus demoraren ena sua majoritat en oceans duberts. Es aletes d'aguest e d'autes plesiosaures qu'èren plan rigides e especializades tà nedar e permetien pas dintrar en tèrra tà deishar ueus. Pr'açò se pensa qu'auien es sòns petits en er aigua coma se fossen sèrps marines (5). Enqüera se sap pas arren sus era arreproduccion d'Elasmosaurus. Totun, que se sap qu'un plesiosaure contemporanèu, Polycotylus, auia es sòns petits vius (14).

Referències modificar

  1. Carpenter 2003
  2. Sachs 2005
  3. Brown 1993
  4. Carpenter 1999
  5. Everhart 2005
  6. Sato 2003
  7. Gasparini 2003
  8. Welles 1943
  9. Welles & Bump 1949
  10. Sachs 2004
  11. Sach 2004
  12. Cope 1868
  13. Zammit 2008
  14. O'Keefe and Chiappe 2011

Bibliografia modificar

  • Mallam, John; Parker, Steve. James Pickering, ed. Enciclopedia de los dinosaurios y otras criaturas prehistóricas. Versión en Español hecha por Andrés Martínez. Barcelona: Parragon. pp. 198, 199. ISBN 9781405433754.
  • Brown, D. S. "A taxonomic reappraisal of the families Elasmosauridae and Cryptoclididae (Reptilia: Plesiosauroidea)".Révue de Paléobiologie, Volume Spécial, 7, 9-16.
  • Carpenter, K. 1999. "Revision of North American elasmosaurs from the Cretaceous of the western interior". Paludicola2(2): 148-173.
  • Carpenter, K. 2003. "Vertebrate Biostratigraphy of the Smoky Hill Chalk (Niobrara Formation) and the Sharon Springs Member (Pierre Shale)." High-Resolution Approaches in Stratigraphic Paleontology21: 421-437. doi 10.1007/978-1-4020-9053-0
  • Cope, E. D. 1868. "Remarks on a new enaliosaurian, Elasmosaurus platyurus." Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia20: 92-93. (for meeting of March 24, 1868
  • Cope, E. D. 1869. "Synopsis of the Extinct Batrachia and Reptilia of North America, Part I". Transactions American Philadelphia Society New Series, 14:1-235, 51 figs., 11 pls. (pre-print dated August, 1869)
  • Everhart, M. J. 2005. Oceans of Kansas - A Natural History of the Western Interior Sea. Indiana University Press, 320 pp.
  • Gasparini, Z. Martin, J. E., and Fernández M. 2003. "The elasmosaurid plesiosaur Aristonectes Cabrera from the latest Cretaceous of South America and Antarctica". Journal of Vertebrate Palaeontology, 23, 104-115.
  • Leidy, J. 1870. "Remarks on Elasmosaurus platyurus". Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia22: 9-10.
  • O'Keefe, F. R. and Chiappe, L. M. 2011 "Viviparity and K-selected life history in a Mesozoic marine plesiosaur (Reptilia, Sauropterygia)." Science 333(6044):870–873.
  • Sachs, S. 2004. "Redescription of Woolungasaurus glendowerensis (Plesiosauria: Elasmosauridae) from the. Lower Cretaceous of Northeast Queensland". Memoirs of the Quennsland Museum, 49:215-233
  • Sachs, S. 2005. "Redescription of Elasmosaurus platyurus, Cope 1868 (Plesiosauria: Elasmosauridae) from the Upper Cretaceous (lower Campanian) of Kansas, U.S.A". Paludicola 5(3): 92-106.
  • Sato, Tamaki 2003. "Terminonatator ponteixensis, a new elasmosaur (Reptilia:Sauropterygia) from the Upper Cretaceous of Saskatchewan". Journal of Vertebrate Paleontology 23(1): 89–103.
  • Welles, S. P. 1943. "Elasmosaurid plesiosaurs with descriptions of new material from California and Colorado". Memoirs of the University of California, 13:125-254.
  • Zammit M., Daniels, C. B. and Kear, B. P. 2008. "Elasmosaur (Reptilia: Sauropterygia) neck flexibility: Implications for feeding strategies", Comparative Biochemistry and Physiology - Part A: Molecular & Integrative Physiology 150(2):124-130.