Cultura dei tombas de potz
La cultura dei tombas de potz es un ensems culturau antic qu'existiguèt dins leis estats mexicans de Jalisco, Nayarit e de Colima entre 300 avC e 400 apC. Situada a la periferia de l'espaci mesoamerican, es una cultura pauc coneguda e sa datacion es encara l'objècte de debats car, segon certaneis arqueològs podriá aver subreviscut fins au sègle IX ò X.
Lei tombas de potz son caracterizadas per un potz verticau de 3 a 20 mètres de prefondor qu'es cavat dins de jaç de ròcas volcanicas. Lo mobilier funerari e leis ornaments descubèrts dedins indica un usatge reservat a l'elèit e la cultura dei tombas de potz sembla fòrça ierarquizada. A la basa de la tomba, èran generalament amainatjadas doas chambras orizontalas que sa dimension mejana èra de 4 x 4 mètres. Un bastiment èra sovent associat amb l'intrada dau potz. Dins aquò, lei variacions entre leis edificis son importantas. Existís de tombas fòrça importantas amb de chambras multiplas que foguèron probablament utilizadas per de familhas durant plusors generacions.
Lei conoissenças sus aquela cultura son fòrça feblas car foguèt gaire estudiada avans la fin dau sègle XIX. Fins ais ans 1940-1950, èra considerada coma contemporanèa de la civilizacion astèca. De mai, fins a 1993, leis arqueològs poguèron pas estudiar una tomba de potz intacta e la màger part deis objèctes eissits d'aquela civilizacion èran estats trobats per de pilhards. Uei, lei recèrcas pus recentas semblan indicar un liame entre la cultura dei tombas de potz e la cultura de Teuchitlan (300 avC - 900 apC) que presenta de trachs arquitecturaus similars e que s'estendiá dins lei meteissei regions. Pasmens, aquela teoria es encara contestada per una partida de la comunautat deis arqueològs.