Comte-duc d'Olivares
Gaspar de Guzmán y Pimentel (Roma, lo 6 de genièr de 1587 - Toro, lo 22 de julhet de 1645), nòble e òme politic espanhòl, pus conegut coma lo Comte-duc d'Olivares, èra lo favorit (valido en castelhan) del rei Felip IV d'Espanha.
Vita
modificarLo Comte-duc d'Olivares que vadó a Roma on lo son pair, Pedro Pérez de Guzmán y Zúñiga, purmèr Comte d'Olivares (l'Ostau d'Olivares qu'èra un arram capdet gessit de l'Ostau de Medina-Sidonia) b'èra embaishador d'Espanha. Qu'èra lo tresau hilh e, per aquesta rason, que ho vodat a la religion e, a l'etat de 14 ans, que'u mandèn estudiar lo dret canonic a l'Universitat de Salamanca. Totun, la mort deus sons hrairs que hen d'eth l'eretèr e que cambiè lo son hat ; qu'avó atau de s'anar víver hens la Cort d'Espanha. Las intrigas de la cort que'u mièn a aquesir la hidança deu rei Felip IV d'Espanha e de vàder lo son valido. Aquesta foncion especifica a Espanha que correspond au còp a ua mena de favorit personau e de purmèr ministre deu rei. Lo son temps de valido que ho marcat per la guèrra dab las Províncias Unidas, l'oposicion diplomatica e politica dab lo son omològ francés : lo Cardinau de Richelieu, e la temptativa d'unificar lo Reiaume d'Espanha devath lo poder deu rei. Aquesta segonda enterpresa que culminè dab la reforma coneguda com l'Union de las armas qui miè a la susmauta de Catalonha e, après, a la caduda en disgràcia deu Comte-duc e au son exili dens los sons domenis.
Bibliografia
modificar- El conde-duque de Olivares, de John H. Elliott. ISBN 84-397-0248-5
- El Conde-Duque de Olivares. La pasión de mandar. Gregorio Marañón, (1936), reed. Espasa, Madrid, 2006. ISBN 84-670-2285-X
- Yo, conde-Duque de Olivares. El arte de lo imposible. Eduardo Chamorro, (1989), ed. Planeta DeAgostini, 1992. ISBN 84-395-5407-9