Los chionitas fuguèron un pòble nomada que viviá en Asia Centrala, especialament en Bactriana a la fin de l' Antiquitat.

Infotaula de grop uman
Los chionitas en Asia Centrala vèrs 400
Tipeetnia Modifica el valor a Wikidata
LengaBactrian Modifica el valor a Wikidata

Nom e Origina modificar

 
Un cavalièr eftalita, representacion sus un bòl (vèrs 460-479)

Lo nom de chion, amb lo sufix -ita, ven sens dobte del pèrsa mejan hyon, xyon, en avestic xiiaona (de legir hyaona). Aquò fa que son sovent vistes coma avent lo meteis nom que los huns, los xiongnu o los avars, aquels qu'èran tamben sonat Ouarchōnîtai, dins las fonts bizantinas[1].

La manca de documents precises sus los chionites fa que son sovent presentats come essent lo mateis grop que los eftalitas, e tamben que los huns blancs (śveta huṇa) de las fonts indianas de l'epòca. Sembla qu'en fach, i aja quatre pòbles « huns » en Índia e dins lo mond iranian de l'Antiquitat tardiva, los chionitas, los alchons, los kidaritas e los eftalitas[1]. Segon Göbl[2], los chionitas pòdon pas èsser comptats demest los huns blancs, que son los tres autres grops.

L'origina etnica dels chionitas es escura. Poirián èsser un pòble iranian, o una confederacion nomada multietnica, coma, sens dobte, los avars, los huns o los xiongnu.

Istòria modificar

Los chionitas migrèron sens dobte d'Asia Centrala en Iran al mitan del sègle IV apC, seguits per los kidaritas vèrs 371, los alchons vèrs 400 e los eftalitas vèrs 420[1].

En 359, fan partida de l'armada de l'emperaire sassanida Shapur II qu'assiètja la vila d'Amida, l'actuala Diyarbakir en Turquia. L'istorian grèc Ammianus Marcellinus escriu que lor rei s'apèla Grumbates. Çò que son venguts los chionitas, après aqel periòde es pauc clar[1].

Referéncias modificar

  1. 1,0 1,1 1,2 et 1,3 Felix 1991.
  2. R. Göbl, 1967, Dokumente zur Geschichte der iranischen Hunnen in Baktrien und Indien, 4 vols., Wiesbaden.

Fonts modificar

  • (en) Wolfgang Felix, 1991, Chionites, Encyclopaedia Iranica, V:5, p. 485-487, available online at [1] (accessed on 10 May 2020).