Chaple dels Innocents
Lo chaple dels Innocents es lo nom donat a un episòdi contat dins l'Evangèli de Matieu dins l'istòria la Fugida en Egipte: lo murtre de totes los enfants de mens de dos ans dins la region de Betelèm, ordonat per Eròdes pau aprèp la naissença de Jèsus. Las Glèisas los onoran coma de martirs.
Fèta: lo 28 de decembre en Occident e lo 29 de decembre en Orient.
La vertat istorica d'aquel episòdi foguèt sovent discutida.
Lo tèxte de l'Evangili
modificarL'Evangile de Matieu, cap. 2, vèrses 16-18: "Alara Eròdes, vesent qu'aviá estat enganat pels mages, se metèt dins una granda colèra, e evièt tuar totes los enfants de dos ans e al dejos qu'èran a Betelèm e dins tot lo territòri, segon la data que se foguèt sonhosament rensenhat prèp dels mages. Alara se compliguèt çò que foguèt estat anonciat pel profèta Jeremias ..."
Perque dins aquel libre de Jeremias (31:15), se legís: "Atal parla l'Eternal: s'ausiguèt de crits cap a Rama, de planhs, de larmas amaras; Raquèl plora sos enfants; refusa d'èsser assolada sul seus enfants, perque serán pas mai."
Autras fonts
modificarAquel episòdi es absent dels autres Evangilis canonics e dels primiers apocrifs. Es tanpauc pas mencionat per l'istoirian josèu Flavi Josèp. Es present dins lo Protoevangèli de Jaume.
L'istorian pagan Macròb (c. 395-436) parla d'un chaple d'enfants per Eròdes : "Quand l'emperaire August aprenguèt que d'entre los enfants de Siria de mens de dos ans qu'Eròdes Rei dels Josieus aviá fach tuar, i aviá lo seu filh, diguèt que melhor valiá èsser lo pòrc d'Eròdes que lo seu filh »[1]
Vertat istorica
modificarEs dificíl de saber se un vertadièr eveniment istoric es a la base d'aquela istòria. L'istoricitat d'aquel ja foguèt discutada per Voltaire dins l'article « Innocents »[2] de son Dictionari filosofic.
Paul L. Maier considèra pas l'eveniment coma avent un quina que siá basa istorica[3], mas participa puslèu a l'agiografia de Jèsus.
Pel pastor André Gounelle, lo recit de Matieu de l'enfança de Jèsus es parallèl a aquel de la naissença de Moïses dans l' Ancian Testament (d'entre aqueles parallèls, lo chaple dels Innocents remembra la negada dels mainats ebrius masles, al començament de l'Exòde) dins un esfòrç alegoric de mostrar que Jèsus es lo nòu Moïses: "Lo parallelisme es tròp massís per aver pas èsser fabregat senon en entièr, al mens dins una larga mesura.". Pasmens, considèra que cal pas "...accusar los evangelistas de frauda o de malonestat. Utilizavan de procediemnts d'escritura e de composicion d'obratges corents a lor epòca e largament admeses." [4]. Per Michel Remaud, s'inscriu dins la logica dels chaples attribuits a Eròdes lo Grand, assimilat a faraon, dins lo monde josieu del Segond Temple[5].
Per Gilbert Picard se tròba lo meteis ponciu per l'istorian romanic Sueton sus de la naissença d'Octavi August[6].
Mas per Paul Veyne, lo testimòni del pagan Macròb pròva l'istoricitat d'un chaple d'enfants quitament se "son sovenir serviguèt de motivar la naissença legendari, a Betelèm, de Jèsus de Nazaret"[7].
Lo chaple dels Innocents dins la tradicion crestiana
modificarPel cristianisme, los Sants Innocents son los enfants de mens de dos ans tuats per Eròdes a Betelèm: Dieu auriá autrejat lo Chaple dels Sants Innocents per far d’aqueles los premícias de la redempcion de Jèsus Crist.
Agustin d'Ipòna conta la scèna: "Las maires s’arrancavan lo pèl; volgavan amagar lors pichons mainats, mas aquelas tendras creaturas se traïssián d'esperela; sabián pas se calar, avián pas aprés a crénher. Èra un combat entre la maire e lo borrèl; l’un agantava violentament sa presa, l’autre la mantenava amb esfòrç. La maire disiá al borèl: « Ieu, te liura lo meu enfant! Mas entralhas li balhèron la vida, e vòl lo brisar contra la tèrra! » Una autra maire s’escridèt: « Crudèl, s’i a una colpable, es ieu! O ben salva lo meu filh, o ben me tua amb el! » Una vòtz se fasiá ausir: « Que cercatz? Tuatz un fum d’enfants per vos desbarrassar d’un sol, e Aquel que cercatz vos escapa! E alara que los crits de las femnas formavan una mèsclas confusa, lo sacrifici dels pichons enfants èra agradat del Cèl."
Joan de Patmòs, dans l'Apocalipsi, mòstra los Sants Innocents enrodan lo tròn de l’Anhèl perque son purs, e Lo seguent partot onte ana. "Vos demandaretz, ditz Bernat de Clairvaux, per quines meritas aqueles enfants foguèron coronats de la man de Dieu? Demandatz puslèu a Eròdes per quines crimes foguèron crudèlament chaplat. La bontat del Salvador será vencut per la barbariá d’Eròdes? Aquel rei impiu pòdiá tuar d'enfants innocents, e Jèsus Crist poiriá pas donar la vida eternala a aqueles que son mòrts pas qu’a causa d'El? Los uèlhs de l’òme o de l’àngel ne descòbran cap merita dins aqueles tendras creaturas; mas la gràcia divina s'agradèt a les enrequir." La Glèisa establiguèt lor fèsta dempuèi lo sègle II.
Nòtas e referéncias
modificar- ↑ Macròb Saturnalas, II, 11 « "Cum audisset inter pueros quos in Syria Herodes rex Iudaeorum intra bimatum iussit interfici filium quoque eius occisum, ait: Melius est Herodis porcum esse quam filium."
- ↑ Voir en ligne
- ↑ (en) , "Herod and the Infants of Bethlehem", in Chronos, Kairos, Christos II, Mercer University Press (1998), 170
- ↑ Vejatz L'istoricitat de Jèsus pel pasteur André Gounelle
- ↑ Vejatz (fr) Autour de la figure d'Hérode, par Michel Remaud, in Un écho d'Israël.
- ↑ (fr)Gilbert Picard, « La data de naissença de Jèsus del punt de vista romanic » . In: Comptes-rendus des séances de l'année… - Académie des inscriptions et belles-lettres, 139n an, N. 3, 1995. pp. 799-807.
- ↑ (fr)Paul Veyne Païens et chrétiens devant la gladiature Mesclas de l'Escòla francesa de Roma. Antiquitat, 1999, 111-2 p. 895 [1]- torna tanben a Perowne Stewart (en)Hérode le Grand et son époque, Hachette, 1958
Bibliografia
modificar- (fr)Richard T. France, « Herod and the Children of Bethlehem », Novum Testamentum, Vol. 21, Fasc. 2 (Apr., 1979), pp. 98-120[2]
- (en)Paul L. Maier, « Herod and the Infants of Bethlehem », dans Chronos, Kairos, Christos II : Chronology, Nativity, and Religious Studies in Memory of Ray Summers, ed. EJ Vardaman, Mercer Univ. Press, 1998, 169–190 [3]
Ligams extèrnes
modificar(en)« *The slaughter of the innocents – historical fact or legendary fiction ? » per Gordon Franz