Chaac
Chaac (tanben sonat Chaak o Chac) es una divinitat importanta del panteon de la civilizacion maia abans l'arribada de Colomb en America Centrala. Dins la mitologia maia, Chaac èra lo dieu associat a la pluèja e als trons. Èra tanben un personatge essencial dins los rites associats a la fertilitat e a l'agricultura.
Coma d'autres dieus maia, Chaac èra sovent percebut coma s'èra sonque un dieu, mentre que d'autres còps se pensava qu'èran quatre dieus diferents en foncion dels quatre ponches cardinals: "Chac Xib Chaac", lo Chaac roge de l'èst; "Sac Xib Chaac", lo Chaac blanc del nòrd; "Ek Xib Chaac", lo Chaac negre de l'oèst, e "Kan Xib Chaac", lo Chaac jaune del sud.
Sovent es estat representat coma un òme vièlh amb qualques traches reptilians o anfibians, amb d'ulhals e un nas long, de lagremas que tomban de sos uèlhs (per simbolizar la pluèja) e amb una pigassa (que causava de trons). Èra associat a la granhòta.
D'autres noms existisson per se referir al Dieu de la Pluèja dins d'autras culturas d'America Centrala coma Cocijo (en cò dels Zapotècas) e Tlàloc (pels astècas).
Mentre qu'una part bèla dels dieus ancians d'America Centrala son estats doblidats dempuèi un brave brieu pels descendents dels abitants originals a l'ora d'ara, las preguièras a Chaac, en general d'una biais rotinièr e non pas especificament en temps de secada, son documentadas dins la peninsula de Iocatan. Aquestas contunhan d'èsser emplegadas uèi pels pageses crestians d'origina maia. D'unes antropològs an trobat d'autras preguièras encara emplegadas a l'ora d'ara que son identicas a las preguièras precolombinas a Chaac levat que lo nom Chaac es estat remplaçat pel nom de Sant Tomàs.
La divinitat Chaac a pas cap de ligam amb las figurinas toltècas o los altars generalament coneguts coma "Chac Mool". Se pensa qu'aquelas figuras, que representan una forma umana inclinada amb lo cap que tomba de costat e que tenon una mena de plat o bòl, èran associadas als rites de sacrifici uman. Lo nom chac mool es una invencion d'un antiquari del sègle XIX Augustus Le Plongeon, que chac correspondiá aparentament al mot iocatèc chak que significa "roge" o "grand".