Òme de las cavèrnas

Er òme des baumes o troglodita qu'ei un caractièr basat en conceptes plan estenguts sus era forma ena quau viuiuen es òmes preïstorics, coma héien e coma semblauen. Eth concepte òme des balmes, soent parla der Òme de Neandertal e eth sòn origen ei era assumpcion sus er hét que i a ua clara associacion enter es òmes més ancians e es balmes pr'amor qu'aguesti pintauen enes mateishes.

Es òmes des balmes tamben an sigut descrichs demorant dab dinosaures ena cultura popular maugrat qu'es dinosaures s'escandiren hé 65 milions d'annades, en eth fin deth periode deth Cretacèu e s'escandiren milions d'annades auans deth neishement dera especia umana. Un d'aguests retrats des òmes des balmes més ancians ei un hét per D.W.Griffith en Força Bruta (Brute Force), ua pellicula héta sus òmes e dinosaures. Siguec héta en 1914 més tamben i a exemples més moderns enes bandes dessenhades e series de TV coma Es Trucapèires (The Flintsones).

Dieta

Es òmes des balmes minjauen de tot: notzes, selimanes, cideres, carn e cereals.

Era base der arquetipe

Es òmes des balmes eren òmes sauvatges que demorauen ena iconografia europea e africana pendent segles. Ena Edat Mejana aguesti creatures eren diboishades en er art e ena literatura dab barba e caperats de pèu e tot soent dab achadors e abitances en balmes. Es òmes sauvatges eren diboishats luenh dera civilizacion e se durbiguec un debat sus se eren més òmes o més animaus.

Es òmes des balmes portauen pèths d'animaus e pèires o achadors de pèira e èren intelligents e agressius. Era imatge d'aguesti òmes an eth sòn origen en er hét qu'es balmes èren er loch on se héien pintures rituaus e se trapauen otís de cultures preïstoriques. Totun, açò tamben mostra eth grad de preservacion des balmes pendent millenis coma estatjeres naturaus. Expressions coma demora en ua tuta ei més ben ua metafora cultural tà un uman modern qu'atau descriu era grana ignorancia d'aguest òme preïstoric.

Estereotipes ena cultura

En eth libe Eth món perdut (1912) (The Lost World) de Sir Arthur Conan Doyle es òmes simi són descriches en ua batesta dab òmes moderns. Edgar Rice Burroughs adaptéc aguesta idia tà Era terra dublidada peth temps (1918) (The Land that Time Forgot). Eth genre de pellicules sus òmes preïstorics neishia dab Era genesi der Òme (Man's genesis) (1912) de D.W.Griffith. Aguesta, inspiréc Charlie Chaplin ena pellicula satirica Eth sòn passat preïstoric (1914) (His Prehistoric Past), atau coma Força Bruta (1914) (Brute Force), Er òmes deres balmes (1912) (The Cave Man) e dempús Er Òme dera tuta (The Cave Man) (1934).

En aguestes descripcions es caractièrs de Griffith poden pas parlar e utilizen branques e pèires coma armes pendent qu'er eroi d' Er òme dera Tuta ei ua figura tipe Tarzan que luta contra es dinosaures.

Es estereotipes sus es òmes an sigut tostemps descriches dab vestiots héts de pèus d'animaus portats sus ua espatla e grans achadors de pèira.

Ua imatge en es media

Ena ficcion, quan aguesta ei sonque tà hér ua satira o coma pur esvagament, es òmes des tutes son soent descriches coma contemporanèus des dinosaures, un hét negat pera evidencia archeologica e paleontologica. Atau, es dinosaures demoraren e s'escandiren hé 65 milions d'annades. En aquera epoca es primats eran pas encara vaduts.

Ena cultura popular, es bandes dessenhades de B.C. Alley Oop e tamben The Far side atau coma Gogs descriu es òmes des tutes atau (Larson ena sua Preïstoria deth costat més luenh (The Prehistory of the Far Side) conhesséc: "O pair, e diboishat òmes e dinosaures en eth madeish diboish demorant amassa".

Es Trucapèires (The flintstones) ua sèrie tà ríder descriu es trucapèires (1950-1960) que demoren no pas en tutes més en beths ostaus rurals (ranches) que suggereishen tutes e mobles de pèira.

Es estereotips des òmes des balmes se poden véder soent ena TV en spots coma es de Minute Maid e Geiko.