Sèrraslós e Arribans

Sèrraslós e Arribans^[1] (Serreslous-et-Arribans en francés) qu'ei ua comuna gascona de Shalòssa situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Sèrraslós e Arribans
Serreslous-et-Arribans

Las arenas e la maison comuna

Geografia fisica

Coordenadas

43° 39′ 50″ N, 0° 38′ 41″ O

Superfícia

5,46 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

132 m
132 m
62 m

Geografia politica

Gasconha

França

Lo Mont

Shalòssa Tursan (Haget avant 2015)

Intercom
244000709

CC de Shalòssa Tursan (2017 ---->)

Cònsol

Geneviève Lafargue-Anaclet
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

194 ab.

Evolucion de la populacion

205 ab.

Densitat

36,81 ab./km²

Autras informacions

los sèrras

40700

Geografia modificar

La comuna de Sèrraslós e Arribans que’s tròba en Shalòssa, sus l’arribèra dreta deu Los. Sovent, dens lo parçan, que’s ditz simplament Sèrras. Que tòca las comunas de Haget à l’èst, de Doasit au nòrd, et de Sent Cric de Shalòssa a l’oèst e au sud.

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri modificar

	Doasit
Sent Cric de Shalòssa	N	Hagetmau
	O Sèrraslós e Arribans E
	S
	Sent Cric de Shalòssa

Istòria modificar

En 1273 o 1274, que tròbam Eytz Arnaut de Sèrraslós (Serrallos) qui hè aumenatge au rei d’Anglatèrra per la soa caveria (miliciam) de Sèrraslós, hens la parròpia de Sent Bertomiu d’Arribans (sancto Bartholomeo d’Arrivans) ; mes com aquera caveria que n’aucupa la màger part, la parròpia qu’es autan plan aperada Sent Bertomiu de Sèrraslós (Sancti Bartholomei de Serrales)^[2]. En 1749, que tròbam De Serris Lotio alias de Arebans^[3]. N’i avè pas donc qu’ua parròpia, com tanbenh, n’i avè pas qu’ua glèisa, situada dens la vath deu Los, a l’endret on s’i damora uei tot solet, lo cemitèri, suu territòri d’Arribans.

Lo senhor de Sèrraslós n’èra pas qu’un cavèr, vassalh deu senhor de Doasit. Qu’es Guilhem-Ramon de Doasit (Guillelmo Reymundi de Douzyt, Domino de Cerolos) qui es autorizat peu Rei d’Anglatèrra, lo 18 de seteme de 1315, a bastir ua maison hòrta a Sèrraslós (domum fortem apud Cerolos)^[4]. Aquera maison, aperada « La Sala », que’s veid enqüèra suu cadastre de 1834, a quauques 500m a l’oèst de la glèisa actuau.

La caveria de Sèrraslós qu’aucupava ua hòrt grana part de la parròpia, deu costat oèst, segon la tradicion, dinc a l’arriu de « Caperan ». Çò qui damorava a l’èst de ’queth arrelhòt, que’s guaità lo nom de « Arribans ». En aquera part que’s trobava la caveria de Perraset, tienuda per ua familha De Ribas au sègle XVII^au^[5] ; l’endret qu’es enqüèra abitat.

En 1646, Bernat de Podens que vaid senhor haut justicèr de Sèrraslós^[6].

Dab la Revolucion Francesa, las duas comunautats de Sèrraslós e d’Arribans que son hèitas comunas; mes los abitans de Sèrraslós que s’arretròban shens glèisa e los sons ajòus que son sepelits au cemitèri d’Arribans. Que demandàn donc l’aplèc de las duas comunas, çò qui estó acordat peu rei de França, lo 12 de seteme de 1826. La navèra comuna que pren lo nom de « Sèrraslós e Arribans ».

Glèisa de Sent Bertomiu

La glèisa actuau qu’estó bastida en 1882, au centre de la comuna, çò qui n’estó pas deu gost deus parropians d’Arribans enqüèra estacats a la soa independéncia d’un còp èra, sustot que despitàn la vielha glèisa tà recuperar tot çò qui’n podè estar, et servir-se’n tà arrehar -dejà- la navèra glèisa, mensh de dètz ans arron la construccion. Qu’es dedicada, com n’èra l’auta, a sent Bertomiu.

Etimologia modificar

Las fòrmas ancianas que son (per Sèrraslós) Serrelous (mapas de 1638 e 1714), Serlous (mapa de 1733); (per Arribans) Sanctus Martinus de Arrimblar aus sègles XI-XII, Arrimbles (mapa de 1714) ^[7].

Sèrraslós [sεrrəs'lus] : « sèrra » (arradic preïndoeuropèa = tuc, hautor) + « -s » (plurau) + « Los » (nom de l’arriu, a còps escribut « Lots »). Que’s pòt compréner com : las « sèrras » qui bordejan lo « Los » ; o com : lo fiu de la familha « Sèrras », suu bòrd deu « Los ». La familha Sèrras, au sègle XIII^au, qu’avè en efèit fius en Sèrraslós, com en Sèrras Gaston^[8]. Que's poderé tanbenh que l'endret estossi nomat "Sèrra-Los" (la sèrra deu bòrd deu Los), abans que de passar en man de la familha "Sèrras", çò qui explicaré las trantalhadas sus l'emplec singular o plurau deu mot "sèrra".
Dauzat e Rostaing, qui probable coneishèvan pas l'aiga de Los, qu'interprètan la darrèra sillaba com lo nom d'òmi Lop ^[9].

Arribans [arri'ßaŋs] : « arriba » (latin ripa) + « -an » (sufixe qualitatiu, latin -anum) + « -s » (plurau) : los fius, los terrenhs… de l’arribèra (deu Los). Arribèra au sens larg puishque condava tanben los costalats. Bénédicte Boyrie-Fénié, qu'arreliga lo mot a arriba, shens poder explicar las fòrmas ancianas, en contradiccion dab la fòrma actuala ^[7], çò qui es normau pr'amor B. Boyrie-Fenié que s'engana dab las duas fòrmas qui balha : Arrimblar que's tròba a Bastenas, e Arrimblés que's tròba enter Horcs Arriu e Doasit e n'an pas arren a véder dab Arribans.

Sagèth de "S.BERNARDONIS DE SERRA LOS"

Bibliografia modificar

Céline Bourdès ; Serreslous-et-Arribans Histoire d’un village ; in bull. de Borda ; 1999 ; 3^au trim. n°454 ; p.273-293.

Administracion modificar

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
març 2001	(2026)	Geneviève Lafargue-Anaclet	divèrs dreta	agricultritz
	2001
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Demografia modificar

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 201, totala:

247

257

237

280

399

380

363

378

372

367

364

330

332

340

328

313

277

290

279

298

254

265

221

200

203

189

166

146

150

169

182

205

208

211
216

2009

2010

206
211

208
213

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments modificar

Personalitats ligadas a la comuna modificar

Bernardon de Sèrras (Sèrraslós ~1360 – Villefranche en Beaujolais 1413), chafrat Bernard le Gascon en francés, o Bernardone Gascone en italian. Capdau de rotèrs en Itàlia, au servici deus Papas d’Avinhon.

Véder tanben modificar

Comunas de las Lanas

Ligams extèrnes modificar

Comunautat de comunas de Shalòssa Tursan

Nòtas modificar

↑ Sit Toponimia occitana
↑ Recogniciones Feodorum in Aquitania ; Ch. Bémont ; Paris ; Imprimerie Nationale ; 1914 ; n°83 p.37 e n°102 p.41.
↑ Pouillé d’Aire, publicat per Cazauran ; bull. soc. Borda 1885, p.138.
↑ Rôles Gascons ; publicats per Y. Renouard ; t.IV, 1307-1317 ; Paris ; Imp. nationale ; 1962 ; p.415, n°1446.
↑ Raymond de Laborde ; Livre génealogique de la famille de Laborde de Peboué ; p.10.
↑ Céline Bourdès ; Serreslous-et-Arribans Histoire d’un village ; in bull. de Borda ; 1999 ; 3^au trim. n°454 ; p.278.
↑ ^7,0 et ^7,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 230-231
↑ Recogniciones Feodorum in Aquitania ; Ch. Bémont ; Paris ; Imprimerie Nationale ; 1914 ; n°102 p.41 e n°126 p.46.
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 655

Suls autres projèctes Wikimèdia :

Sèrraslós e Arribans, sus Wikimedia Commons

Portau de Gasconha

[1] Sit Toponimia occitana

[2] Recogniciones Feodorum in Aquitania ; Ch. Bémont ; Paris ; Imprimerie Nationale ; 1914 ; n°83 p.37 e n°102 p.41.

[3] Pouillé d’Aire, publicat per Cazauran ; bull. soc. Borda 1885, p.138.

[4] Rôles Gascons ; publicats per Y. Renouard ; t.IV, 1307-1317 ; Paris ; Imp. nationale ; 1962 ; p.415, n°1446.

[5] Raymond de Laborde ; Livre génealogique de la famille de Laborde de Peboué ; p.10.

[6] Céline Bourdès ; Serreslous-et-Arribans Histoire d’un village ; in bull. de Borda ; 1999 ; 3^au trim. n°454 ; p.278.

[bbf-7] 7,0 et ^7,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes. Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 230-231

[8] Recogniciones Feodorum in Aquitania ; Ch. Bémont ; Paris ; Imprimerie Nationale ; 1914 ; n°102 p.41 e n°126 p.46.

[9] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 655

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]