Wikipèdia

Filosofia politica

La filosofia politica es la branca de la filosofia qu'estudia las questions relativas al poder politic, a l'Estat, al govèrn, a la lei, a la politica, a la patz, a la justícia e al ben comun entre autras. Es considerada coma una de las brancas de la filosofia practica a costat de la filosofia del drech e de la filosofia morala.

Coma recerca filosofica, se diferéncia d'aquelas menenadas per las sciéncias umanas e socialas (sociologia, istòria, psicologia, sciéncia politica) que, a la diferéncia d'aquelas ligadas a çò qu'existís istoricament e subretot, es fondada sus la recerca d'un universal, guidada per la question del just, del melhor e del legitim[1]. Quitament s'aquela recerca arribariá a l'impossibilitat de son acabamement aquò cambiariá pas la natura de la recerca.

Ara, la sciéncia politica es venguda inseparabla de la filosofia politica.

Definicion modificar

Segon Leo Strauss, tot ensag de definir la filosofia politica supausa d'evitar doas decas[2]:

  • La primièra consistís a considerar la filosofia politica pas que coma una dependéncia subaltèrna de la filosofia dins son ensems. Aquela generalizacion abusiva fa problèma, qu'evita las divergéncias prigondas entre l'istòria de la filosofia politica, e aquela la quita filosofia[3].
  • La segonda consistís a i veire pas qu'un simple perlondament de l'analisi politica. En efièt, se la filosofia politica resulta de la pensada politica, tota pensada politica es pas una filosofia politica: « un penseur politique qui ne serait pas un philosophe s'intéresserait ou s'attacherait avant tout à un ordre ou à une législation politique spécifique ; le philosophe politique s'intéresse et s'attache avant tout à la vérité »[4].

Passat aquò, la filosofia politica poirá se déefinir « par un rapport à la fois nécessaire, indépassable, et indéfiniment problématique avec les expériences et les opinions effectivement présentes dans la vie réelle de la cité »[3]. Per que son objècte es plan enraiçat dins la realitat umana, la filosofia politica se caracteriza per una tension de contunh entre la teoria e la practica: tot assumissent una portada universala, se deu far plaça a l'existent[3].

Istoric modificar

Antiquitat modificar

Socrates es mai sovent considerat coma lo fondator de la filosofia politica. Seriá estat lo primièr a formular una critica globala e absoluda d'un sistèma politic existent[5], pasmens s'un discors tenent de la sciéncia politica se trapa tanben a çò del seu contemporanèu Tucidides, e qu'una filosofia politica se trapa a l'estat fragmentari dins çò que demora de l'òbra d'Eraclit.

Lo debat inicial que fonda la filosofia politica coma un domèni essencial de la filosofia es dins lo dialòg Lo Fredon de Platon, quand Socrates indica que dins sa jovença, deguèt abandonar las sciéncas de la natura per s'interessar a las opinions de la Ciutat. Çò que se cal nomenar, amb Socrates sa segonda navigacion, signa lo punt de partença de la Filosofia coma Filosofia Politica. Aquel punt de partença es ja portaire d'una ambiguïtat, que se pòt trobar al començament de las òbras d'Aristòtel, la Metafisica e la Politica. En efièt, caduna se dich sciéncia primièra. Lo primièr dels preztfachs de la filosofia politica atal foguèt de justificar d'en primièr las causas que son al delà de la Natura (méta ta phusikè).

Per Aristòtel, l'òme es un animal politic. Escrich dins Politica:

« La ciutat compta dins la realitats qu'existisson naturalament, e (...) l'òme es per natura un animal politic. E çò qu'es sens ciutat, naturalament e non pas en seguida de las circonstanças, es o un èsser desgradat o al dessús de l'umanitat. Es comparable a l'òme tractat ignominiosament per Omèr de: Sens familha, sens lei, sens fogal, perque, al meteis temps naturalament apatrid, es tanben un brandon de discòrdia e s'o pòt comparar a una pèça isolada al jòc de trictrac ».

Edat mejana modificar

Dins lo contèxte de reviscol intellectual del sègle XII, la filosofia politica conegut, après mai d'un sègles de silenci, una renaissença amb lo Policraticus de Joan de Salisbury (1159). S'agís d'un vast tractat en uèit libres, d'inspiracion platonisanta e agustiniana. Joan de Salisbury ignorava la Politica d'Aristòtel. Prepausa un ideal de ciutat terrèstra capvirada a fins esperitalas, ont lo rei exercís son poder en estrecha collaboracion amb la Glèisa e se fisant dels conselhièrs laïcs[6].

Foguèt sonque a l'Edat Mejana a la recepcion dels tèxtes e comentaris de la pensada d'Aristòtel, que se ne ven a parlar de filosofia primièra o de sciéncia dels primièrs principis a subjècte dels tèxtes d'Aristòtels ont l'Estagirit analisa la polisemia dels sens de l'Èsser e la question de l'ousia (de l'esséncia). Çò que se nomenará Metafisica (en grèc: méta ta phusikè, « çò qu'es al delà de la natura ») serà alara curiosament deligat dels estudis politics, en contradiccion amb lo quite perpaus d'Aristòtel, al començament dels seus obratges politics, ont dich que la filosofia primièra es la philosophie filosafia politica.

Per Tomàs d'Aquin, dins lo comentari que fa de l'espistòla de Pau als Romans, « lo poder dels princes, precisament puèi qu'es un poder, ven de Dieu ». Dins lo Comentari de las Senténcias, escriu que « lo poder esperital e lo poder temporal venon l'un e l'autre del poder divin ». Sant Bonaventura, el, conciliava l'origina divina de l'autoritat e lo sistèma electiu; mostrant los dangièrs del sistèma ereditari e insistava sus l'idèa que mai sovent los cap elegits son los melhors. Pasmens considerava qu'aquela eleccion èra pas qu'una simpla designacion e qu'aparteniá a Dieu, es a dire al poser esperital representant Dieu, de conferir lo poder al cap d'aquel biais designat[7].

Epòca modèrne modificar

 
Retrach de Maquiavèl

Sens obliar aquela dificultat nativa de la distinccion entre la filosofia primièra d'Aristòtel e la filosofia politica, aquela coneguèt als sègles XVII e XVIII un cambiament radical amb l'aparicion de las teorias del contracte social, desvelopats per Thomas Hobbes (Leviatan, 1651), John Locke (Tractat del govèrn civil, 1690), Jean-Jacques Rousseau (Del contracte social, 1762) e Immanuel Kant. Aquelas teoricians cercavan un fondament del poder mens discutable que lo drech divin (teorizat per sant Bonaventura) e mens arbitrari que la fòrça (teorizada per Maquiavèl). Lors teorias s'apiejavan su l'ipotèsi d'un estat de natura, estat fictiu dels òmes n'avent entre eles pas mai que per ligam lor qualitat comune d'èsser d'èssers umans, cadun essent liure e egal a totes[8].

Giulia Sissa estima que, dins la transicion d’una teoria de l’animal politica, naturalament clinat cap a la sociabilitat (Aristòtel), a un vejaire mecanista de la natura umana (Hobbes), lo fondament antropologic del politic torna èsser pensat[9].

Espòca contemporanèa modificar

La filosofia politica es ara encara mai sovent capvirat a l'examen e la discussion de las teorias del contracte social elaboradas als sègle XVII e XVIII.

Una de las òbras ara mai comentadas de la filisofia politica contemporanèa se situa explicitament dins aquel vejaire dich « contractualista »: s'agís de la Teoria de la justícia de John Rawls (1971). D'autras dralhas foguèron pasmens obèrtas amb, d'òbras coma aquelas de Michel Foucault, de Cornelius Castoriadis, de Claude Lefort, de Jacques Rancière, de Jean-Pierre Dupuy o d'Yves Michaud. E encara, es a partir de la redescobèrta e de la discussion d'autors classics que se dessenhèron de perspectivas novèlas - coma o mòstra per exemple los analisis de Claude Lefort sus l'òbra de Nicolas Maquiavèl, autor del Prince (1512).

Se cal mencionar tanben una fòrça recenta Teoria generala de la nacion d'Henri Temple, que vòl esboçar una fresca d'ensems del fach nacional, anant dels aspèctes psicologics, puèi sociologics, socioeconomics, juridics e fin finala politics: la plaça de l'òme dins sa nacion e la plaça de la nacion dins l'arquitectura del mond. Aquel autor revendica son ligam al nacionisme, corrent recent de lectura dels fenomèns mondials.

Doctrinas modificar

Tèmas modificar

Autors majors en filosofia politica modificar

Antiquitat modificar

Edat Mejana  modificar

Periòde modèrne modificar

Periòde contemporanèu modificar

Notas e referéncias modificar

  1. ↑ La question de la légitimité illustre bien cette différence : chez le sociologue Max Weber, ce mot désigne les moyens par lesquels une personne ou une entité prend aux yeux des hommes le caractère de légitimité, alors que chez les philosophes, la légitimité est elle-même comme vérité l'objet de la recherche, par exemple par le biais de la notion centrale dans les publications de la période moderne de droit naturel par opposition au droit positif (positif, c'est-à-dire existant historiquement).
  2. ↑ Philippe Raynaud 2006, p. 560
  3. ↑ 3,0 3,1 et 3,2 Philippe Raynaud 2006, p. 561
  4. ↑ Leo Strauss 1959, p. 12
  5. ↑ Philippe Raynaud 2006, p. 562
  6. ↑ Jacques Verger, La Renaissance du XIIe siècle, Cerf, 1996, p. 116-117
  7. ↑ E. Cattin, L. Jaffro, E. Petit, Figures du théologico-politique, Librairie philosophique J. Vrin, 1999
  8. ↑ Maryvonne Longeart, Les théories du contrat social : Hobbes, Locke, Rousseau
  9. ↑ Giulia Sissa, « De l’animal politique à la nature humaine : Aristote et Hobbes sur la colère », Anthropologie et Sociétés, Volume 32, numéro 3, 2008, p. 15-38.

Vejatz tanben modificar

Bibliografia modificar

  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  •  {{{títol}}}. 
  • Henri Temple, (Discours à Yalta, 3 février 2015) Changement de paradigme: Les nations comme fondement intellectuel, moral, psycho-sociologique, économique, démocratique et diplomatique de l’architecture du monde in site : Le réveil français, 2015 ; et en russe Anri Tamplh, Natsionalnoïé gosoudarstvo... in Miéjdounarodnaïa Konférentsïa: Yalta 1945, éd. Astreïa, Moskva (Russie), 2015, p.190 et s.
  • Sentiment national et droits, in Le sentiment et le droit, CNRS, Ed. Univ. Sherbrooke (Canada), 2012.
  • Théorie générale de la nation-L'architecture du monde, L'Harmattan, mars 2014, 290 p.
  • Sentiment national et droits de l'homme, Cahiers de psychologie politique, en ligne, n° 25, août 2014 

Articles connèxes modificar

Ligam extèrne modificar

Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Filosofia_politica&oldid=2400309 »