Stonehenge es un monument megalitic del neolitic e de l'Edat del Bronze situat prèp d'Amesbury dins lo comtat anglés de Wiltshire, a pauc près a 13 km al nòrd de la vila de Salisbury.

Stonehenge en 2004
Patrimòni Mondial de l'UNESCO
Patrimòni Mondial de l'UNESCO

Se compausa de talús de tèrra qu'enròdan mantun cercles de bèlas pèiras plantadas e es un dels sits preïstorics mai famós del mond. Los arqueològs pensan que las pèiras ficadas foguèron quilhadas entre 2500 e 2000 abans lo Crist, emai que los talús e valats exteriors que constituisson la pus anciana partida del monument, son datats d'a pauc près 3100 abans lo Crist. Lo sit es classat per l'UNESCO coma sit del Patrimòni Mondial.

Estructura modificar

 
Plan de Stonehenge uèi

Stonehenge I modificar

Lo primièr monument foguèt pas qu'un enclaus circular delimitat per una levada de tèrra e un valat exterior (7 et 8), mesurant a pauc près 110 m de diamètre, amb una dintrada principala orientada cap al nòrd-èst, e una autra mai pichona cap al sud (14). Aquò se trapava dins un camp penjarut (3100 abans lo C).

Stonehenge II modificar

Es un doble cercle concentric de setanta sièis pèiras ficadas que foguèron quilhadas vèrs 2600 ans abans lo Crist. Quaranta tres d'aquelas pèiras foguèron portadas de la region de Pembrokeshire dins lo País de Galas actual, a mai de 250 km pus luènh.

Stonehenge III modificar

Fin finala, un cercle central de 30 m de diamètre, constituit de trenta monolits de crès sonats Sarsen e portats del sit de Malborough Downs situat 40 km al nòrd. Mesuran dins los 4 m per en mejana 25 tonas caduna e son religadas per mantun lindèls pausats a lor somal.

Finalitat modificar

La tòca de la bastison d'aquel grand monument es desconeguda, mas se supausa que s'utilizava coma temple religiós, monument funerari o observatòri astronomic que servissiá a predire d'estacions.

Durant lo solstici d'estiu, lo solelh sortiá just en traversant l'axe del bastiment, causa que fa supausar que los constructors avián de coneissenças d'astronomia. Lo meteis jorn, lo Solelh s'amagava en traversant l'axe del Woodhenge, ont se son trobats multitud d'òsses d'animals e d'objèctes que fan pensar que s'i celebravan de grandas fèstas, probablament lo vèspre.