Plaid Cymru

Lo Plaid Cymru (que significa en galés: Partit Galés), es un partit politic nacionalista galés fondat en 1925 jol nom Plaid Glendlathol Cymru (Partit Nacionalista Galés), dirigit entre d'autres per Leanne Wood (lider) e Helen Mary Jones (presidenta). A la debuta sonque reclamava l'autonomia e la reconeissença de la lenga galesa coma cooficiala al País de Galas. Uèi reclama l'independéncia, e tanben la reconeissença de la diferéncia del País de Galas a nivèl internacional (representacion separada a l'Union Europèa), que lo galés siá la sola lenga oficiala dins lo principat e un modèl economic e social de tipe socialdemocrata, semblable al del Partit Nacionalista Escocés.

Es fòrça present dins tot lo país gràcias a sa division efectiva en cangen (seccions) e pwylgor ethnovaeth (comitats de circonscripcion). Pendent lo periòde d'entreguèrras se mostrèt fòrtament pacifista e dispausa d'un supòrt electoral gaireben incondicional dins las partidas nòrd e èst del país.

Origina

Se formèt en 1925 jol nom de Plaid Glendlathol Cymru de la convergéncia d'autres grops coma Y Mudiad Cymraeg (Movement Galés) d'Ambrose Bebb, Saunders Lewis, E. T. John, la Cymdeithas Werin Cymraeg (Societat Nacional Galesa) e la Welsh Autonomy Army (Armada de l'Autonomia galesa) de H.R. Jones. Sos fondaires foguèron Lewis Valentine, H. R. Jones, Moses Gruffydd, D. E. Williams, Saunders Lewis e Fred Jones. A la debuta sonque i aviá sièis membres; foguèt presidit per Lewis Valentine (1925-1926) amb J.E. Jones coma secretari general, Saunders Lewis (1926-1939) e J. Daniel, e voliá reculhir la tradicion del radicalisme non conformista amb lo catolicisme; sas reivindicacions principalas foguèron d'obtenir un Parlament Autonòm pel País de Galas, que los galeses obtenguèssen una representacion a la Societat de Nacions e que lo galés foguèsse la sola lenga oficiala del país.

Fins a 1932 la reivindicacion principala foguèt bastida suls dreches lingüistics, pasmens tre aquel moment se reclamèt amb veeméncia l’autogovèrn dins l’Empèri e aprèp dins lo Commonwealth, aital coma la pertinença a la SDN (un primer europeisme). En 1929 se presentèron a las eleccions del comtat de Caernafon, mas obtenguèron pas que 609 vòtes, çò que metèt en evidéncia sa flaquesa politica.

Cap a 1929 lo partit ja teniá 500 membres. Inicialament, sas activitats se limitavan a organizar de conferéncias annadièras, a crear una escòla d'estiu e a editar dos organs de premsa mesadièrs. Aquela meteissa annada decidiguèron de se presentar per primièr còp a las eleccions generalas en anonciar que se obtenián lo sèti l'ocuparián pas, coma o fasiá lo Sinn Féin; Foguèron ganhadas pel partit laborista (s'emportèron 25 dels 35 sètis galeses), dirigit pels galeses James Griffiths e Aneurin Bevan. Lewis Valentine obtenguèt lo '1,1 % a Caernafon, e 0,05 % de pertot dins lo País de Galas. Aprèp aqueste fracàs, anoncièron qu'ocuparián los sètis se per cas n'obtenián, çò que lor permetèt de melhorar las resultas, vist que per las eleccions de 1931 obtenguèron 0,3 % dins tota Galas, amb de parcialas de 2,2 % a Caernafon e 17,9 % dins lo districte University of Wales.

Ligams extèrnes

• Plaid Cymru — Pagina oficiala
• Donadas del Plaid Cymru
• Plaid Cymru — Pagina preelectoral 2007