Pèire d'Assesat (?- 15 de decembre de 1581), filh de Nadal Assesat e d'Ana Delpueg, marcand de pastèl, capitol en 1552, èra un ric industrial del sègle XVI que faguèt bastir l'ostal d'Assesat.

Aquel borgués protestant aviá fach fortuna dins los pastèls. Aquela planta, cultivada dins le Lauragués, èra un bon fixator, subretot utilizat dins l'industria textil per fixar lo blau e lo porpre. Aquelas doas colors èra fòrça utilizada a Renaissença.

Pèira d'Assesat espandissiá las seunas culturas dins tot lo país de Cocanha, mas èra sul pòrt de la Daurada que vendava las seunas produccions. A l'epòca, las transaccions financièras utilizavan las letras de cambis, que los banquièrs lioneses contrarotlavan.

Es dins aquel quartièr dels Cambis que faguèt construire son ostal de familha.

Vengut Capitol, Pierre d'Assesat foguèr anoblit. En 1562, lo movement antiprotestant l'alunhèt dètz ans de la vila. Al seu retorn, obtenguèt lo pardon del rei de França, e se convertiguèt al catolicisme.

Calguèt esperar prèp de dos ans per que Pèire d'Assesat recolte de pastèl e lo seu ganh. La seuna quincanèla foguèt lo resultat de mai d'un factors convenents: l'arribada de l'indigòt, una planta sudamericana dirèctament concurrenta del pastèl, la mesfisença dels banquièrs lioneses dins una epòca de trebols, e de culhidas marridas.

Pèire d'Assesat moriguèt roïnat, en 1581. Los seus darrièrs bens seriá estat sasits pels Capitols.