Pèire Raimon de Tolosa

trobador

Pèire Raimon de Tolosa (o Toloza en occitan ancian; fl. 1180–1220)[N 1], èra un trobador de la borgesiá tolosana. Es diversement escaissat lo Vièlh (oc ancian: lo Viellz) e lo Gròs, malgrat que d'unes pensen que fan referéncia a doas personas diferentas[N 1]. D'un autre costat, Lo Vièlh poiriá far referéncia a son apertenéncia a una primièra generacion de trobadors[N 2]. Dètz e uèch dels poèmas de Peire Raimon subrevivon, dont una cançon amb una melodia[N 1].

Representacion miniatura de Peire Raimon de Tolosa

Biografia modificar

Lo nom de Pèire Raimon (escrich jos la forma latina Petrus Raimundus) es estat consignat dins dos documents de Tolosa, que son respectivament de 1182 e de 1214[N 1]. Segon sa vida, se faguèt joglar e se n'anèt a la cort d'Anfós II d'Aragon, que li faguèt granda onor[N 2]. L'òbra mai anciana e datada d'en Pèire Raimon es un planh que foguèt escrich aprèp la mòrt d'Enric lo rei jove en 1183[N 1]. Segon sa vida, Pèire passèt "longtemps" a la cort d'Anfós, de Guilhèm VIII de Montpelhièr e d'un certan "comte Raimon", çò que poiriá far referéncia siá a Raimon V de Tolosa, siá, mai probablament, a Raimon VI[N 1][N 2]. Passèt tanben pro de temps dins la peninsula italiana, en Lombardia e en Piemont), dins las corts de Tomàs Ièr de Savòia, Guilhèm de Malaspina, e Azzo VI d'Este[N 1]. La filha d'Azzo, Beatritz, foguèt la destinatària d'un dels poèmas de Pèire[N 1]. Mai tard Pèire se maridèt e amb sa femna visquèron a Pàmias ont se moriguèt[N 2].

Segon lo Tresaur dau Felibritge, "Cesar de Nòstra Dama pretend ... qu'aviá escrich un tractat contra l'error dels arians"[1].

Pèire foguèt un cantaire e compositor reputat de cançons. Son òbra se caracteriza per de tèmas de la natura. Son estil èra ermetic/clus. Imitèt los trobadors que l'avián precedit coma Cadenet e Arnaut Danièl e es a son torn imitat per Bertran de Bòrn, sustot dins son utilizacion de l'imatjariá naturala. Bertran es anat fins a copiar quasi una estròfa entièra del "No.m puesc sofrir d'una leu chanso faire" de Pèire. Dins "Us noels pessamens", Pèire anticipa lo poèta toscan Dante Alighieri[N 3]. Pèire se planh d'una mèstra que li a primièr fach signe, puèi a romput sa promessa quand ditz:

Que qui non a vezat aver
gran be, plus leu pot sostener
afan que tal es rics e bos;
que.l maltrag l'es plus angoyssos,
quan li soven benanansa.[N 4]

La sola melodia subreviventa de Pèire es florida coma la de Cadenet e mens melismatica que la de Danièl.[N 5] Son estil utiliza un nombre inabitualament naut de grands intervals, e mai de tritons. Lo poèma amb la melodia es bastit sus una metafòra innovanta:

Atressi cum la candela[N 6]
que si meteissa destrui
per far clartat ad autrui,
chant, on plus trac gren martire,
per plazer de l'autra gen.[N 7]

Nòtas e referéncias modificar

Nòtas modificar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 et 1,7 Aubrey, 17.
  2. 2,0 2,1 2,2 et 2,3 Egan, 77.
  3. Lewent, 106. The passage in Dante being referred to is Inferno, V, 121 ff.
  4. Lewent, 106: "For he who is not accustomed to have much luck, is more capable of suffering misery than one who is noble and high in rank; for misfortune grieves the latter more if he remembers (former) good fortune."
  5. Aubrey, 225 and 268.
  6. Also commonly Atressi com la chandella.
  7. Gouiran, 88: "Like the candle which destroys itself in order to give light to others, I sing, at the worst of my torture, for the pleasure of others."

Referéncias modificar