Noalhas[1] (en francés, Noailles) es un quartier dau premier arrondiment de Marselha situat au centre de la vila e pròche de Canebiera.

Toponimia modificar

Lo nom dau quartier vèn de la carriera Noalha que se faguèt dau temps de Canebiera, en 1666. Situada entre lo cors de Sant-Loís e la pòrta dei barris, aquesta via èra, d'aqueu temps, abitada de grandei familhas qui li donèron son nom premier, carriera dei Nòbles.

Lo bastissèire de galèras, Joan-Baptista Chabèrt, i bastiguèt en 1679 un ostau nòble qu'arrendava a Jaume de Nolhas, luòctenent dei galèras. Lo nom d'aquest demorèt estacat a la carriera, a la plaça que la perlònga e au portau dei barris fins que lo fondèsson. Es encar lo nom dau quartier.

Istòria modificar

 
La rue Noailles en 1917.

L'istòria dau quartier es mai que mai aquela dau convent dei Capochins e de la carriera Noalhas.

En 1665, lei religiós de l'òrdre mendicant dei Capochins establiguèron son convent sus de terrens crompats en 1579 per Caterina de Medicis au luòc que se tèn ara lo Mercat dei Capochins. En 1791, lo convent foguèt declarat ben nacionau, lei religiós bandits fòra, lei bastissas e terrens parcellats e venduts. De sa preséncia, demòra pas mai que lo nom dau mercat dei Capochins e de la carriera lònga dei Capochins.

La carriera Noalha es una carriera aristocratica fins a la fin dau sègle XVIIIn. En mai de l'ostau nòble de Noalhas, s'i tròban doas autrei bèlei demòras dau sègle XVIn: l'ostau nòble de Mansa (vengut ostau nòble de Masargas) e l'ostau nòble de Mirabèu que Joan-Antòni Riqueti de Mirabèu faguèt bastir quand vendèt son ostau de la plaça de Lenche. La carriera vengèt puei borgesa, que recampava un comèrci elegant après la Revolucion.

Ambe lo desvelopament de la circulacion, lei negociants riches s'installèron carriera de Sant Ferriòu e la carriera Noalha venguèt populara e fòrça trevada. La municipalitat arrèsta alora son relargament ai dimensions de la Canebiera, d'aquí de fondre la carriera e mai lei bèleis ostalàs dau sègle XVIIn que s'auboravan dau caire drech. Leis òbras comencèron en 1860.

Dins leis 2000, Noalha es un quartier popular que recampa pron abitans d'origina imigrada[2]. Se i tròba tanben de casaus e de bastissas a s'escrancar[3], n'avèm la bèla pròva ambe l’afondrament mortau de doas bastissas de la carriera d'Aubanha en novembre de 2018[4]. Au començament de 2019, d'unei ostaus de la carriera de la Palú son fonduts per precaucion, e d'autrei dau Domeni Ventre vuejats de seis estatjans.

Nòtas e referéncias modificar

  1. https://fr.wiktionary.org/wiki/Noailles
  2. « Immeubles effondrés à Marseille : « Nous les habitants de Noailles réclamons notre dû : la justice et la dignité » », Le Monde,‎
  3. Error de citacion : Balisa <ref> incorrècta ; pas de tèxte per las referéncias nomenadas :0.
  4. « Dans le centre-ville de Marseille, 13 % de l’habitat est indigne », Le Monde,‎