Motor

Un motor (del latin mōtor : « aqueste que remena ») es un dispositiu permetent de realizar un movement que siá esperital (religion, sindicat, partit politic) o fisic (rotacion, translacion, etc.) a partir de tot autra mena d'energia (electrica, termica,etc). Aqueste article tracta pas que dels motors generant un desplaçament fisic e tangible.

Motor de combustion intèrna V6 d'automobila.

Motor electric asincròn.

Istoric

Los motors mai ancians utilizan las fòrças naturalas, sens apond de tecnologias o gaireben: de motors utilizant una pression (vela, molin d'aura); de motors d'elastic (arc, balesta, catapulta de torcedura, relòtge de ressòrt); de motors utilizant la gravitat (ròda de palas sus cors d'aiga, relòtge d'aiga, catapulta de contrapes, vira-l'ast o relòtge de pes).

Lo primièr motor veraiament independent de la natura, adaptable en situacion, es la maquina de vapor. Aqueste motor es basat sus una caudièra produsent de vapor d'aiga mercé a la combustion d'un carburant, la vapor comprimida e utilizada, pendent sa destenta, per mòure un piston dins un cilindre. Aqueste movement de translacion es transformat en rotacion per un jòc de bièlas. Lo parelh resultant povòca un volant d'inercia regulator de parelh puèi, una maquina o de ròdas, via un mecanisme de transmission.

A la fin del sègle XIX, lo motor de combustion intèrna utilizant dirèctament la calor largada per la combustion d'un carburant, foguèt desvelopat e adaptat a las primièras automobilas. Aqueste motor es coma la maquina de vapor, mai sovent, dotat de bièlas e pistons, levat lo motor Wankel qu'a pas de bièlas, mas de pistons rotatius; pasmens la produccion de calor se fa al quita luòc de la produccion de trabalh d’ont lo nom de motor de combustion intèrna, en d'autre tèrmes, la combustion del carburant produch dirèctament un trabalh. Depuèi, faguèt de progresses en tèrmes de rendiment e d'adaptacion a las exigéncias de nòstras societats modèrnas subretot a las novèlas nòrmas antipollucion.

A la mitat del sègle XX, amb lo besonh creissent de poténcia per propulsar los avions militars, los motors de reaccion foguèron activament desvelopats, subretot, pendent la Segonda Guèrra mondiala en parallel amb los motorfusada pels missils. Coma aquestas doas familhas de motors an de rapòrts pes / poténcia (o poténcia massica) sens equivalent, malgrat de rendiments puslèu febles, al sèglr XXI, son sempre desvelopats activament per mòure avion de reaccion e fusadas.

Transmission e sèrva

Cal destriar los motors, dels organs de sèrva e de sistèmas o organs de transmission.

Transmission

Un organ de transmission transmet un movement e una fòrça:

un arbre; una bièla; un cabestran; una cadena; un engrenatge. un agre; una manivèla; un mogle; una carrèla.

Sèrva

Un organ de sèrva poirà absorbar l'energia d'un movement. Poirà tornar aquesta energia mai tard. I a sempre de pèrdas d'energia dins lo procediment. Es a vegada malaisit de destriar un motor d'un organ de sèrva: la creacion d'un movement pòt correspondre a una tornada après una sèrva, coma pels ressòrts.

Pèrdas

Los organs de transmission come totes los organs de sèrva consoman d'energia donc de poténcia que pòdon pas d'espereles crear: per definicion, sol un motor (o una maquina similara) apond de poténcia al movement.

Classificacion

Motor de combustion

comprenent:

• Combustion aerobia per utilizacion de l'oxigèn de l'aire:
  • motor de combustion intèrna, motor d'explosion, motor d'alucatge comandat, etc.
  • turboreactor, statoreactor, pulsoreactor e motor d'ondas de detonacion pulsadas.
• Combuscion anaerobia (utilizacion d'un comburant embarcat):
  • motorfusada.

Motor quimic sens combustion

Dins aquestes motors, una reaccion quimica es utilizada dirècta per produire de trabalh o de movement; la calor es un sosproduch (util o noisible, segon lo cas):

• flagèl e cilha vibradissa;
• muscle;
• motor molecular.

Motor de camp

Motor de gravetat

Sistèmas assimilats:

• ròda de palas sus cors d'aiga o espandida d'aiga;
• relòtge d'aiga;
• catapulta de contrapes; vira-l'ast e relòtge de pes;
• motor d'entraïnament da lentilha de faròt;
• planaire, montgolfièra;
• batiscaf: principi d'Arquimèdes.

Motor electromagnetic

• motor rotatiu;
• motor lineari;
• electroaimant.
• motor ionic;
• propulsion magnetoidrodinamica.

Un motor magnetoidrodinamica met en movement un fluide conductor (o ionizat) pel biais d'un camp magnetic e d'un camp electric. Aquestes permetrián d'aténher de fòrça nautas velocitats dins l'aire (pròches de Mach 12 en aire dens, passant atal la paret del son mas tanben la paret de la calor) e dins l'aiga. Existí pasmens pas cap d'aplicacion coneguda.

Motor d'elastic

Motor d'elasticque solide

Se d'elastic o de ressòrt:

• arc;
• balesta;
• balista;
• motor d'elastic de modèl reduch o de joguina;
• ressòrt de relòtge, de cronomètre o de metronòm mecanic;
• relòtge de balancièr.

Motor de fluid elastic

Un fluid compressible jòga lo ròtle d'un elastic. La sèrva d'aire comprimit es exactament equivalent a un elastic gasós. De motors pneumatics poirián se calssificar aquí.

Motor de pression

Aqueste motor utiliza coma font de movement la diferéncia de pression entre doas fonts:

• maquian de vapor
  • turbina de vapor
  • motor pop-pop
  • moto gp Campionats del mond de velocitat mòto
• motor d'aire caud
  • motor Ericsson
  • motor Stirling

Motor de liquid

A causa de l'incompressibilitat dels liquids utilizats, se pòt pensar qu'un motor de liquid es puslèu un organ de transmission qu'un motor, qu'apond pas de poténcia. Dins un sistèma idraulic, lo sol motor qu e provesís l'energia al sistèma es nomenat la pompa idraulica.

• pompa idraulica;
• motor idraulic;
• cric idraulic.

Motor d'aire comprimit

Un motor d'aire comprimit es un compausant d'un sistèma pneumatic. S'injècta d'aire d'en primièr comprimit dins una mena de turbina, que mòu l'axe motor. Lo desplaçament es realizat pel cambiament de pression d'un gas. Existís diferents metòdes per cambiar la pression d'un gas, sovent utilizats en combinason:

• mecanica: un compressor permet d'aumentar la pression d'un fluid,
• termica: Los motors termics utilizan la variacion fòrça rapida de temperatura d'una mescla inflamabla qu'a per efièch de crear una variacion fòrça rapida de pression.
• quimica: la reaccion exotermica d'un produch explosiu crea un aument rapid de la pression.

Mesa en movement d'un solid:

• turbina;
• molin d'aura o eoliana;
• motor d'aiga comprimit;
• cric pneumatic;

Mesa en movement d'un liquid:

• baromètre;
• pompa de liquid.

Mesa en movement del gas:

• pompa de gas;
• propulsion de reaccion.
• Combustion aerobia per utilizacion de l'oxigèn de l'aire:
  • motor de combustion intèrna, Motor d'explosion, Motor d'alucatge comandat, etc.
  • turboreactor, estatoreactor, pulsoreactor e motor d'ondas de detonacion pulsadas.
• Combustion anaerobia (utilizacion d'un comburant embarcat):
  • motorfusada.

Annèxes

Ligams extèrnes

• Vidèo explicativa sul motor d'explosion, sus youtube.com
• Vidèo explicativa sul motor trifasat, sul site fr.video.yahoo.com