Mond crestian
La crestiantat, o lo mond crestian, es una nocion designant, dins son accepcion culturala, una assemblada de cresents, los crestians, adèptes del cristianisme, amassat per d'ideals religioses e de doctrinas esperitala.
Aquela nocion designa tanben un fenomèn istoric (crestian d'Orient, Occident crestian, crestiantat ortodòxa, Cristianisme celtic, eca.). Fins finala, dins son sens geopolitic, correspond a l'ensems dels païses d'obediéncia crestiana.
D'unes aspèctes de l'istòria de la Glèisa modificar
La crestiantat e lo cristianisme sovent se desvelopèron demrant encastrat per dos poders distinctes (mas pas obligatòriament independents), volent èsser ambedos al servici dels Òmes e dels pòbles, es a dire lo poder temporal exercit pels reis e cap d'Estat e lo poder esperital exercit pel papa (pasmens los protestantismes trenquèron, a partir lo sègle XVI, amb aquel darrièr poder esperital). Pro curiosament, aquel encastre foguèt à vegadas teorizat e justificat, per la « doctrina dels dos glasis » (expression que ven pasmens d'una concepcion perfièchament erronèa del messatge dels Evangèlis). Dins la realitat istorica, las discòrdias entre aqules dos poders foguèron frequentas e importantas, dempuèi l'epòca de la reialtat e donc de la monarquia alara que passava per èsser de drech divin, aquò provoquèt la recerca e la signatura de diferents concordats. . L'objectiu èra de respectar le religion majoritària qu'èra une religion d'Estat. Lo cristianisme presenta tanben una (de) doctrina(s) politica(s), fins ara dins una optica mai sovent democratica. La doctrina sociala de la Glèisa se desvelopèt en parallel (entre autre, Rerum Novarum en 1891, Quadragesimo Anno en 1931, Compendium de la doctrina sociala de la Glèisa en 2004, Caritas in Veritate en 2009).
Regions de la Tèrra ont lo cristianisme es installat modificar
Ara, los entorns de la crestiantat, coma aqueles al tèrme del territòri de las autras religions, son gaire plan delimitablas. Cal prene en compte lo ròtle efectiu de la religion pels abitants, ròtle qu'es gaire aisit d'estimar, o de prene en compte l'estatut particular de la religion al nivèl nacional: l'anciana religion d'Estat, lo Concordat al sens del sègle XIX en França, la laïcitat e la toleréncia religiosa.
En 2010, lo nombre de crestians sus Tèrra es estimat a 2,184 miliards o 31,7 % de la populacion mondiala[1]:
- 1,095 milliard de catolics (en 2010) o 15,9 % de la populacion mondiala;
- 800 milions de protestants (en 2010) o 11,6 % de la populacion mondiala. Inclusits gaireben 500 milions de protestants evangelics e crestians independents. Aqueles darrièrs, non ligats a una Glèisa, apartenon a un vam recent, fòrça present en Africa e en America latina;
- 260 milions d'ortodoxes (en 2010) o 3,8 % de la populacion mondiala;
- 88 milions d'anglicans (en 2011) ;
- 18,1 milions d'adventistas del seten jorn (fin de 2013) ;
- 13,8 milions de mormons (en 2011) ;
- 7,6 millions de Testimònis de Jehovà (en 2011).
Crestiantat, « Occident crestian » o Glèisa universala modificar
Lo tèrme christianitas aviá precedit lo tèrme « Euròpa » dins son sens semantic (a una epòca, medievala, ont se podava dire que gaireben res èra laíc..., lo poder secular essent alara aflaquit, après la casuda de l'Empèri Roman d'Occident). Un sens territorial e tròp limitat demora dins lo tèrme d'« Occident crestian » (mas çò fasent sens prene en compte l'existéncia de la religion crestiana ortodòxa, nascuda après lo Grand Esquisma d'Orient, en 1054). Aquela expression, utilizada de fach per una pensada o per de movements politics de drecha extrèma, es rebutat per la quita Glèisa catolica, nascuda a l'Orient Mejan e que se vòl, par definicion, universala.