Mila marina
La mila marina internacionala o mila nautica es una unitat de mesura de distància utilizada dins la navegacion maritima e aeriana, valent 1 852 mètres.
Definicion modificar
La mila marina internacionala val 1 852 m.
Lo Burèu Internacional dels Peses e Mesuras (BIPM) classa la « mila marina » dins las « Unitats fòra de l'SI en usatge amb l'SI ».
La lenga anglesa distinguís la mila nautica (nautical mile), o mila marina internacionala, de la mila marina (sea mile), que designa la longor d'un arc de 1' (una minuta d'arc) de latitud lo long d'un meridian, e depend doncas de la latitud : val gaireben 1 842,9 m a l'eqüator contra 1 861,7 m als pòls. La valor de la mila marina internacionala correspond a la valor entièra de la mejana d'una mila marina (1 852,3 m).
Simbòl modificar
Lo BIPM decidiguèt que: « existís pas de simbòl convengut al nivèl internacional, mas los simbòls M, NM, Nm nmi e Nq (en França) s'utilizan. »[1]
Istoric modificar
La mila foguèt inicialament introducha pels besonhs de la navegacion astronomica coma la distància minimala entre dos punts quand òm obsèrva lo meteis astre en dessús de l'orizont descalat d'una minuta d'angle. Se vei qu'aquò correspond a dos punts ont los plans orizontals fan un angle de 1'. Dins lo cas que los dos punts son sul meteis meridian aquò es la definicion exacta d'un escart de latitud de 1'.
L'usatge en navegacion utilizèt la mila coma equivalent de la minuta d'arc d'un grand cercle. Aquela definicion dona una mesura en mètres que depend del punt ont òm es sus la Terre (~1861 mètres als pòls e ~1842 mètres a l'eqüator), e tanben de la direccion considerada (1842 mètres cap al nòrd-sud e 1855 mètres cap al èst-oèst a l'eqüator), mas dins de proporcions en general negligiblas a respièch de la precision dels mejans de navegacion.
Coma la mila s'utiliza tanben en idrografia coma referéncia per la definicion de las aigas territorialas rapidament foguèt necessari d'utilizar una equivaléncia constanta amb lo mètre. Diferents païses utilizèron doncas, en foncion de lor situacion geografica e d'autres critèris, divèrsas equivaléncias. Atal, lo nautical mile britanic val 6080 pès (exactament 800 pès de mai que lo statute mile): 1853,184 m, aquò s'acerca d'una minuta de latitud a la latitud de 50° (al mièg de la Marga). La França utilizèt una valor vesina de 1852 m correspondent a una minuta de latitud a la latitud de 45°.
En 1929, la primièra Conferéncia Idrografica Internacionala extraordinària, reünida a Mónegue, fixèt la valor de la mila marina a 1852 mètres exactament (valor arredondida fòrça prèp de la longor mejana d'un arc de meridian d'una minuta).
A la creacion del Sistèma Internacional d'Unitats en 1960, lo BIPM desconselhèt l'usatge de la mila. Es pas mai lo cas uèi.
En 1982, la Convencion de las Nacions Unidas sul Drech de la Mar emplega la mila marina per definir las nocions de mar territoriala e de zòna economica exclusiva.
Unitats emparentadas modificar
Lo nos es una unitat de velocitat egala a una mila marina per ora.
Lo cable es una longor d'un desen de mila marina.
Doas unitats anglesas correspondon al gra de longitud (e non de latitud) a l'eqüator:
- lo geographical mile (mila geografica) foguèt fixat a 6082 pès (1853,7936 m),
- lo telegraph mile (mila telegrafica) foguèt fixat a 6087 pès (1855,3176 m).
Aproximacions modificar
S'òm se soven que lo mètre se definiguèt en 1791 coma la dètz milionena partida d'un quart del meridian terrèstre, e que la mila foguèt la 5400ena partida (90 gras de 60 minutas), 10 km valon 5,4 milas (aproximativament solament, perque aquelas definicions cambièron dempuèi).
- Per passar de las milas als quilomètres, multiplicatz la mesura par 2 e sostrasètz 10 % del resultat (aproximatiu sus 1,8).
- Una velocitat d'un nos es vesina d'una velocitat d'un mièg mètre per segonda.
Una mila correspond gaireben a 2000 yards (1 yard = 0,9144 mètre)
Articles connèxes modificar
Referéncias modificar
- ↑ BIPM - Tableau 8 libret del BIPM