Mièjanuèch
Mièjanuèch es l'ora que s'acaba la jornada, e comença una novela, dins gaireben totas las culturas occidentalas.
Mièjanuèch designa literalament lo mièg de la nuèch, e o designa efectivament s'utilisam l'ora solar. Dins aquel cas, lo Solelh es al Nòrd dins l'emisfèri Nòrd e al Sud dins l'emisfèri Sud. E mai, la nuèch de la plana luna, a aquela ora, la Luna es al Sud dins l'emisfèri Nòrd e al Nòrd dins l'emisfèri Sud. Es a aquela ora que le Solelh es lo mai bas jos l'orizont, que la nuèch es la mai escura.
Notacions modificar
Dins lo sistèma de notacion de las oras sus 24 oras, mièjanuèch es la darrièra ora, es donc a vegada notada 24:00 e mai sovent 00:00. Dins lo sistèma de notacion sus 12 oras, mai utilizar dins los païses anglosaxons, mièjanuèch es notat 12h00 a.m., perque es lo matin, donc abans miègjorn (a.m.: ante meridiem).
Tradicions modificar
L'an nòu
Mièjanuèch es lo moment fòrça esperat pendent lo ressopet, reganhon o soparon o per se far los vòts, al son dels dotze còps se tira los fuòcs d'artifici, en Espanha, se manja los dotze grans de rasim, un per cada còp sonant al relòtge.
Nadal
La messa de mièjanuèch es la messa tradicionala dels catolics que precèda lo jorn de Nadal.
Ora limita
Dins lo conte de Charles Perrault, Cendrillon es per magia vestida d'una rauba magnifica e dotada d'una carròça e de servicials que viuràn fins al dotzen còp de mièjanuèch.
Sovent, los parents donan als adolescents la « permission de mièjanuèch »: autorizacion de sortir, a condicion d'intrar abans de mièjanuèch.
Ora magica e espaventosa
Mièjanuèch es tanben l'ora de las transformacions, dels sabats dels mascs e autras creaturas.
Es tanben l'« ora del crime » dins los romans policièrs.
Mièjanuèch, mitan de la nuèch? modificar
Etimologicament, "mièjanuèch" significa « lo mièg de la nuèch ». S'aquela expression èra presa al sens primièr, per uèit oras de sòm, nos colcariam vèrs 20 oras per nos levar vèrs 4 oras del matin: es gaireben la vida dels monges e la disposicion qu'assegurariá las mai grandas economias d'energia per l'esclairatge. Mas la corba de las temperaturas exterieuras es decalada de qualques oras al respècte d'aquela de l'esclairatge, çò benlèu compta per nostras causida de despertat.
De disposicions causidas per qualques païses coma l'ora d'estiu jogan sus aquel decalatge.