Una metalèpsi (del grèc ancian metalêpsis "escambi, cambiament") es una figura de retorica que consistís en far entendre una causa per una autra, que la precedís, la seguís o s'i restaca d'un biais o d'autre.

Metalèpsi e metonímia modificar

La metalèpsi es una figura vesina de la metonímia. La diferéncia entre las doas figuras residís dins lo fach que la metalèpsi pòrta sonque sus una proposicion[1].

Seriá una metonímia se portèsse sus un lexèma[2].

Pòt tanben portar sus un grop verbal o un grop nominal.

Se restaca a l'allusion.

Exemples modificar

Ai de causas de far modificar

- Ai de causas de far.

Segon los contèxtes se pòt entendre:

- pòdi pas venir

- pòdi pas acceptar ton invitacion

- pòdi pas acceptar de far çò que me demandas

- etc....

Dins aquel cas es una fòrma d'excusa.

Metalèpsi e cortesiá modificar

En Occident modificar

En Occident, la metalèpsi es tanben utilizada per de motius de cortesiá.

Es considerada per Henri Sulamy coma una figura de restacar a la litòta de politessa.

En Asia orientala modificar

La metalèpsi es d'un usatge general, las declaracions tròp dirèctas essent percebudas coma pauc cortesas.

Pòt tanben èsser utilizada per far pròba de cortesiá dins una demanda. Per exemple, en chinés mandarin, 你吃饭了吗 "as manjat?" es una formula plan utilizada per saludar ( es coma dire en occitan "adieu", "(ben lo) bonjorn", "adieussiatz") o demandar "cossí va?".

Nòtas e referéncias modificar

  1. Fontanier, Les Figures du discours, Flammarion, edition 1977 page 127 "La métalepse qu'on a si mal à propos confondue avec la métonymie, et qui n'est jamais un nom seul, mais toujours une proposition, consiste à substituer l'expression indirecte à l'expression directe".
  2. Dupriez, Gradus, Paris ,1984, pagina 285