Lengas per familha

lista d'un projècte Wikimèdia

Vaicí una lista (parciala e simplificada) de las lengas naturalas o construchas, vivas o mòrtas, classadas per familhas.

I indicam pas totas las lengas del Mond (seriá impossible tecnicament), mas sonque una seleccion de lengas entre las mai conegudas. Pasmens assajam de mençonar almens totas las lengas vivas d'Euròpa e de la mar Mediterranèa.

Indicam las familhas de lengas mai importantas. La nocion de familha genetica de lengas es descricha mai en detalh dins l'article consacrat a la lingüistica comparada.

Las temptativas de certans lingüistas (diches "omnicomparatistas"), dempuèi la fin del sègle XX, d'acampar certanas familhas de lengas dins de superfamilhas de lengas an pas bailat de resultats definitius ni consensuals fins ara. Aicí las familhas que son pas encara reconegudas largament son indicadas amb la mençon "familha discutida".

Las familhas que se compausan d'una sola lenga recebon la mençon "1 lenga".

Aquesta lista se basa en granda part subre lo libre de sintèsi de Merritt Ruhlen, A guide to the World's languages (Stanford: Stanford University Press, reedicion de 1991, 1a edicion de 1997). Ara per ara, lo trabalh de Ruhlen es la sola sintèsi qu'assaja d'èsser completa e qu'es accessibla, e mai se pòt recebre de criticas. Ruhlen i repren en particular las òbras de classificacion de son mèstre Joseph Greenberg. Totes dos son d'"omnicomparatistas" e de partisans de las "superfamilhas".

lengas khoisan modificar

La parentat dels grops de la familha khoisan, pausada per Greenberg en 1955, es pus acceptada. Ne vira, en fach, de tres familhas e doas lengas isoladas.

lengas khoe modificar

lengas tuu modificar

lengas kx'a modificar

hadza modificar

sandawe modificar

lengas kadogli modificar

lengas nigèrocongolesas modificar

lengas atlanticocongolesas modificar

  1. wolòf
  2. pul o folbe o pulaar
  3. serèr

lengas mel modificar

lengas mande modificar

  1. bambara
  2. malinke
  3. diola
  4. kpelle
  5. mende

lengas kru modificar

lengas dogon modificar

lengas gor modificar

lengas adamawa modificar

lengas obanguianas modificar

lengas heiban modificar

lengas talodi modificar

lengas katla modificar

lengas rashad modificar

lafofa modificar

Nigèrocongolés sud-central modificar

  1. ewe
  2. akan
  3. ioroba
  4. igbo
  5. efik

lengas banto modificar

  1. swahili
  2. rwanda o kinyarwanda
  3. rundi
  4. shona
  5. xhosa
  6. zolo
  7. còngo
  8. kituba o munukutuba
  9. gikuyu

lengas nilosaharianas modificar

lengas songhai modificar

lengas saharianas modificar

lengas mabanas modificar

  1. masalit

Lengas fors modificar

  1. for
  2. amdang

lengas sodanicas orientalas modificar

  1. nubian
  2. nuer
  3. massai

lengas sodanicas centralas modificar

lengas komuz modificar

lengas kuliak modificar

lengas afroasiaticas modificar

L'afroasiatic tanben se sonava camitosemitic, mas aquel tèrme es perimit e abandonat.

lengas omoticas modificar

lengas coshiticas modificar

lengas semiticas modificar

egipcian modificar

lengas berbèras modificar

lengas chadicas modificar

lengas aborigènas d'Austràlia modificar

Las lengas australianas son las lengas dels aborigèns d'Austràlia. Compren un quinzenat de familhas. Entre elas, lo pama-nyungan ocupa gaireben tot lo continent, las autras familhas se concentran dins lo centre-nòrd.

lengas pama-nyungan modificar

lengas bunubanas modificar

lengas daly de l'oèst modificar

lengas daly de l'èst modificar

lengas daly del sud modificar

lengas garrwanas modificar

lengas gunwinyguanas modificar

lengas iwaidjanas modificar

lengas jarrakanas modificar

lengas limilngan modificar

lengas mirndi modificar

lengas nyulnyulanas modificar

lengas tangkicas modificar

lengas wagaydyicas modificar

lengas worrorranas modificar

lengas tasmanianas modificar

lengas andamanesas modificar

  • grop ongan
  • grop grand andamanés
    • aka-bea
    • akar-bale
    • aka-kede
    • aka-kol
    • oko-juwoi
    • pucikwar
    • aka-cari
    • aka-kora
    • aka-jeru
    • aka-bo

lengas papós modificar

lengas transneoguineanas modificar

Aquela familha recampa la majoritat de las lengas dichas "papós", en Nòva Guinèa.

Papó occidental modificar

East Bird's Head modificar

lengas geelvink bay modificar

Sko modificar

Kwomtari-baibai modificar

Lengas left may modificar

lengas amto-musanas modificar

lengas torricelli modificar

Sepik-Ramu modificar

Papó oriental modificar

Lengas austroasiaticas modificar

lengas aslianas modificar

lengas bahnaricas modificar

lengas katuicas modificar

lengas khasi-palaungicas modificar

lengas khmericas modificar

lengas khmuicas modificar

lengas mangicas modificar

lengas monicas modificar

lengas munda modificar

lengas mòn-khmer modificar

lengas nicobaricas modificar

lengas pearicas modificar

lengas vieticas modificar

Lengas miao-yao modificar

  1. miao
  2. yao

lengas tai-kadai modificar

Lengas tai modificar

  • tai al sens estrech o tailandés
  • lao o laossian
  • shan

Lengas austronesianas modificar

  1. atayal
  2. tsou
  3. paiwan

lengas malaiopolinesianas modificar

malaiopolinesian occidental modificar

  1. ilokano
  2. magindanao
  3. tagalòg o pilipino o filipino
  4. cebuano
  5. macassarés
  6. malgash
  1. malai o indonesian
  2. balinés
  3. sondanés
  4. aceh
  5. javanés

malaiopolinesian centreoriental modificar

lengas sinotibetanas modificar

lengas siniticas modificar

lengas tibetobirmanas modificar

lengas brahmaputranas modificar

lengas digaricas modificar

lengas midzuïcas modificar

lengas angami-pochuri modificar

lengas ao modificar

lengas kho-bwa modificar

lengas tani modificar

lengas zeme modificar

lengas karenicas modificar

lengas dravidicas modificar

  1. kurukh
  2. tamol
  3. canarés
  4. telogo
  5. malaialam
  6. brahui
  7. tolo

lengas caucasencas del nòrd-oèst modificar

lengas caucasencas del nòrd-èst modificar

lengas kartvelianas modificar

lengas indoeuropèas modificar

Italoceltic modificar

lengas italicas modificar

  1. òsc (estench)
  2. sabèl (estench)
  3. ombrian antic o ombre antic (estench)
  4. falisc (estench)
  5. latin
Lengas romanicas o lengas latinas, venent del latin modificar
  1. occitan
  2. catalan
  3. galègoportugués: galician e portugués
  4. castelhan o espanhòl
  5. aragonés (sa classificacion dins l'espanhòl es discutida)
  6. leonés
  7. mossarabi (estench)
  8. francés o lenga d'oïl
  9. francoprovençal o arpitan
  10. romanch
  11. ladin
  12. friolan
  13. italian
  14. nòrd-italian o italian septentrional o padan (sa classificacion dins l'italian es discutida)
  15. còrs (sa classificacion dins l'italian es discutida)
  16. sarde
  17. dalmata (estench)
  18. romanés
  19. aromanés (sa classificacion dins lo romanés es discutida)

Ligur antic (estench) modificar

  1. ligur antic (estench)

lengas celticas modificar

  1. gallés o gal (de Gàllia) (estench)
  2. leponci o lepontic (estench)
  3. celtibèr (estench)
  1. breton
  2. cornic
  3. galés (del País de Galas)
  1. gaelic manx
  2. gaelic irlandés
  3. gaelic escocés

lengas germanicas modificar

  • Germanic occidental
  1. anglés
  2. frison
  3. bas-alemand o bas-saxon
  4. neerlandés
  5. afrikaans
  6. aut alemand o alemand
  7. yiddish
  8. francic (platt lorenc)
  • Germanic nordic o escandinau: lengas venent del noroèc (estench)
  1. islandés
  2. feroés
  3. norvegian
  4. danés
  5. suedés
  • Germanic oriental (estench)
  1. gotic (estench)
  2. vandal (estench)

Baltoeslau modificar

lengas balticas modificar

  1. leton
  2. lituan o lituanian
  3. prussian ancian (estench)

lengas eslavas modificar

  • Eslau occidental
  1. cashob
  2. eslovinç (estench)
  3. sorab o lusacian o sèrbe de Lusàcia o vende
  4. polonés
  5. eslovac
  6. chèc
  • Eslau oriental
  1. rus
  2. bielorús
  3. ucraïnian o ucraïnés
  • Eslau meridional
  1. eslovèn
  2. sèrbocroat: croat, bosnian e sèrbe
  3. bulgar: bulgar e macedonian

grèc o ellenic modificar

albanés modificar

armèni modificar

lengas anatolianas (estench) modificar

  1. itita (estench)
  2. luwita (estench)

Agni-kuchi o tokharian (estench) modificar

  1. agni (estench)
  2. kuchi (estench)

Indoiranian modificar

lengas iranianas modificar

  1. avestic (estench)
  2. sogdian (estench)
  3. zaza
  4. gorani
  5. curd
  6. lor
  7. persan o pèrsa (inclusent lo tatgic e lo dari)
  8. balochi
  9. mazandarani
  10. guilani
  11. ossèt < alan (estench) < sarmata (estench) < scita (estench)
  12. pashto o pathan o afgan

Indoarian modificar

lengas noristanianas modificar

Lengas oralicas modificar

  1. nenètz
  2. enètz
  3. selqup
  4. nganasan
  1. lapon
  2. finés o finlandés (dont: carelian)
  3. estonian
  4. livonian
  5. vèpse
  6. vòt
  7. còmi o zirian
  8. odmort o votiac
  9. mari o cheremís
  10. mordovian: èrza e mòksha
  1. khanty o ostiac
  2. mansi o vogol
  3. ongrés o magiar

Lengas turquesas modificar

  1. turc o osmanlí
  2. gagauz
  3. tatar de Crimèa
  4. tatar de Vòlga
  5. bashcòrt o bashquir
  6. azèri o azerbaitjanés
  7. nogai
  8. balcar
  9. qarachay
  10. qashqay
  11. cazac
  12. ozbèc
  13. caracalpac
  14. turcmèn
  15. quirguiz
  16. tova
  17. khakàs
  18. iacot o sakha
  19. chovash

Lengas mongòlas modificar

Lengas tongozas modificar

Corean modificar

lengas japonicas modificar

Lengas paleosiberianas modificar

lengas ienisseianas modificar

  1. ket

lengas chokchi-kamchadalas modificar

  1. chokchi
  2. koriak
  3. kamchadal o itelmèn

Lengas iokaguiras modificar

Esquimaud-alèuta modificar

Alèuta modificar

Esquimaud modificar

yupik modificar
inuit o inuktitut modificar

lengas amerindianas modificar

Las lengas amerindianas son pas una familha de lengas, mas una denominacion geografica qu'acampa las familhas de lengas d'America.

lengas d'America del Nòrd modificar

lengas de Mesoamerica modificar

Familhas de lengas d'America del sud modificar

lengas non classificadas modificar

Aquestas lengas apertenon benlèu a de familhas, mas los lingüistas arriban pas encara de determinar a quinas. Son pas forçadament de lengas "isoladas".

creòls e pidgins modificar

  1. reünionés
  2. martiniqués
  3. guadalopenc
  4. gulla
  5. djuka
  6. tok pisin
  7. bislama
  8. girgon chinook
  9. jamaican
  10. haitian
  11. maurician
  12. capverdian

XV. LENGAS CONSTRUCHAS O ARTIFICIALAS modificar

  1. esperanto
  2. ido
  3. intereslau
  4. interlingua
  5. lydnevi
  6. mrezisk
  7. novial
  8. seversk
  9. slavëni
  10. slavisk
  11. volapük