Joan Jaume Leon d'Astròs
Lo Dr Joan Jaume Leon d'Astròs - Leon d'Astròs en fòrma brèva; en francés Jean-Jacques-Léon d'Astros - (Torvas, lo 15 de novembre de 1780 - lo 31 de decembre de 1863) foguèt un mètge, un membre de l'Acadèmia de z-Ais e un escrivan provençau d'expression occitana. Foguèt un precursor reconeissut de la renaissença felibrenca.
Èra fiu de Joan Loís d'Astròs - Jean-François-Louis d'Astros - notari reiau, fraire d'un cardinau. Sa maire Maria Magdalena Angelica Portalis - Marie-Magdeleine-Angelique - èra d'una granda familha provençala e sòrre de l'òme d'estat Joan Estève Maria Portalis - Jean-Étienne-Marie Portalis - .
La familha dau Dr d'Astròs foguèt perseguida durant la Revolucion Francesa e la mòrt de son paire en premier puei de sa maire lo laissèron ambé la carga de son pichon fraire.
Estudièt la medecina a l'Universitat de Montpelhièr dau temps que Pèire Maria Auguste Brossòneti ensenhava puei una pausa a París avans de recebre lo títol de doctor au Clapàs dei Guilhem. Esposèt puei Ròsa Magdalena Rostan - Rose-Madelaine Rostan - e s'establiguèt en premier a Torvas per quauqueis annadas e après as Ais, onte coneguèt e afrontèt au servici de la populacion lei divèrseis epidemias.
Robèrt Lafont e Crestian Anatòle citan d'eu lei doas frasas seguentas : «Le provençal se meurt» en 1844 mai tanben «Lo provençau passarà pas» (per dire que subreviurà) en 1853.
Extrach de sei Fablas modificar
La cigala e la formiga
Pensant pas a la fringala,
Après aver, la cigala,
Tot l'estiu, fach que cantar
Se trovèt pas mau logada,
La bisa estent arrivada,
D'aver plus ren a pitar
Pas la mendra parpalhòla
De mosca vò de moissòla !
La batièt. Se ven getar
Sus lei pas de la formiga,
La pregant de li prestar
De gran una mala briga
Per anar fins qu'ai meissons,
Quand naisseràn lei moissons.
En aqueu temps, ditz la dama,
Vos pagarai, sus mon ama,
Interès e principau.
Anem, me fetz pas ligueta,
Roeinarai pas vòstre ostau.
La formiga es pas doneta,
Es son pus pichòt defaus.
Li diguèt : Quand carrejavi
Au pus fòrt de la calor,
Qu'es que fasiatz tot lo jorn ?
Dau matin au soir cantavi;
Avètz ausit ma cançon ;
La trovaviatz pas polida ?
Cantaviatz ? Ne'n siáu ravida.
Dançatz ara un rigaudon.
Edicion en linha modificar
- Subre Googlebooks : [1]
Fònts modificar
- Anatole, Cristian - Lafont, Robert. Nouvelle histoire de la littérature occitane. París : P.U.F., 1970.
