Cors Dillon
Lo cors Dillon es una via de la vila de Tolosa en Lengadòc. Es situat long de Garona près del Pont Nau, del castèl d'aiga de Tolosa e de la Prada dels Filtres.
Istòria modificar
Es l'òbra d'un arquevèsque de Tolosa, Arthur Richard de Dillon, descendent de pars d'Irlanda, evèsque d'Evrieis a 32 ans, arquevèsque de Tolosa à 37 ans, arquevèsque de Narbona e president dels Estats de Lengadòc en 1763. Demorava subretot a l'ostal de Hautefontaine, (Oise), se comportant mai coma grand senhor qu'en evèsque, e emigrèt lo 23 desetembre de 1791.
D'en primièr èra a la broa de Garona, una simpla passejada, amb un cai modèst per las naus. Èra lo cai dels Olms, que de magnifics rengs d'arbres ne fasián l'ornament. Ja èra un luòc agradable e fòrça frequentat. En 1701, a l'escasença de visita dels ducs de Borgonha e de Berric, s'i trapèron mai 250 carròças. En 1756, per aparar de la aigadas, l'arquevèsque Arthur Richard de Dillon faguèt bastir una bona levada de tèrra que lèu foguèt transformada en agrabla passejada. Foguèt un luòc repaus e de léser. Un fenetrà s'i debanèt longtemps.
Paradís dels pietons, s'assegurava de lor tranquillitat, fins a que en 1872 s'enbiguèt a d'oficièrs d'i passar a caval, que se permetián lo galop. Lo cors Dillon aviá per dependéncia naturala la prada dels Filtres. En 1844, se bastiguèt un escalièr de dobla revolucion, amb de grasas largas e de rampas superbas per l'accès del cors a la prada. Un teatre de plen aire, a la mitat de la passejada, èra celèbre. Èra lo luòc de corregudas ciclistas, de las primièras fièras de Tolosa, de las fèstas de gimnastica. Abans 1914, es sul cors Dillon que se debanava en fin d'an escolar, la distribucion solemna dels prèmis e certificats als escolans de las escòlas laïcas.
En 1940, apareguèron de baracaments per recebre los refugiats e, lo 17 de genièr de 1941, una cantina de la Crotz Roja, puèi los baracaments se transformèron en « cort dels miracles ». Mai de dos milions de repais seràn servits lo 18 de novembre de 1943[1] Una òbra de reeducacion de mutilats seguèt. De 1951 a 1955, tot desapareguèt, e s'ensajèt de tornar son aspècte anterior al cors. En 1961 lo projècte d'i establir un talhièr d'urbanisme capitèt pas per fin finala soportar un cap de linha de bus e un pargue per veituras.
La grasilha modificar
Al sègle XVIII, lo tèrme sud del Cours Dillon èra tancada per una grasilha tanben nomenada « barrièra de Mureth ». Aquela grasilha, concebuda en 1782 per l'ingenhaire de la província de Lengadòc, Joseph-Marie de Saget, foguèt realizada en 1784 pel ferrièr Joseph Bosc.
En 1875, la grasilha foguèt tocada per las garonadas. En 1896, tornèt èsser montada dins los jardins del musèu dels Agustins.
La consòla que cobrava la parabanda del cai per n'empachar l'escalada foguèt portada al musèu de Sant Ramon.
En 1961, encara tranportada per restauracion, foguèt installada al Jardin Reial, del costa del Palais Niel. Mas, es fin finala al Grand Rond que se trapa, dins l'axe de las anadas Frederic Mistral.
Activitats modificar
Es un cap de linhas de bus del ret Tisséo de Tolosa. I a tanben un bolodròm, frequentat pels abitants del quartier vesin de Sent Çubran. Sul cors, la clinica del cors Dillon, fondada en 1897 pel doctor Maynard foguèt creada especialament pels "malauts d'ambedos sèxes, pauc fortunats" vigilats per la monjas de l'òrdre de Nòtre Dama del Calvari.
Nòtas e referéncias modificar
Vejatz tanben modificar
Bibliografia modificar
- Dictionnaire des rues de Toulouse, Pierre Saliès, Milan, 1989
- {{{títol}}}.
Articles connèxes modificar
- Prada dels Filtres
- Castèl d'aiga de Tolosa
- Sent Çubran de Tolosa