La brotonica (Stachys officinalis o Betonica officinalis) es una planta erbacèa vivaça de la familha de las Lamiacèas. Son interès medecinal èra ja conegut dins l'antiquitat, per un tractat atribuït a Antonius Musa, medecin d'August.[1]

Usatges medecinals modificar

Utilizada tradicionalament per tractar l'ànsia, la litiasi biliara, las cremaduras d'estomac, l'ipertension arteriala, la migrana e las neuralgias, e per prevenir la susor exessiva. S'emplega tanben en pomada per las copaduras e sortiduras. Cap d'aqueles usatges foguèron pas provats scientificament, mas la planta èra autrecòps fòrça emplegada e un provèrbi popular disiá La brotonica al medecin fa la nica.

Las plantas del genre Stachys an una activitat anti radical liure e antioxidanta potenta, saique deguda al taus enauçat de polifenols que contenon.[2] L'òli essenciala de Stachys officinalis es antibacteriana.[3] Las partidas aerianas contenon de feniletanoïd glicosids, (betoniosids A-F) e acetosid, acetoside isomèra, campneosids II, forsitosid B e leucosceptosid B.[4] Las raices contenon de diterpen glicosids, betonicosids A-D e diterpen, betonicolide.[5]

Referéncias modificar

  1. Codex Vindebonensis 93, Bibliotèca Nacionala d'Àustria - [1]
  2. Bilušić Vundać V., Brantner A.H., Plazibat M. "Content of polyphenolic constituents and antioxidant activity of some Stachys taxa" Food Chemistry 2007 104:3 pp. 1277-1281, (DOI:10.1016/j.foodchem.2007.01.036)
  3. Grujic-Jovanovic S., Skaltsa H.D., Marin P., Sokovic M. "Composition and antibacterial activity of the essential oil of six Stachys species from Serbia" Flavour and Fragrance Journal 2004 19:2 (139-144)
  4. Miyase T., Yamamoto R., Ueno A.,"Phenylethanoid glycosides from Stachys officinalis" Phytochemistry 1996 43:2 (475-479)
  5. Miyase T., Yamamoto R., Ueno A. ,"Betonicosides A-D and betonicolide, diterpenoids from the roots of Stachys officinalis" Chemical and Pharmaceutical Bulletin 1996 44:8 (1610-1613)