Alabarda
L’alabarda es una arma d'asta polivalenta comportant au bot d'una asta de fusta una poncha de lança, un destrau e un nas de còrb. L'autre bot es sovent equipat d'un tròç de metau que permet d'estabilizar l'arma e que pòu èsser utilizat coma arma contondenta. La seccion de l'asta es carrada ò octogonala e renfòrçada de partidas metallicas que li permèton d'arrestar un còp talhant. La longor totala de l'arma es de 1,70 a 2 mètres.
Foguèt inventada en China durant l'Antiquitat. En Euròpa, foguèt redescubèrta en Soïssa a la fin de l'Edat Mejana. Fòrça eficaça sus lo prat batalhier, permetiá de combatre tant l'infantariá que la cavalariá. Pasmens, necessitava un entraïnament important e son usatge se difusèt donc subretot au sen dei soudats professionaus. Conoguèt son apogèu a la fin dau sègle XV e au començament dau sègle XVI. Puei, leis alabardiers foguèron pauc a pauc remplaçats per de fantassins equipats d'armas de fuòc avans de disparéisser durant lo sègle XVII.
L'alabarda foguèt tanben fòrça utilizada per lei fòrças de polícia per combatre un adversari armat d'una espasa, blocar una carriera ò dispersar una fòga. L'alabarda demorèt ansin una arma d'autoritat e de modèls son totjorn utilizats a l'ora d'ara coma arma d'aparat dins certaneis institucions coma la garda pontificala.