Abraham Hanibal o Hannibal (en rus: Абра́м Петро́вич Ганниба́л, Abram Pétrovitch Gannibal), nascut en 1696, mòrt lo 14 de mai[2] de 1781, es un prince african, filh supausat del prince Brouha de Logone, près del lac Chad[3]. Capturat en 1703 per d'esclavagistas e menat a Istambol, es crompat clandestinament per un diplomata rus pel compte de Pèire lo Grand, que volgava far una experiéncia — capitada — sus las capacitats intellectualas d'un enfant negre o mai generalament, mostrar per la practica que l'intelligéncia e las autras qualitats umanas dependon de cap de biais de la naissença[4].

Portrait présumé d'Abraham Hanibal
Retrach del general Ivan Meller-Zakomelski (ru) Catégorie:Article contenant un appel à traduction en russe , malaurosament segon mai d'una fonts, per error, presumit d'èsser Abraham Hanibal[1].

Es lo reire reire grand mairal del poèta rus Aleksandr Pushkin.

Jovensa modificar

Sas originas demoran incertanas.

Los primièrs escrichs sus Hanibal suggerissián que nasquèt en 1696 dins un vilatge nomenat Lagon, la capitala d'una província minora d'Etiopia, situada « del costat nòrd del fluvi Mareb… »[5],[6] (que servís ara en granda partiada de frontièra entre l'Etiopia e Eritrèa). PAsmens, aquel luòc jamai foguèt identificat en Etiopia[7]. Se contava al sègle XIX qu'èra lo filh d'un gouvernaire o d'un senhor de la guèrra. « Coma los autres filhs avián estat portats a lor paire las mans ligadas amb una còrda, se gausiguèt de la libertat amb que son filh mai jove nadava dins las fonts de son paire » (Notas de Pushkin a Eugèni Oneguin).

Los resultats de las recercas menadas per Dieudonné Gnammankou per sa biografia d'Abraham Hanibal suggerisson uèi que vendriá puslèu del sultanat de Logone-Birni, al Cameron, al sud del lac Chad, e seriá estat capturat pel Sultan Abd El Kader de Baguirmi puèi vendut a de mercands d'esclaus.

 
Armas d'Abraham Hanibal

Dins una suplica oficiala qu'Hanibal sometèt en 1742 a l'emperatitz Elisabèt I de Russia, ont sollicitava l'autreg d'un reng nòble e d'armas, demandava que figuran sus aquelas un elefant passant e una misteriosa devisa: « FVMMO », mot que significa « la patria » en lenga kotoko[8]. Pasmens, « FVMMO » es tanben l'acronime de l'expression latine Fortuna Vitam Meam Mutavit Oppido, que significa: « la Fortuna cambièt ma vida tota ».

A l'edat de set ans (vèrs 1703), lo futur Hanibal es menat a Istambol, a la cort del sultan Mustafa II (1695-1703) o Ahmed III (1703-1730), ont demora un an. Lo biograf alemand d'Hanibal, compilant anonimament las sieunas paraulas, explica que « los enfants de familhas nòblas èran portadas al comandaire de totes los musulmans, lo sultan turc, coma ostatges », e podavan èsser tuats o venduts en esclavatge se lors paires s'agitavan. La sòrre de Hanibal, Lahan, tanben manda en captivitat, morís pendent lo viatge.

En 1704, après un an dins la capitala, Hanibal es menat en Russia per l'envait de l'ambaissador rus Savva Vladislavitch, segon los òrdres dels sieus superiors (un d'aqueles òmes es Piotr Andreïevich Tolstoi, rèire grand de l'escrivan Leon Tolstoi).

Tota l'operacion es menada sus òrdre de Pèire lo Grand. Hanibal seriá pas estat lo sol mainat negre que foguèt atal crompat[9]. Pasmens s'èra alara al vam d'aver d'enfants negres a la cort dels monarcs europèus, foguèt pas aquela rason que guidèt le tsar; a una tòca educativa. Los negres essent alara considerats en Euròpa coma non civilizats, veire coma d'animals, Pèire vòl provar qu'aqueles enfants son tanben dotats per las arts et las sciéncias que lors parelhs russes[10].

Hanibal foguèt batejat lo 13 de julhet de 1705, dins la glèisa de Sant Paraskeva de Vílnius, Pèire essent son pairin. Pasemens se porta alara lo nom de Piotr Petrov Petrovitch, contunha de se far nomenat Abraham (nom que li foguèt donat dins lo viatge lo menant en Russia), aquel nom li remembrava son primièr prenom african Broa.

De 1705 a 1717, un còp alfabetizat, ven lo « secretari de nuèch » del tsar encargat de notar lea pensadas del prince quad se desvelhava de muèch.

Educacion modificar

En 1717, Hanibal es enviaten França (a París o a Mètz ?), que contune son educacion dins las arts, las sciéncias e la guèrra. Alà, aprend de lengas e mòstra de grandas disposicions dins las matematicas, subretot en geometria. En 1720, estudia a l'escola d'artilheria de La Fère (ara dins l'Aisne) e i obten lo brevet d'ingenhaire del rei. Combat dins las armadas de Loís XV de França contra aquelas de son oncle Felip V d'Espanha e recep lo grade de capitani. Es pendent aquel periòde qu'Hanibal pren son escai en l'onor del general cartaginés Annibal (Ганнибал/Gannibal essent la transliteracion del nom en rus). a París, ven l'amic de personatges de las Luses, coma Montesquieu o Voltaire. Aquel fach, contat per son biograf Hugh Barnes, es pasmens contestat pel critica Andrew Kahn[11]. Voltaire nomena alara Hanibal l'« estela nègra de las Luses »[12].

Jos Pèire e Elisabèt modificar

 
Abraham Hanibal parlant amb Aleksandr Suvorov encara enfant.
 
Letra signada per A. Hanibal lo 22 de març de 1744. Archius de la vila de Tallinn.

L'educacion d'Hanibal acabada en 1722, deu tornar en Russia. Escriu a Pèrire, que l'autrege a tornar per la tèrra, e non per la mar, car es fobic de las naus. Se dich qu'encontra lo quita Pèire a son retorn, unes quilomètres abans Moscòu. Tornar far son secretari personal e supervisor de las òbras de fortalesa militaras.

Après la mòrt de Pèire en 1725, Hanibal es exiliat en Siberia en 1727. Graciat en 1730 per sas qualitats d'ingenhaire militar, ven un personatge important a cort après l'accession al tròn d'Elisabèt I. Auçat al grade de major general lo 12 de genièr de 1742, ven governaire de Tallinn, un pòst qu'ocupa de 1742 a 1752. Una letra signada lo 22 de març de 1744 per « A. Ganibal » es conservada als Archius de la vila de Tallinn. L'imperatritz Elisabèt lo fa nòblee li dona en 1742 lo domèni de Mikhaïlovskoïe, dins la província de Pskov, amb de centenats de sèrvs[13],[14]. S'i retira en 1762.

Contunhant a dirigir las òbras dels pòrts e fortificacions, es nomenat en 1755 « general luòctenent » puèi general en cap d'armada en 1759, çò que plaça al reng tresen de la ierarquia militara e civila[15].

Se conta que le general Aleksandr Suvorov deu sa carrièra militara a Hanibal, qu'auriá convencut son paire de lo daisser s'engatjar dins l'armada.

Familha modificar

 
Ivan, filh d'Abraham Hanibal

Se marida dos còps. Sa primièra esposa est Eudoxia Dioper, una Grèga. Se maridan lo 17 de geniè de 1731. Mas, Dioper desdenha son marit, que foguèt forçada d'esposar. Quand aquel descobrís que li èra infidèla amb un dels sieus escolans (fasent naísser una filha tota blanca en setembre de 1731, qu'Abraham Hanibal reconéis pasmens) e que los dos amants ensajèron de l'empoisonar, la faguèt arrestat e emprisonar, ont passa onze ans dins de condicions terriblas. Hanibal forma un parelh amb Christina Regina Siöberg (filha d'un capitani suedés passat en Russia), qu'esposa a Reval, uèi Tallinn, en Estònia, en 1736, una an après la naissança de lor primièr enfant Ivan, lo 5 de junh de 1735, alara qu'es encara maridat amb sa primièra esposa. Lo divòrci amb Dioper es prononciat definitivament sonque en 1753: Hanibal deu pagar una amenda e se deu castigar, alara que Dioper es envida dins un convent pel rèsta de sa vida. Lo segond mariadatge d'Hanibal es pasmens considerat coma legal.

Per son paire, Christina Regina Siöberg ven de las familhas nòblas d'Ecandinàviia e d'Alemanha: Siöberg (Suèci), Galtung (Norvègia) e Grabow (Danemarc e Brandeborg)[16],[17]. Hanibal e Christina Regina Siöberg anndetz enfants, que l'un d'aqueles es Ossip Abramovitch Hanibal (1744-1806), que la filha, Nadejda, es la maire d'Aleksandr Pushkin (1799-1837). Ossip Hannibal es lo fondator del domèni familhal dels Pushkina de Mikhaïlovskoïe. es dins aquel domèni que lo poèta Aleksander passèt una partida de sa vida avec sos amics de las familhas del domèni vesin de Trigorskoïe.


L'ainat d'Hanibal, Ivan Avramovitch, vengut oficièr de marina complit, fonda la vila de Kherson en 1779 pel compte del prince Potemkin e es auçat al grade de general en cap (1798), lo segond mai naut en Russia.

Notas e referéncias modificar

  1. Dieudonné Gnammankou, Abraham Hanibal, l’aïeul noir de Pouchkine, Paris 1996, p. 129 et 227.
  2. Elin Galtung Lihaug, « Предки А.
  3. Son origina vertadièra es una encara pas resolguda a 100 %, a causa de la manca d'escriche identifiables e segurs.
  4. es possible que lo Tsar aja encara pas regoneguda l'origina aristocratica de son aparat.
  5. Homer Smith, « Hannibal and Russian Arms », Ethiopia Observer, vol. 6, juillet 1957 ; l'article de Smith conta los sovenirs de l'interessat, tal coma los aviá indicats dins una suplica adreissada a l'imperatritz elisabèt Petrovna.
  6. Henri Troyat, « Pushkin's Ethiopian Ancestry », Ethiopia Observer, vol. 6, 1957
  7. Pasmens, la legenda familhala reculhida per Puchkin, son descendent e depositari dels sovenirs familhals, li pdonava una origina etiopiana.
  8. de precisar: s'agís pasmens d'un mot atestat en kotoko contemporenèu (rèste de saber se la notion de « patria » fasiá partit del vocabulari utilizat a la fin del sègle XVII< (aquel quita concèpte essent gaireben inexistent en rus a l'epòca…).
  9. La quita filha de l'Emperaire, la futura tsarina elisabèt, se faguèt reprasentar, acompanhada d'un dels pichons companhs d'infortuna del jove Hanibal.
  10. Sembla en fach assegurat, segon los testimònis de l'epòca, que lo tsar volguèsse, per l'experiéncia fòrt plan capitada de l'integracion del jove Abraham (s'èra encara pas causit o sieus nom de familha), desmontrar pragmaticament que los estudis permetavan a quin que siá, quina que foguèsse la naissença, de s'uaçar dins la societat e de servir utilament son país
  11. Andrew Kahn, « Russe noir », critique de Gannibal : The Moor of Petersburg de Hugh Barnes.
  12. (en) Hugh Barnes, Gannibal : The Moor of Petersburg, Londres, 2005, p. 4.
  13. Dieudonné Gnammankou, Abraham Hanibal, l’aïeul noir de Pouchkine, Paris 1996, p. 129.
  14. Hugh Barnes, Gannibal : The Moor of Petersburg, Londres, 2005, p. 219.
  15. Dieudonné Gnammankou, Entre la Russie et l'Afrique : Pouchkine, symbole de l'âme russe, Diogène, no , 1997
  16. Elin Galtung Lihaug, « Предки А.
  17. Elin Galtung Lihaug, «Aus Brandenburg nach Skandinavien, dem Baltikum und Rußland.

  Fonts e bibliografia modificar

  • Henry Tourneux, « Du nouveau sur l'ancêtre de Pouchkine », Afrique & histoire, vol. 6, 2006/2, 318 pages, p. 225-234 ISBN 978-2-86432-487-4Error d'escript : lo modul « check isxn » existís pas.
  • (en) Frances Somers Cocks, The Moor of St Petersburg : In the Footsteps of a Black Russian, 2005
  • (en) Hugh Barnes, Gannibal : The Moor of Petersburg, 2005
  • (ru) Natalia Konstantinovna Teletova, Жизнь Ганнибала – прадеда Пушкина (La Vie d'Gannibal, l'arrière-grand-père de Pouchkine), Saint-Pétersbourg, hardback, 2004
  • Dieudonné Gnammankou, Abraham Hanibal, l'aïeul noir de Pouchkine, Présence Africaine, 1996, 251 pages ISBN 978-2-7087-0609-5Error d'escript : lo modul « check isxn » existís pas.
  • (ru) Georg Leets, Абрам Петрович Ганнибал (Abram Petrovich Gannibal), Tallinn, paperback 1984
  • (en) Vladimir Nabokov, Notes on prosody : And Abram Gannibal, 1964
  • (en) D. S. Anuchin, Life of Ganibal, 1899

Article connèxe modificar