Istòria de l'Egipte antica : Diferéncia entre lei versions
Contengut suprimit Contengut apondut
m "quadre" |
Cap resum de modificació |
||
Linha 3 :
Per sègles l''''istòria de l'Egipte antica''' qu'èra coneguda mei que mei per çò que'n contavan las honts [[latin]]as e [[Grèc (lenga)|grècas]] puish que l'escritura [[ieroglif]]ica b'èra desbrembada. Lo prèste egipcian ellenizat [[Manetòn]] e l'istorian grèc [[Erodòt]] qu'apòrtan hèra d'informacions suus eveniments istorics e la vita vitanta, e lo purmèr que balha quitament informacion sus la succession de las dinastias. Mercès ad eths, lo monde occidentau qu'avèva ua certa coneishença de la realitat, de l'istòria e deus mites deus ancians Egipcians. Totun, que calèva hidà's ad aqueras honts sens las poder comparar dab las honts pumèras egipcianas e contemporanèas deus hèits. Lo dechifrage deus ieroglifs per l'egiptològ occitan [[Joan Francés Champolion]] que de, fin finala, lo parat d'ac har. Atau be comencè l'èra de l'[[egiptologia]] moderna.
[[Imatge:Philae, seen from the water, Aswan, Egypt, Oct 2004.jpg|300px|thumb|left|Temple de la divessa [[Isis]] a [[Filae]], lo darrèr lòc de culte egicpian clavat peus Romans, arron d'estar vadut crestians.]]
La civilizacion egipciana s'ei bastida enter la termièra dab lo Sodan (de cap a Assoan e a la dusau cataracta deu Nil) e la region deu Dèlta deu Nil. A despart deu Faiom, Kemet ("La Negre", paraula emplegada peus ancians egipcians entà designar lo lor país) que's presenta com ua estreta benda fertila sus ambs arribèras deu Nil. Dehens aqueth quadre geografic, la civilizacion egipciana que sembla establida dab un haut nivèu de desvolopament a partir de la meitat deu
Peus egitològs de uei lo dia l'istòria egipciana que comença au cap de l'an -3000 dab los periòdes predinastic e Tinita (aqueth darrèr, tanben conegut com ''periòde protodinastic''). Puish los temps d'unitat e de poder deus [[faraon]]s que son partatjats en tres ''empèris'' desseparats per temps de destabilizacion e de division. Arron Egipte que ho envadida peus [[Pèrsia|Pèrsas]], peus Grècs e peus [[Roma|Romans]]. Aqueths dus darrèrs envadidors que portèn ua navèra lenga qui, chic a chic e s'impausè. Los Romans, vaduts crestians, qu'anèn dinc a avalir l'usatge deus ieroglifs e a vedar la religion e la cultura egipciana. La lenga egipciana, vaduda [[Còpte|còpta]], qu'empleguè l'alfabet grèc e las cronicas d'autes còps que cadèn dens lo desbromb per quauques sègles. [[Imatge:Leon Cogniet - Jean-Francois Champollion.jpg|thumb|150px|[[Joan Francés Champolion]].]]
| |||