Version del 2 abril de 2011 a 13.39 Modificar Vivarés (discussion \| contribucions) 57 567 modifications m →‎Delictes de juridicion especiala ← Cambiament precedent		Version del 2 abril de 2011 a 13.44 Modificar desfar Vivarés (discussion \| contribucions) 57 567 modifications mCap resum de modificació Diferéncia seguenta →
Linha 1 : [[imatge:Relief curule chair Massimo.jpg\|thumb\|200px\|Sèti Curul ont lo rei de roma jutjava]] Lo '''Drech roman''' es l'ensemble de las nòrmas juridicas que regissiá lo pòble de Roman tot lo long de la son istòria. Son estudi compren, d'un costat, l'istòria de Roma (subretot las diferentas ~~fasis~~fasas e biais que faràn qu'aquelas normas s'exteriorizèron, es dea dire, las fonts de produccion d'aquel Drech, e d'un autre costat, las principalas Institucions juridicas que Roma creèt e que transmetèt.<ref> {{es}}PANERO, Ricardo, ''Derecho Romano'' 4ªed. Valencia, Tirant lo Blanch. 2008. ISBN: 978-84-9876-291-4</ref>. La juridiccion a [[Roma]] es centrada cap a la [[ciutat]] e ~~dins~~a l'epòca monarquista es lo [[rei de Roma]], qu'a son "[[Tribunal]]" e ordena (''ius'') en los jorns establits (''[[dies fasti]]'') que lo faguèt sul Sèti Curul (''[[Sella Curulis]]'') ajudats pels (''[[lictores]]'') e davant de las partidas ~~plaidejaires~~plaidejairas (''[[rei]]'').▼ ▲La juridiccion a [[Roma]] es centrada cap a la [[ciutat]] e dins l'epòca monarquista es lo [[rei de Roma]], qu'a son "[[Tribunal]]" e ordena (''ius'') en los jorns establits (''[[dies fasti]]'') que lo faguèt sul Sèti Curul (''[[Sella Curulis]]'') ajudats pels (''[[lictores]]'') e davant de las partidas plaidejaires (''[[rei]]''). == Subdivision == Lo drech roman se subdividís en: * ''[[Ius Quiritium]]''; lo nom deriva de "Quirites", sinonim de "Romans". ~~èra~~Èra constituit d'un ensemble de costumas aujolencas non escritas. S'aplicava dins lo domeni del drech de familha, matrimòni, l'autoritat de la patria e proprietat privada. Es ello nuclèu del ''[[ius civile]].'' * ''[[Ius civile]]'', es l'ensemble de las nòrmas que regulavan los ciutadans romans (''cives romani'') * ''[[Ius honorarium]]'' o ''[[ius praetorium]]'', sus las situacions de drech non recolhidas pel ''ius civile'', mai reglamentadas pels [[Magistrat]]s dotada d'''[[iurisdictio]]''. Linha 34 : * Aquel que s'agenolhava davant un prèire de [[Jupitèr (mitologia)\|Jupitèr]] podiá pas èsser executat pendent vint-e-quatre oras. * Aquel que dintrava encadenat del seu ostal deviá èsser desligat. * ElLo criminal que se ~~dirigissiá~~gandissiá a son execucion e que tombava als pès d'una [[vestala]] èra perdonat. Las penas aplicadas mai frequentament èran las [[multa]]s (pagadas amb la liurason de [[buòu]]s o [[feda]]s) e la mòrt. Linha 46 : La [[Lei Petalia]] tanben modifiquèt la procedura executòria contra los endeutats. La disposicion entre vius vendrà illimitada, e lo consentiment popular pels actes ''mortis causa'' (testament) serà suprimit. Quand lo paire de familha efectuava tres vendas successivas, sens efectuar cap de compra, lo filh se podiá emancipar se tal èra son desir. D'aquò derivarèt l'emancipacion legal concedida pel paire a un filh, sens que satisfaga la causa qu'abans deviá motivar. Quand lo paire de familha efectuava tres vendas successivas, sens efectuar cap de compra, lo filh se podiá emancipar se tal èra son desir. D'aquò derivarèt l'emancipacion legal concedida pel paire a un filh, sens que satisfaga la causa qu'abans deviá motivar. Lo matrimòni civil èra consagrat e un impòst pels celibataris èra establit. L'establiment d'un magistrat especial de Polícia (son domeni d'accion èra espandit sus tota Itàlia) nomenat ''Edil'', li es transferit l'autoritat sus los litigis relatius a las compras e vendas suls mercats publics (de produches, bestials, esclaus...). Sa juridiccion concernissiá tanben d'autras questions d'òrdre public que podián èsser sancionadas amb de multas. Per las classas pus bassas, e per de delictes menors, existissián los ''~~Triunviri~~Triumviri'' o Jutges Nocturns (''Tres viri nocturni'') dels quals las competéncias anèron aumentant, e van passar a ser elegits en el Comicis tribunats des del [[289 aC]]. Pels afars civils menors dins las ciutats assubjectits (''civites sine suffragio'') se teniá de magistrats nomenats ''Jutges Menors'', que lor competéncia s'espandissiá tanben fòra tota Itàlia.

Drech roman : Diferéncia entre lei versions