Euclides : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Vivarés (discussion | contribucions)
Vivarés (discussion | contribucions)
mCap resum de modificació
Linha 13 :
 
{{Article detalhat |Elements d'Euclides}}
[[Imatge:Oxyrhynchus papyrus with Euclid's Elements.jpg|left|thumb|Un fragmentefragment dels Elements d'Euclides trobat a [[Oxirinque]].]]
 
Los ''[[Elements d'Euclides|Elements]]'' son una compilacion de saber geometric e restèron lo nuclèu de l'ensenhament matematic pendent prèp de 2000 ans. Es possible que qualques resultats contengut dins los Elements sián pas d'Euclides, mas l'organizacion de la matèria e son expausat son d'el.
Linha 24 :
Lo libre se termina par l'estudi de las proprietats dels cinc polièdres regulars e una demostracion de lor existéncia. Los ''[[Elements d'Euclides|Elements]]'' son remarcables per la clartat amb aquela los [[teorèma]]s son enonciats e demostrats.
 
MaiSe publiquèt mai d'un milièr d'edicions manuscritas dels ''[[Elements d'Euclides|Elements]]'' foguèron publicats abans la primièra version imprimida en 1482. La rigor es pas totjorn a la nautor dels canons actuals, mas lo metòde consistent a partir d'[[axiòma]]s, de postulats e de definicions, per deduire un maximum de proprietats dels objèctes considerats, tot dins un ensemble organizat, èra novèl per l'epòca. Los ''Elements'' devon lor succès a lor superioritat d'organizacion, de sistematizacion e de [[logica matematica|logica]] mas pas d'exaustivitat (ni [[conica]], ni resolucion per ''neusis''<ref>Una construccion per neusis o par enclinason es una procedura de construccion utilizant una règla graduada e consistent de construire un segment de longor donada que sas extremitats se tròban sus doas corbas donadas</ref> o ajustament). Las darrièras recercas entrepresas en istòria dels matematics tendon de provar qu'Euclides es pas lo sol autor dels ''[[Elements d'Euclides|Elements]]''. Foguèt vertadièrament acompanhat d'un collègi de disciples avent totes participats a lor elaboracion.
 
La [[geometria]] coma definida per Euclides dins aquel tèxte foguèt considerada pendent de sègles coma ''la'' geometria e foguèt dificil de cambiar de modèl; [[Nikolaï Lobatchevski|Nikolaï Ivanovitch Lobatchevski]] foguèt lo primièr qu'ensagèt oficialament tre [[1826]], seguit per [[János Bolyai]], mas la legenda ditz que foguèt pas pres al seriós fins a la mòrt de [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]], quand se descobriguèt dins los borrolhons d'aquel darrièr qu'aviá tanben imaginat de [[geometria non euclidiana|geometrias non euclidianas]].