Pèire Pau Riquet : Diferéncia entre lei versions

'''Pèire Pau Riquet''' (29 de junh de 1609 1{{èr}} d'octobre de 1680), baron de Bonrepaus, comte de [[Caraman]], foguèt un [[engenhaire]] e bastidor francés que permetèt la realizacion del [[canalCanal delde las Doas MiègjornMars]] en [[Lengadòc]] entre [[Garona]] e la [[mar Mediterranèa]].

Benlèu nasquèt lo 29 de junh de 1609 a [[Besièrs]]<ref>{{fr}}[http://www.canal-du-midi.org/fr/canal/pierre_paul_riquet.aspx Pierre Paul Riquet sur le Site du Canal du Midi]</ref>, dins una familha de notables e de començantscomerciants. Las fonts diferisson sus sa data de naissença, daissant un dobte entre 1604, 1608 ou 1609<ref>{{fr}}Michel Cotte, ''Canal du Midi, merveille de l'Europe'', édition Belin Herscher, 2003, ISBN|2-7011-2933-8, page 22</ref>. Menava una carrièra prospèra dins l'administracion de la [[gabèla]], la percepcion de l'impòst sul [[sal]]. Se maridèt amb Catarina de Milhau entre 1637 e 1638<ref>id michel_cotte</ref>. Son paire, Francés Guilhem Riquet, foguèt un òme d'afars qu'acumulèt una granda fortuna que la leguèt a son filh<ref>{{fr}}René Gast, ''Le Canal du Midi et les voies navigables de l'Atlantique à la Méditerranée'', éditions Ouest-France, 2000, ISBN 2-7373-2475-0, page 14</ref>. En 1651, balhèt lo [[Castèl de Bonrepaus]] prèp de [[Vrudfuèlh (Tolosan)|Vrudfuèlh]] al nòrd -èst de [[Tolosa]] constituit d'un parc de 150 ectarsectaras, un castèl de la [[Renaissença]].

La legenda ditz que son paire, Francés Guilhem Riquet, foguèt opausat al debutcomençament del sègle a la construccion d'un canal religant l'[[Atlantic]] a la [[Mediterranèa]]. Los estudis, coma fòrça d'autras abans, arribèron pas de resòlvre lo problèma del porgiment de l'aiga al canal. Riquet capitèt mercé a sa conneissençaconeissença de la [[Montanha Negra]] a l'entorn. Remarquèt que lo [[pas de Naurosa]] èra situat sus l'[[aigavèrs]] (punt de partiment ont un [[riu]] se separa en dos, anant aiçiaicí d'un costat cap a l’ocean Atlantic, e de l'autre cap alaa la mar Mediterranèa). Aplicant las teorias d'[[Adam de Craponne]], Riquet aquí placèt lo trescòl del canal, a 48 mètres en dessús del nivèl de [[Garona]].

Lo 16 de novembre de 1662, Pèire Pau Riquet prepausèt son projècte a [[Jean-Baptiste Colbert|Colbert]]. Qualques meses pus tard, lo ministre nomenanomenèt de comissaris encargats d'estudiar la possibilitat de l'obratge. Aprèp qu'una regòla d'ensag entre lo [[lac de Sant Ferriòl]] e lo [[pas de Naurosa]] foguèsse realizada amb succès, una primièra partida de las òbras foguèt balhada a l'engenhaire lo 14 d'octobre de 1666. Pendent tota la durada dels trabalhs, e profeitant de sa foncion al burèus de la gabèla, Riquet investiguèt amb los seus fons dos millionsmilions de librasliuras, per un projècte estimat a quinze millionsmilions. En contapartidacontrapartida, recebèt los dreches de [[peatge]] del canal.

Quand son obratge foguèt mes en dobte, Riquet se revelèt fòrça tenaç, anant fins a desobesir als ordresòrdres de Colbert. Atal, faguèt persartraucar lo [[tunèl de Malpas]] malgrat loeslors ordres reials, destornant des d'obrièrs. Son audàcia foguèt pas solament tecnica: l'[[engenhaire]] foguèt tanben lo primièr a instituir la mensualizacion dels pagaments e la [[securitat sociala]] pels obrièrs.

Pèire Pau Riquet moriguèt a [[Tolosa]] lo priemièrprimièr d'octobre de 1680, dins lo quartièr dels [[Poses Closes (quartièr de Tolosa)|poses closes]], sens que lo canal foguèsse acabat. Son ostal se pòt encara veire place Salengro. Foguèron sos dos filhs qu'acabèron l'obratge, inaugurat un an pus tard. Son estatua se tròba en naut de las anadas Joan Jaurès, a qualques mètres del canal, e virant l'esquina a aquel. Realizat parper [[Bernard Griffoul-Dorval]] al sègle XIX, tornèt trobar aquela placeplaça d'onor quand foguèt dubèrta la linha A de [[Mètro de Tolosa|mètro]], lo 26 de junh de 1993. Una autra estatua, òbra de [[David d'Angers]], inaugurada en 1838, se tròba a laal mitan de lasla anadaspassejada Pau Riquet de [[Besièrs]].