Edat dau Fèrre : Diferéncia entre lei versions

Contengut suprimit Contengut apondut
Cornelhac1 (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Cornelhac1 (discussion | contribucions)
Cap resum de modificació
Linha 9 :
L''''Edat dau Fèrre''' (var. '''Edat deu Hèr, Edat del Fèrre''') es lo periòde dau desvolopament de la metallúrgia dau [[fèrre]]. Aquest metau es superior au [[bronze]] en duretat e abondància de jaciments.
 
L'emplec corrècte d'aquest minerau comencèt au [[millenni II abC]]. Leis [[Ititaitita]]s foguèron lo primierpremier reiaume organizat que controtlèt sa produccion.
 
L'expansion de la coneissença sus l'emplec dau fèrre se produtz probablament dempuei [[Iran]] a travèrs de [[Caucàs]]. A aquela epòca se produson de cambiaments importants: leis empèris orientaus s'afeblisson e lei centres de poder se desplaçan vèrs l'[[Occident]]. Antau, l'Edat dau Fèrre se caracteriza per l'utilizacion dau fèrre coma [[metau (matèria)|metau]], utilizacion importada de l'[[Orient Mejan]] a travèrs de l'emigracion de tribús indoeuropèas (cèltas), qu'a partir de 1200 aC començan d'arribar en [[Euròpa Occidentala]] e son periòde va fins a l'epòca [[Empèri Roman|romana]] e en [[Escandinàvia]] fins a l'epòca [[viking]]a (al torn de 1000). L'expansion bantó, de 500 abans l'èra crestiana, arribèt rapidament gràcias a la tecnologia dau fèrre. Lei limits cronologics de l'Edat dau Fèrre varian considerablament segon l'airau culturau e l'airau geografic. Au delà, mai d'una civilizacion coneguèt jamai l'Edat dau Fèrre maugrat qu'aguèsse experimentat un desvolopament sociau e/o tecnic important (per exemple, lo cas dei civilizacions precolombinas).