Nigèr (fluvi) : Diferéncia entre lei versions

Es temptant, amb un pauc d'[[eurocentrisme]], de far del mot latin ''niger'' (« negre ») l'etimon del flume. Mas los Portugueses, primièrs explorators e colonizators de las còstas africanas, daissèron, sens aver recors al latin, un ''[[Rio Negro]]'' (coma o faguèron alhors, en Brasil, per exemple) en utilizant la lor lenga sus las mapas. E mai, las aigas del flume son pas negras (çò qu'explica pus sovent lo nom de ''rio negro''). Una temptativa d'explicacion seriá de dire que lo flume foguèt nomenat atal per lo designar coma lo {{cita|flume dels Negres}}. Mai pas cap d'autre riu african, asiatic<ref>Lo [[fluvi Jaune]] deu son nom alsa las alluvions que carreja e non als Chineses qu'abitan las ribas.</ref> o americana que prenguèt lo nom de la color del pòble qu'abitan las ribas.

Nigèr demorèt longtemps unaun enigma per los geografs. Las caravanas sahelianas que comerçavan amb l'[[Africa del Nòrd]] dempuèi Tombocto raportèron qu'aquela vila es irrigada per un grand flume mas foguèt la sola informacion de que dispausan los geografs europèus que, d'un biais mai o mens seriosaseriós, mai o mens documentadadocumentat, rempliguèron los blancs. Las ipotèsis pus fantasierósfantasierosas foguèron avançadas.

Qualques lo confondèron amb le [[Senegal (flume)|Senegal]] o amb CongoCòngo, d'autres ne faguèron una branca de Nil e per d'autres encara, foguèt un riu tributari d'un lac interior.

Imatge:Guillaume Delisle North West Africa 1707.jpg|En 1707, aquela mapa francesa mostramòstra NigerNigèr que s'ecampaescampa encara dins SénégalSenegal, son dèlta interior es identificat clar. Lo Rio Formosa s'escampa dins lo golf de Benin.

Imatge:Africa 1808.jpg|SuaSus aquela mapa de 1808, lelo cartograf alara sabent tot sus l'« enigma » de Nigèr pren de precaucions : un flume existís vèrs Tombocto mas possedís pas d'embocadura maritima.

Dins lo libre V de ''[[L'Istòria naturala]]'', [[Plini lo Vièlh]] menciona aquelmai flumed'un acòp plusorsaquel flume còps<ref>[http://remacle.org/bloodwolf/erudits/plineancien/livre5.htm]</ref> : {{cita|lo flume Nigris separa Africa e [[Etiopia]]}}. {{cita|Dins l'interior d'Africa, del costat de miègjorn, en dessús de losdels Getules, e aprèp aver traversat de desèrts, se tròba d'abòrdprimièr los Libiegipcians, puèi los Leucetiopians; pus lèu, de nacions etiopianas: los Nigritas, atal nomenats d'un flume qu'avèm parlat.}} Aquela mencion corroboracorrobòra l'ipothèsiipotèsi sus l'etimologia del nom: lo pòble african pren, per l'autor latin son nom del flume e non l'inverseinvèrs. {{cita|Le Nigris a la meteissa natura que [[Nil]]; produsís de [[canavèra]], de [[Cyperus papyrus|papirus]] e los meteisses animals ; l'[[aigada]] se fa a la meteissa epòca; a sa font entre los Etiopians Tareleans e los Oecalics.}} Ailàs pels geografs futurs, Plini ensenha pas suls dos pòbles. La font de Nigèr demorava doncas un mistèri imprecís. Pus lèu, Plini supausa que [[Nil]] e Nigèr son religats: {{cita|[Nil] se fugís encara un còp dins los desèrts de vint jornadas de marcha, fins al confinh d'Etiopia; e quand reconeis derecap la preséncia de l'Òme, se lança, sens dobte jaissantgisclant d'aquela font que se nomenèron Nigris. Aquí, separant Africa d'Etiopia, las ribas ne son pobladas, sinon d'Òmes, am mensalmens de bèstias e de monstresmostres : creentcreant de forèstasforèsts dins son cors, travèrsa per la mitat Etiopia, jos lo nom d'Astapus, mot que, dins la lenga d'aqueles pòbles, significa una aiga sortissent de las tenèbras.}}

[[Imatge:Africamap1812.jpg|thumb|En [[1812]], Nigèr es encara creditat d'un cors èst -oèst e son embocadura es situada "qualque part"{{cita|endacòm}} aen Sierra Leone.]]

Al la mitatmitan del sègle XIV, lo viatjaire e geograf arabarabi, [[Ibn Battûta]], traversèt lo [[Sahara]], longa Nigèr que crei, el meteis, èsser Nil, per aténher [[Gao]], e l'[[emperaire de Mali]]. Remonta lo flume fins a Tombocto que daissa en traversant lo desèrt vèrs son Marròc nadal — tentatempta pas, ailàs per la precision geografica, de lo remontar fins a Egipte.

Un sègle pus tard, los explorators portugueses son los primièrs a explorar sistematicament e a colonizar las còstas africanas per securizar la rota maritima cap a Índia. Nigèr es tojorn mencionat sus lors mapas mas, gaireben tot temps, coma cap amont delde Senegal. Es dea dire que l'Africa interiora los interèssa pauc.

Aquò demòra vertadièr per las poténcias colonialas sucessivassuccessivas que prenon la man nauta en mar : olandesesOlandeses, Franceses, Angleses, totas dessenhan de mapas e totas se trompans'enganan al subjècte d'aquel flume.